Aydın ili ve ilçelerinde peş peşe kurulan Jeotermal Enerji Santralleri (JES) ile Menderes Havzası toprağından insanına olumsuz yaşam koşullarının tehdidi altında. En önemli sorununun çevre kirliliği olduğu daha önce hazırlanan onlarca rapora yansıyan kent, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’nca Türkiye’de yapılması planlanan JES’lerin yüzde 80’inin yapılacağı kent olarak belirlenmiş durumda. Aydın Çevre ve Kültür Platformu (AYÇEP), Sözcüsü Mehmet Vergili, JES’lerin kurulumunda yaşam alanlarının göz ardı edilmesinin yarattığı sorunlara dair değerlendirmelerde bulundu. 

 

Bölgeye yeni JES kuyularının açılmak istenildiğini belirten Vergili, santrallerin daha çok tarım arazileri ve yerleşim yerlerine açıldığını kaydetti. JES’lerin halk için bir sağlık problemi olduğunu dile getiren Vergili, “2014 yılında Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı verilere göre, Türkiye de kanserden dolayı yaşanan ölüm oranları yüzde 18 arttı. Aydın özelinde ise yüzde 44 civarında bir artış yaşandı. Şimdi Aydın havası çok kirlenmiş durumda. Aydın da JES’lerden dolayı hava kirliği yüzde 80 artmış durumda. Şimdi insanlar da yaşanan doğa tahribatının farkında artık duyarlılık oluştu. Halk artık JES’lerin kendilerine bir fayda getirmediğini gördü. Bu bölgeye zararlı olduğunu sadece şirketlere faydalarının olduğunu gördü” diye konuştu. 

 

‘ARTIK JES KUYULARININ AÇILMASINI İSTEMİYORUZ’

 

Bozdağ, Nazilli ve Kuşadası ilçelerinde yeni JES kuyularının açılmak istediğini vurgulayan Vergili, şirketlerin doğayı talan etmeye devam ettiklerini söyledi. Halkın JES firmalarına karşı kazandığı davalara karşı şirketlerin boş durmadığını aktaran Vergili, kentte şuan 27 JES santrallerinin var olduğuna dikkat çekti. 27 JES santrallinin havaya, suya, toprağa verdiği zararların gözle görünür bir biçimde olduğunu ifade eden Vergili, “Efeler Belediyesi ve AYÇEP tarafından JES’lere dair bir JES komisyonu oluşturuldu. Mevcut santrallerin doğaya verdiği zararlar ortadan artık kaldırılsın diye. Bundan sonra Aydın bir santral kuyusunu daha kaldırmaz. Bizim TBMM,  Enerji Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığının çağırımızdır. Yetkilerin bu çağırılarımızı dikkate alınmasını istiyoruz” dedi.

 

‘MENDERES NEHRİ TÜRKİYENİN EN KİRLİ NEHİR’İ’

 

Umurlu ilçesinde yerleşim yerlerine yakın bir yerde ölçüm yapıldığını ve santral açılmasının planlandığını kaydeden Vergili, açılan kuyulardan beklenen verim alınamaması durumunda kuyuların olduğu gibi bırakıldığını ve bununda başka sorunlara neden olduğunu ifade etti. Vergili, kuyularda ortaya çıkan akışkanların Menderes Nehri’nin bağlantı kollarına boşaldığını ileri sürdü. Akışkanların boşaldığı bağlantı kolları ile Menderes Nehri’ne karıştığını aktaran Vergili, şunları söyledi: “Menderes Nehri zaten Türkiye’nin en kirli nehri haline geldi. Ağır metaller den dolayı sular kullanılamaz halde. Mecbur insanlar kullanıyor. Aynı zaman Menderes Nehri’nden toprakta besleniyor ve etkileniyor. Domates biber çilek gibi birçok meyve ve sebze de yetişiyor.   Yani ne yerseniz yiyin ağır metal suda olunca sıkıntı var. İncirde zaten JES’lerden dolayı verim düştüğü için fiyatlar fırladı.” 

 

‘İNCİR, ZEYTİN, KEKİK VE BAL YOK OLUYOR’

 

AYÇEP üyesi Şermin Çetin ise, ekoloji mücadelesine JES şirketlerinin 2 sene önce topraklarını ellerinden alınmak istediğinde verdiği mücadele ile başladığını belirterek, JES şirketlerinin santraller kurmaya devam ettiklerini söyledi. Çetin, şirketlerin yasal izinleri olmadan kendi başlarına buyruk JES kuyularını açtıklarını ileri sürdü. JES şirketlerin kendilerine sürekli “Bizim arkamızda devlet var” deyip kuyu açtıklarını sözlerine ekleyen Çetin, şunları belirtti: “Kenkipaş firması sürekli Aydın’da JES kuyusu açmak istiyor. Bizler onlara karşı davaları kazandıktan sonra bu sefer yine başka yerden uğraşıyorlar. Biz mücadeleye devam ediyoruz. İncir, zeytin ve doğa yok oluyor. Aydın’daki İnsanlar sürekli başka ilçelere şehirlere gidiyorlar. Biz JES ve Santral istemiyoruz. Aydın zeytin, incir ve güzel mis gibi kekik kokuları ile balı ile zeytini ile güzel koksun istiyoruz. O yüzden JES’leri köyümüzde istemiyoruz.”