Konukman: OVP'de emeğin adı yok 2018-09-24 11:10:01   ANKARA - OVP’nin yasalar ihlal edilerek açıklandığını ve Bakan Berat Albayrak’ın “tek otorite” olarak sunulmaya çalışıldığını söyleyen ekonomist Aziz Konukman, OVP’yi “Bu programda emeğin adı yok” diye özetledi.    Her yıl düzenli olarak açıklanan Orta Vadeli Program (OVP), isim değişikliğiyle Yeni Ekonomik Program (YEP) olarak Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklandı. Bütçe üzerine çalışmalarıyla tanınan ekonomist Prof. Dr. Aziz Konukman, Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirmelerde bulundu.    Resmi Gazete’de 31 Temmuz günü yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın teşkilatlanması tamamlanıncaya kadar, bütçe hazırlıkları ve uygulanması Bakan Albayrak’a verilmişti. Ancak, açıklanan YEP’in ilk sayfasında şu ifadeler yer aldı: “Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan ekli Orta Vadeli Program’ın (2019-2021) onaylanmasına, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 16’ncı maddesi gereğince karar verilmiştir.”   ‘DAMAT SANKİ TEK OTORİDE GİBİ SUNULDU’   “Burada OVP’yi hazırlayan iki kurumdan bahsediliyor” diyen Konukman, “Ama sunuşta ve Bakanın konuşmasının hiçbir yerinde Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na gönderme yapılmadı. Sadece Hazine ve Maliye Bakanı sorumluymuş gibi hava yaratıldı. Sanki damat her konuya hakim, tek otorite gibi sunuldu. Bir Allah’ın kulu da ‘Bütçe Başkanı Naci Ağbal nerede’ diye sormadı. Cumhurbaşkanlığına bağlı bir kurum damadın arkasında kaldı. Eski rejimde OVP ile bakanlık muhatap olurdu. Şimdi ise Cumhurbaşkanlığı muhatap olmalı.  Yani eski rejimin alışkanlıkları devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.   5018 SAYILI YASAYA UYULMADI   Yanı sıra OVP, yasalara uyumlu olarak da açıklanmadı. 5018 sayılı kanunun 16’ncı maddesine göre OVP, Eylül ayının ilk haftasının sonuna kadar açıklanması gerekiyor. Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan, 2 Ağustos günü açıkladığı “100 Günlük Eylem Planı”nda, OVP’yi Ağustos ayı içeresinde açıklayacaklarını duyurmuştu. Konukman, “Hiçbir basın kuruluşu da Erdoğan’a da OVP’yi neden Ağustos’ta açıklamadıklarını sormadı. AKP’nin eski anlayışıdır bu hiçbir zaman OVP’yi zamanında açıklamadılar. 5018 sayılı yasaya uymuyorlar. Yani ‘Biz yaparız, bizim gücümüz var, tek orada ben de burada damadım, dinlemek zorunda mıyız 5018 sayılı yasayı kardeşim’ diyorlar” ifadelerini kullandı.   Konukman, yasaya göre Eylül ayının 15’ine kadar açıklanması gereken Orta Vadeli Mali Program’ın da (OVMP) açıklanmadığını hatırlatarak, “Eskiden hiç değilse hemen OVMP’yi açıklarlardı. Şimdi ise ortada OVMP yok, yatırım bütçe hazırlama rehberi yok. Bütçe bu belgelere göre hazırlanacak. Yeni diye açıklanan bu programın nasıl eski olduğunu görelim” dedi.   Konukman, OVP ve OVMP’nin zamanında açıklanmamasının muhalefet hakkının da gaspı anlamına geldiğini söyledi.   MECLİS DEVRE DIŞI KALDI   Söz konusu 5018 sayılı kanunun 16’ncı maddesinde “…kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde onaylanan orta vadeli programın Resmî Gazete’de yayımlanması ile başlar” şeklinde ibare yer alıyor. Bu yıl için 11’inci kalkınma planın da açıklanmadığına işaret eden Konukman, “Kalkınma planı Temmuz ayında Meclis’e gelmesi gerekiyordu, gelmedi, onaylanmadı. Dolayısıyla OVP, plana göre hazırlanmadı, yasaya uyulmadı. Yani OVP hazırlığında Meclis devre dışı kaldı. Hükümet neo-liberal bir yaklaşıma sahip olduğu için zaten kalkınma gibi bir derdi yok” dedi.   OVP’nin, Yeni Ekonomik Program adı altında açıklanmasını ise Konukman, “Resmi gazeteye bakın YEP’in altına OVP yazmışlar. Koymak zorundalar, adı bu çünkü. İsim değişikliğiyle hava atmak istiyor Bakan. Bu tam bir algı yönetimi. Ne kadar palavra olduğunu buradan görüyoruz” yorumunda bulundu.    ‘HAKSIZLIK ETMEYELİM, BİR YENİLİK VAR!’   “Ama çok önemli bir yeniliği var programın haksızlık yapmayalım. Bu program yenidir arkadaşlar, lütfen” diyen Konukman, Bakan Albayrak’ın, “Bu programı, toplumun tüm kesimleriyle birlikte kurguladık” ifadesine işaret etti. Konukman, şöyle değerlendirdi: “Akademisyen olarak Bakana buradan tebriklerimi iletiyorum ama samimiyete de davet ediyorum. Sunuşta dedi ki Albayrak, ‘Bütün paydaşlarımız burada.’ Baktık kim var diye, sermaye temsilcileri ve bürokratlar. Emekçiler zaten giremezdi oraya, davet edilmedi ki! Dolayısıyla bakan ‘ben sermayecilerin bakanıyım’ dedi. Zaten göndü Güler Sabancı’ya ve şu lafı kullandı: ‘Güler hanım sizin vizyonlarınızı buraya taşıyorum. Siz ne istiyorsunuz, hangi talepleriniz varsa buraya taşıyorum’ dedi. Bakan ilk mesajlarını bir CEO edasıyla Yeni Ekonomik Model sunuşunda vermişti. Yanlış anlaşılmasın Erdoğan’ın kendisi söyledi, ‘Türkiye’yi şirket olarak görüyoruz’ diye. Baş CEO Tayyip Erdoğan, damat da onun programlarının CEO’su oldu. Tabi Türkiye’ye özgü tarafı da var, profesyonel iradecilerin olduğu normal bir anonim şirket değil, aile şirketi oluştu.”   ‘EMEĞİN ADI YOK’   “KESK’i, TMMOB’yi, TTB’yi çağırmışlar mı, kendi paydaşları olarak görmüşler mi” diye soran Konukman, “Bu programda emeğin adı yok” diye özetledi. Konukman, ekledi: “Kıdem tazminatını fona vermek istiyorlar, esnek çalışmanın önünü açıyor, ‘tamamlayacağız’ diyor. İşsizlik ve enflasyon rakamları eski OVP’nin çok üzerinde. Milli gelir büyüme tahminleri eskisine göre düşük. Bu demek; ‘Kemerleri sıkıyorum, kusura bakma kardeşim. Saldım çayıra Mevla’m kayıra.’ OVP’nin özeti bu.”   10 AĞUSTOS 3-4 BANDI, 22 EYLÜL 2-3 BANDI!   Bakan Albayrak, OVP sunuşunda, “Büyümeyi sürdürülebilir ve sağlık bir çizgiye getireceğiz” ifadesini kullandı. OVP’de, 2018 yılı için yüzde 3,8; 2019 yılı için 2,3; 2020 yılı için yüzde 3.5 ve 2021 yılı için yüzde 5,5 büyüme oranı öngörülüyor. Konukman, Bakan Albayrak’ın büyüme ile ilgili ifadelerini “itiraf” olarak yorumlayarak, şunları ekledi: “Yani büyüme sağlıklı değildi. Biz zaten yıllardır bunu söylüyorduk. Bir defalık gelirle büyüme sağlanıyordu. Albayrak, 10 Ağustos günü açıklamasında 2019 yılında büyümenin 3-4 bandında olacağını duyurdu. Peki, şimdi neden 2-3 bandına indirdi. Bu kadar öngörüsüzlük olur mu? Çünkü OECD, 2019 yılı için Türkiye’nin büyüme oranını yüzde 0,5 olarak açıkladı. Bu açıdan bu OVP raftan indirilmiştir.”   ‘ÖĞRENCİM YAPSA DERSTEN GEÇEMEZ’   Konukman, OVP’nin 2018 yılı için ortalama dolar kurunun yüzde 4,9 gerçekleşmeyeceğini belirterek, “Benim öğrencim böyle tahminde bulunsa onu çaktırırım, dersten geçemez. Bunun ötesinde bir şey söyleyip ciddiye almak istemiyorum” dedi.    SERMAYEDARLAR SORMADI ‘BORCUMUZ NASIL ÖDENECEK’ DİYE   Türkiye’nin 466 milyar dolarlık dış borcunun yüzde 70’i özel sektöre ait. OVP’de, Türkiye’nin zayıf karnı özel sektör borçlarının nasıl ödeneceğine dair bir planlama ya da borç artışına karşı bir önlem yer almıyor. Konukman, “Taze para bu, öyle ‘-cak, -cek’ ile olmaz, herkesin karnı tok. ‘Özel sektörle, paydaşlarla görüştük’ diyorlar ya. Ben buradan Güler Sabancı’ya sesleniyorum, 10 Ağustos’ta Albayrak için ‘inandırıcı, başarılı’ demiştiniz. Ama borcunuzu nasıl ödeyeceğinizi sormadınız mı? Buraya bir şey yazılım, ödeme planımızı, buraya aktar diye sormadınız mı” diye konuştu.   Konukman, “Özel sektör borcunu ödeyemezse enin de sonunda kamu ödeyecek yani biz. Daha önce olmadı mı” diye sordu.    ‘TASARRUF ERDOĞAN’DAN BAŞLASIN’   OVP’den geçen tasarruf ifadelerine işaret eden Konukman, “İnandırıcı olan Cumhurbaşkanı’nın öncülüğünde başlayacak tasarruflardır” diyerek, Meksika’nın yeni devlet başkanı olan Andres Manuel Lopez Obrador’u örnek almasını önerdi. Obrador, “fakirliğin olduğu ülkede özel uçaklara binmem” demiş, tarifeli uçak kullanmaya başlamış ve binlerce korumasını özel sektöre yönlendirerek, “halk beni korur” açıklamasıyla, tasarruflarını duyurmuştu.    MA / Deniz Nazlım