Esnek ve kuralsız çalışmanın yaşandığı tersanelerde her gün iş kazalarının yanı sıra işçiler salgın tehdidi altında sabah 08.00’den akşam 17.00’a kadar çalışmak zorunda bırakılıyor. Türkiye’de binlerce kişinin ölümüne, on binlerce kişinin ise enfekte olmasına neden olan koronavirsü (Kovid-19) salgınına karşı tersanelerde hiçbir önlem yok. Tuzla tersaneler bölgesinde kurulu Star Tersanesi’nde çekilen fotoğraflar, işçilerin salgın karşısında nasıl savunmasız bırakıldığını gözler önüne seriyor. 

 

BEZ MASKEYLE ÇALIŞIYORLAR 

 

Fotoğraflarda işçilerin kullanmaları gereken F1 filtreli maskeler yerine eczanelerde tanesi bir liradan satılan bez maskeler ile çalıştıkları görülüyor. Gemi boyama işi, eski boyanın söküm işi (raspa) gibi işlerin de bu bez maskeler takılarak yapıldığı fotoğraflara yansırken, işçilerden edindiğimiz bilgilere göre, salgından önce F1 filtreli maskeler kullanılırken salgın sonrası bu maskeler yerine işçilere bez maskeler verildi. 

 

İşçiler, eczanelerde tanesi bir liraya satılan bu maskelerin günde sadece 2-3 tane verildiğini ifade etti. 

 

TUVALET VE BANYOLAR PİSLİK İÇİNDE 

 

Fotoğraflarda işçilerin çalışma alanlarının da oldukça sağlıksız olduğu görülürken, işçilerin kullandığı banyo ve tuvaletler ise pislik içinde. Tuvaletlerin temizlenmediği fotoğraf karelerine yansırken, lavaboların üst, kirden sapsarı olduğu ve içerisinin çamur ve gemi pisliğinden kaynaklı yerlerin siyahlaştığı görülüyor. İçerde çalışan işçiler tuvaletlerin günde birkaç kere temizlik adı altında su döküldüğünü, bunun da temizlemekten çok içeride kuruyan toprağı çamurlaştırdığını anlattı. İşçilerin banyoları da tuvaletlerden farklı değil. Banyoların kirli olması ve temizlenmemesinden kaynaklı işçilerin çoğu kir pas içinde evine gittiğini ve kişisel temizliklerini evlerinde yaptıklarını ifade etti.

 

DEPO SOYUNMA ODALARI OLDU 

 

İşçilere tahsis edilen soyunma odaları ise, gemi malzemelerinin istiflendiği depolar.  Bu depolarda elbiselerini koyabileceklerini dolaplarının olmadığı dile getiren işçiler, elbiselerini tahtalara çaktıkları çivilere astıklarını belirtti. Elbiselerini iç içe astıklarını anlatan işçiler, bir kişinin salgına yakalanmasının tersanede çalışan bütün işçilere bulaştırması anlamına geleceği için kaygılı.

 

FİZİKİ MESAFE SIFIR

 

Kovid-19 salgını tedbirleri kapsamında korunması gereken fiziki mesafenin tersanelerde sıfır olduğu görülürken, işçilerin sabah işbaşı yaparken çekilen fotoğraflarda maskesiz içe içe bekledikleri görülüyor. Çalışma alanlarının da iç içe olduğunu söyleyen işçiler, fiziki mesafe korunsa bile aynı malzemelere dokunduklarını, dolayısıyla aralarındaki mesafenin korunmasının bir anlamının olmadığını ifade etti. Salgına karşı tek önlemin tersanelerin kapatılıp işçilerin de ücretli izne çıkarılması olduğunu söyleyen işçiler, salgın döneminden bu yana 170 işçinin salgına yakalandığı bilgisini verdi. 

 

ÖZEL İZİNLE ÇALIŞTIRILDILAR

 

Salgın döneminde tersanelerin hiç durmadığını da belirten işçiler, ilan edilen ilk sokağa çıkma yasağı dışında diğer haftalarda alınan özel izinlerle tersanelerin çalıştığını söyledi. Tersane sahipleri sokağa çıkma yasağında çalışmak için tek tek başvuru yapmak yerine tüm tersaneler adına Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) tarafından yapıldığı görülüyor. GİSBİR tarafından Tuzla Kaymakamlığına gönderilen dilekçede özel izin alınıp sokağa çıkma yasağı dönemde çalıştıkları görülüyor.

 

MA / Erdoğan Alayumat - Naci Kaya