WAN- Semt pazarında fiyatların yüksek olması nedeniyle alışveriş neredeyse durma noktasına geldi. Pazar esnafı veresiye defterlerinin dolduğunu söylerken yurttaşlar ise temel gıda maddelerini bile alamadıklarını belirtti.
Wan’da Rêya Armûşê (İpekyolu) ilçesine bağlı Hacıbekir Mahallesi’nde kurulan semt pazarında yüksek fiyatlar nedeniyle alışveriş neredeyse durma noktasına geldi. Pazarcı esnafı veresiye defterlerinin dolduğunu, yurttaşlar ise temel gıda maddelerini bile alamadıklarını belirtiyor. Semt pazarı esnafı da vatandaş da ekonomik sıkıntılar ve alım gücünün düşmesinden dolayı geçinemediklerini anlattı.
‘HAL’İN TAŞINMASI FİYATLARI DA ARTTIRACAK’
Ekonomik açıdan yurttaşların geçinemediklerini ve pazara gelip çoğu kez ellerinin boş döndüğünü söyleyen pazar esnafı Harun Zengin, “Sebze haline gittiğimizde bile temiz ürün bulamıyoruz. Yurttaşlar, pazar için biriktirdiği paralar ile güzel ürün almak istiyor fakat iyi ürün bulamıyoruz. Bu bölgelere de asla temiz ürün gelmiyor. Şuan mevcut sebze halinin Erdiş yolu üzerine taşınacağı söyleniliyor. Taşınırsa hem esnaf hem de yurttaş büyük sıkıntı yaşar. İnsanlar el arabası dediğimiz araçlar ile hale gidip geliyorlar. Eğer hal taşınırsa insanlar mağdur olur oraya gidişler sıkıntı olur. Bazıların alım gücü düşük olduğu için yeni hale gidemeyecekler ve bu da onların pazarda açtıkları tezgâhların artık açamayacakları anlamına geliyor. Oradan mal almak 3 ila 4 bin TL arasında değişiklik gösterir. Halin taşınması burada sattığımız ürünün fiyatında da bir artışa sebep olacaktır” dedi.
ESNAFLAR ZOR DURUMDA
Yurttaşların alım gücü düştüğünden dolayı pazarda hesap defteri açtıklarını ve küçük esnafın artık bitme eşiğine geldiğinin altını çizen Zengin, “Küçük esnaf çok zor durumda. Pazara son 3 yıldır bir zabıta görevlendirmiş ve sabit yeri olmayan esnafı barındırmıyor. El arabasında ürün satan esnaf pazarda bile geçinemiyor. Market bir ürünü 15 TL’den satabiliyor onun eksiğini bir başka ürünün fiyatına ekleyince kendi masrafını çıkarabiliyor. Ben pazar esnafı olarak ne yapayım? Ben halden aldığım üründeki fireyi bile kendi cebimden ödüyorum. Gelen bütçeyi artık ekonomiye ve kalkındırmaya harcasınlar” diye konuştu.
‘GELİR GİDERİ KARŞILAMIYOR’
Alım gücü düştüğü için artık lokantadan yemek isteyemediklerini söyleyen esnaflardan Sergen Atırak, “Bir dürüm 200 TL olmuş. Biz 5 kişi çalışıyoruz her birimiz bir dürüm yesek bin TL’ye denk geliyor. Gelir gideri karşılamıyor. Vergiler çok yüksek. Halde sebze fiyatları yüksek. Burada da bir lahananın adedini bile 200 TL’ye satabiliyoruz. Yakıt almış başını gidiyor. Ekonomi diye bir şey kalmamış. Eğer ekonomi adına bir şey kalsaydı ben bugün öğlen yemeğimi düşünmez ve tezgâhım ile uğraşırdım. Her kasa sebzede iki üç kilo çürük çıkıyor ve bu da o günün kazancının çöp olmasına neden oluyor. Her şey apaçık ortadadır. Hal merkezde olmasına rağmen maliyetlidir. Hal buradan taşınırsa sebze fiyatları en az iki kat artar. Bize bir ürün lazım olduğunda hemen hale gidip alıyorduk ama hal taşınırsa maliyet de artar” şeklinde konuştu.
‘ALDIĞIMIZ ÜRÜNÜ SATAMIYORUZ’
Bir başka pazar esnafı olan Haşim Etar ise “Aldığımız ürünü satamıyoruz. Toptancılardan ürünü pahalıya alıyoruz. Eskiye göre olsaydı ucuz alıp ucuz verirdik ama şuan ben aldığım ürünü satamıyorum. Yurttaşlar geldiğinde ürünler pahalı deyip almıyorlar. Pazara ödediğimiz aidat ve kiraları çıkarmak zorundayız. Yağmur yağınca ürünler ıslanıyor ve çöp oluyor. Gelirimiz giderimizi karşılamıyor. Gelirimiz günden güne değişiklik gösterdiği için net bir şey söylemiyoruz ve hesaplayamıyoruz. Ben ürünüm sattığımda yerine yenisini nasıl alacağımı düşünüyorum. Hiç kazanmadan satıyoruz. Buradan kazandığım para ile hanemi geçindiremiyorum. Bir ay boyunca mal elimde kalıyor. Günü kurtarmak için pahalıya aldığım ürünü ucuza veriyorum. Yetkililerin bir an önce sesimizi duyması lazım ve bize yardımcı olsunlar” dedi.
‘HERKES VERESİYE TUTUYOR’
Semt Pazarı Başkanı Sıddık Benli de, yaşanan ekonomik krizin etkilerinin en çok Türkiye’de hissedildiğini ve yaşanan geçim sıkıntılarının çok büyük olduğunu söyledi. Benli, “Şuan yüzlercesi insan evine sebze alamıyor. 1 kilo biber 100 TL, 1 kilo üzüm 100 TL olmuş. Asgari ücret ile geçinen 7 kişilik bir aile nasıl alsın? Bunun kirası, doğalgazı ve daha bir sürü alacakları var. Nasıl geçinsinler? Pazar esnafının yüzde 95’i başka bir geçim yolu ve imkânı olmadığı için son ekmek kazanma yolunu pazarda buluyorlar. Kazançları giderlerini karşılamıyor. Bir yurttaş 100 TL kazanmışsa 40 TL yiyor ve çocuğuna meyveyi 5 gün sonra alıyor. Pazarda bulunan bütün esnaflar şuan veresiye defteri tutuyor” diye konuştu.
‘ÇOCUKLARIM OKULA AÇ GİDİYORLAR’
Pazara alışveriş için gelip fakat bir şey alamadığını söyleyen yurttaş Saadet Basat, “Bir kilo biber 70 TL olmuş. Domates ise 50, patlıcan 50, salatalık 50, karnabahar 50 TL olmuş. Alışveriş için geldik çok pahalı olduğu için alamadım. Artık fiyat pahalılığı düşsün çünkü geçinemiyoruz. 1 torba un geçen hafta bin TL bugün gittiğime ise, bin 200 TL olmuş. 5 litre sıvı yağ 450 TL olmuş. Bizler geçinemiyoruz. Pazardan sadece bir terlik aldım. Her şey çok pahalı. Doğalgazı tam yakmadan bin 875, su 800 TL geldi. Asgari ücret ile 5 nüfus geçinmeye çalışıyoruz. Çocuklarım okula aç gidiyorlar” dedi.
MA / Özlem Yacan