DÊRSIM - Dêrsim'de halkın kutsaliyet atfederek koruduğu pezkovîler, sürekli avcılar tarafından katlediliyor. 

 

Bir dönemler Kürdistan'ın birçok yerinde varlığını sürdüren pezkovîlere (dağ keçisi) dönük avcı tehdidi sürüyor. Pezkovîlerin yoğun yaşadığı yerlerin başında Dêrsim geliyor. Dêrsim'de varlıklarını büyük oranda sürdürmelerinin nedeni ise, Alevi inancında onlara atfedilen "Xizir'ın keçileri" payesinin sağladığı kutsiyet. Pezkovîler, ziyaretçilerin ve yerleşik halkın zarar vermemesi nedeniyle insanlara alışkın. Pezkovîlerin bu durumu, onları avcılara karşı korunaksız hale getiriyor. Kent dışından gelen kaçak avcılar, her yıl onlarca pezkovîyi katlediyor. 

 

Pezkovîler, Dêrsim'in en yüksek tepelerinden biri olan Dündül Tepesi'nde yoğun olarak varlıklarını sürdürüyor. Doğal su kaynağı olması nedeniyle bölgenin uğrak yerlerinden biri olan Dündül Tepesi, şimdiler de ise pezkovîlerle görmek için gelenlerin de uğrak yerlerinden biri haline geldi. 

 

Düldül Tepesi'ndeki evinde 40 yılı aşkın süredir hayatını sürdüren Hatice Özden, "Eskiden bizden kaçıyorlardı, ama şimdi bizden korkmuyorlar. Bahçelerimize kadar geliyorlar. Onlarda insanlara alıştı. Avcılar geliyor acımazsızlar. Biz onlara 'Onlar Xizir'ın keçisi dokunmayın' diye uyarıyoruz" dedi. 

 

Pezkovîler sadece izin verilen ya da kaçak avcıların tehdidi altında değil, aynı zamanda Dêrsim'de yaşanan doğa tahribatının da tehdidi altında. Varlıkları, Kentteki maden aramaları, yaklaşık 40 yıllık çatışmalar sırasında sık sık dağlarının ağır bombardımana tutulması, yerleşim yerleri inşası, baraj yapımlarından doğrudan etkilendi. 

 

Dêrsimliler, sadece bir canlı değil, bir inancın güçlü bir kültürel sembolizmini temsil eden pezkovîlerin korunması için mücadelesini sürdürüyor. Halk, zaman zaman av izni verilen ve kaçak olarak pezkovî avına çıkan avcılarla karşı karşıya geliyor. 

 

MA / Şilan Şirvan Çil