Japon deprem uzmanı: Binalar yönetmeliğe uygun olmadığı için çöküyor 2023-02-11 15:04:05   ANKARA - Türkiye’de yapıların Bina Deprem Yönetmeliği’ne uygun yapılmadığına dikkat çeken Japon deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, “Türkiye’de binalar, izinsiz yapıldığı, malzeme çalındığı ve kontrol edilmediği için tamamen çöküyor” dedi.   Mereş’te 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki deprem Adana, Semsûr, Amed, Dîlok, Hatay, Mereş, Kilis, Meletî, Osmaniye ve Riha'da büyük yıkımlara neden oldu. Depremde şimdiye kadar 6 bin 444 binanın çöktüğüne dair tespit yapılırken, bilanço saatler geçtikçe ağırlaşıyor. Japon Deprem Uzmanı Yoshinori Moriwaki, söz konusu depremde etkili olan fay hattına ve Türkiye'nin depreme ne kadar hazırlıklı olduğuna ilişkin Mezopotamya Ajansı’na (MA) değerlendirmelerde bulundu.   ‘FAY HATTI BİRİKTİRDİĞİ ENERJİYİ ATIYOR’    Türkiye’de Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın Erzirom tarafından başladığını ve Bolu, Adapazarı ve İzmit üzerinden Marmara Denizi’nden Çanakkale’ye geçtiğini belirten Mariwaki, söz konusu hattın Çanakkale’den Ege’ye, oradan Güney Kıbrıs’a geçtiğini söyledi. Doğu Anadolu Fay Hattı’nın Xarpêt’ten başlayarak Mereş, Hatay ve deniz altından Kuzey Kıbrıs’a gittiği bilgisini paylaşan Mariwaki, şunları söyledi: “32 sene önce deprem sayısı ve büyüklükleri azdı. Tabi arada 7,4 büyüklüğünde 1999 depremi, 7,2 büyüklüğünde 2011 Van depremi oldu. Ama bu fay hattı 3 sene önce Elazığ depremi ile kırılmaya başladı. Daha önce fay hattı kırılmasının yukarıdan, Elazığ’dan başladığını ve bu taraflara gelebileceğini söyledim. Aynı zamanda Ege bölgesinde Manisa, Muğla ve İzmir’de de deprem oldu. Türkiye’de fayı tutan bir plato var ve platonun kenarı depremin fay hattı anlamına geliyor. Türkiye’de genel olarak hareket başladı ve şimdiye kadar biriktirdiği enerjiyi atmaya çalışıyor diyebiliriz.”   BİNALAR KONTROL EDİLMİYOR    Türkiye'nin 1998 ve 2018 yılında yapı yönetmeliğinde yaptığı değişiklikler ile yönetmeliğinin Japonya ile benzer olduğuna dikkat çeken Mariwaki, şöyle konuştu: “Türkiye’nin yönetmeliğinin bazı küçük noktalarda Japonya yönetmeliğinden daha katı olduğunu söyleyebiliriz ama uygulama noktasında yönetmelik takip edilmiyor. Aslında belediyeden ruhsat alınması ve yanlış varsa yapı denetim şirketlerinin orayı kontrol etmesi gerekiyor. Ama birçok bina ruhsatsız, izinsiz ve kaçak. Türkiye’de bazı bölgelerde birkaç tane bina yönetmeliğe uygun yapıldığı için sağlam kalıyor. O kadar bina düzgün yapılmadığı için tamamen çöküyor. Japonya’da çökmüyor, çökse de sadece birinci katta çöküyor veya yamuluyor. Binalar kullanılamaz hale gelse de tamamen çökmüyor. Oysaki Türkiye’de izinsiz yapıldığı, malzeme çalındığı ve kontrol edilmediği için tamamen çöküyor. Kontrol tam yapıldığı takdirde bunlar olmuyor.”   ‘DEPREM EĞİTİMİ ÇOK ÖNEMLİ’   Deprem eğitiminin önemine dikkat çeken Mariwaki, Japonya’da Anaokulundan itibaren çocuklara deprem anında yapılması gerekenler hakkında eğitim verildiğini aktardı. Japonya’da 2011 yılında meydana gelen 9,0 büyüklüğündeki depremde bina yıkılmadığını ancak insanların deprem esnasında balkondan atladığı için yaşamını yitirdiğini hatırlatan Mariwaki, “Balkondan atlayan kişi maalesef Türk’tü. Ama bu o insanın suçu değil. Bu insan eğitim almadı. 1999’da Yalova’da o binanın çöktüğünü gördü ve bir deprem varsa binanın içinde olmamak gerektiği bilgisi vardı. Japonya'da binanın çökmediğini düşünmedi ve kendini kaçıncı kattan attığını düşünmeden balkondan atladı. Dolayısıyla eğitim çok önemli. Eğitimle hükümet, belediyeler ve şirketler herkesi depreme karşı hazır hale getirmeli” diye konuştu.   İNSANLARIN YÜZDE 70'İ KURTARILABİLİR   Japonya'nın da Türkiye’nin de depremden kaçamadığını ve buna hazırlıklı olması gerektiğini vurgulayan Mariwaki, “Herkes kötüyü unutmak istiyor, tekrar kötü olmasın diyor. Depreme hazır olunduğu taktirde yüzde 70 hasar tespiti yapılabilir. Yani hesaplama ile insanların yüzde 70’ini kurtarabilir. Onun için hep birlikte bunu yapmak lazım” dedi.   ‘MARMARA DEPREMİNE HAZIRLIKLI OLUNMALI’   Marmara bölgesinde yakın tarihlerde 7,5 büyüklüğünde bir deprem beklendiğini söyleyen Mariwaki, deprem için de hazırlıklı olunması uyarısında bulundu.    MA / Yüsra Batıhan