Döviz kurundaki dalgalanmalardan kaynaklı birçok iş yerinde satışlar durma noktasına geldi. Kendini zamlar üzerinden esnafa hissettiren döviz kurundaki artış imalat ve satışları da olumsuz etkiliyor. İstanbul'un Güngören ilçesine bağlı Merter semtinde bulunan toptan satış mağazaları, dövizdeki dalgalanmalardan kaynaklı iş yapamıyor. Yerli alımının durma noktasına geldiği mağazaların çoğu satışlarını her ne kadar dolar üzerinden yapıp kendini bu zarardan kurtarmaya çalışsa da yarına dair de kaygılılar.

 

‘AYNI ÜRÜN İKİ FARKLI FİYAT’

 

Merter'de giyim mağaza sahibi Volkan Tandoğan sattıkları birçok ürünün ithal ürün olduğunu ve alımlarını Dolar üzerinden yaptıklarını belirtti. Doların kısa süre içerisinde yaklaşık olarak iki kat arttığını ve 6.00 TL'yi aştığını hatırlatan Tandoğan, “Dolayısıyla bir ürün aldığımız zaman her renkten 100 ya da 200 tane alıyoruz. Ve bunlar 600 modele tekabül ediyor. Bir ürün serisi bittiğinde ikinci ürünü bir ay sonra aldığımızda bu ürün otomatik olarak 5 TL seviyesine çıktığı için ürünün TL üzerinden de değerinin artması gerekiyor. Fakat önceki seriden kalan ürünleri 125 TL’ye satarken ikinci serinin ürününü 250 TL’ye satamıyorum. Aynı üründen elimde hem 125 TL etiket olanı hem de 250 TL etiket olanı var” dedi.

 

‘FERMUAR VE ÇIT ÇITI İTHAL EDİYORUZ’

 

Tandoğan, kendi üretimlerinde de Dolardaki yükselişten kaynaklı problem yaşadıklarını aktararak, “Bazı ürünler iç piyasa için ürettiğimiz ürünler. Bunların üzerinde kullandığımız materyallerin çoğu ithal. Örneğin; bir mont üzerinde kullanılan fermuar ve çıt çıt gibi şeyleri ithal ediyoruz. Bunlarda o yüzden maliyeti doğrudan etkiliyor. Yani iç piyasada kendiniz üretirseniz dahi kumaşın, metalin, etiketin hatta askının dahi fiyatı artıyor. Bunu da etikete yansıtmak durumunda kalıyorsunuz. Çok yansıtırsanız müşteri bundan rahatsız oluyor. Az yansıtırsanız da kar marjınız düşüyor” diye konuştu.

 

‘İŞLERİ AĞIRDAN ALMAYA BAŞLADIK' 

 

Merter piyasasının durma dönemine geçtiğine dikkat çeken Tandoğan, “Bir ürünü 6 Dolardan üretiyorsunuz. İçindeki ve dışındaki malzemelerin hepsini dolar üzerinden aldığınız için bunları üretirken bir sonraki üretim 7 ya da 8 TL’den mi olacak diye insanların kafasında soru işaretleri oluyor. Bu yüzden işleri daha ağırdan almaya başladık. Şuan geçiş dönemindeyiz. Yani ilkbahar yaz dönemini bitirip sonbahar kış sezonuna geçmemiz gerekirdi. Ama şuan beklemedeyiz” ifadelerini kullandı.

 

‘MASRAFIMI ÇIKARAMADAN EVE GİDİYORUM'

 

Bir diğer giyim mağazası sahibi Yusuf Çiftçi de insanların yarına dair ne olduğunu kestirememekten kaynaklı tedirgin olduğunu ve bu yüzden bir bekleyiş içerisinde olduklarını dile getirdi. İğneden ipliğe her şeye zam geldiğinin altını çizen Çiftçi, “Maliyet yükseldi ve bu yüzden müşteri hiçbir şey almıyor. Ben olsam ben de almam” diye konuştu. Krizden etkilenmemenin mümkün olmadığını söyleyen Çiftçi, “Göz görüyor, bu durumdan etkilenmeyen yok. Ben burada akşama kadar bekliyorum. Masraflarımı çıkaramadan eve gidiyorum. İlerisi bundan iyi mi gözüküyor derseniz sanmıyorum. Sıkıntılı günler bizi bekliyor. Allah sonumuzu hayretsin” ifadesinde bulundu. 

 

‘KOYUN GİBİ HER ŞEYE ALIŞTIRILIYORUZ’

 

Mağaza çalışanı Gökhan Kasap da, TL’nin değer kaybetmesinden kaynaklı iç pazarda sıkıntıların olduğunu ve yeni sezonda satışlar olmazsa işlerinin çok daha kötüye gideceğini ifade etti. Esnafın kar derdinde olmadığını vurgulayan Kasap, "Herkes çarkını döndürmeye çalışıyor” dedi. Halkın krize alıştırıldığını ileri süren Kasap, “Bu ülkede Dolar 5 liradan 6 liraya çıkıyorsa tekrar 5 lira olmuyor. Aynı seviyede oynuyor. Bizi istedikleri rakamlara alıştırıyorlar. Zaten biz de koyun gibiyiz. Buna itiraz edemiyoruz” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin "panik yapmama politikası" güttüğünü belirten Kasap, “Televizyonları açıp izlediğinizde her şey çok yolundaymış gibi görünüyor. Ama öbür taraftan kendimize baktığımız zaman öyle olmadığını görüyoruz. Şimdi de panik yapmayarak bizi zamlara alıştırıyorlar. Ama biz bu sezon da satış yapamazsak gümbürtüye gideceğiz. Biliyoruz” diye aktardı.

 

‘STOK BİTERSE FİYAT ARTAR’

 

Bir diğer mağaza çalışanı Erkan Moriç ise yaşanan krizin sadece Türkiye’de değil Rusya, Ukrayna ve İran gibi ülkelerin piyasalarına da yansıdığını ve bunun da satışlarını düşürdüğünü ifade etti. Ellerinde stok ürünleri olduğu için şu ana kadar Doların yükselişten tam anlamıyla etkilenmediklerine söyleyen Moriç, "Bundan sonraki süreçte malın tekrarını yaptığımız zaman biz bu ürünleri Dolarla alacağımız için ister istemez yaptığımız ürünlerin etiketine yansıyacak. Şu an elimizdeki ürünler stok kış ürünleri. Biz normalde bir sezonda bir ürünün 3-4 defa tekrarını üretiyoruz. Eğer elimizde stok ürünler biterse tekrar edilen ürünün aynısını biz müşteriye daha yüksek fiyata satacağız” şeklinde konuştu.