AKP hükümeti tarafından hazırlanan 2019 yılı bütçesi, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülmeye devam ediyor. Her ne kadar hükümet tarafından krizin aşıldığı yönünde açıklama yapılsa da bütçede hükümetin ülkeyi krize götüren politikalarının devam edeceği görülüyor. Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi olan HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, hazırlanan 2019 yılı bütçesinin de önceki  dönem bütçelerinde olduğu gibi savaş, rant ve sermayeyi düşünen bir bütçe olduğunu değerlendirdi.

 

‘ADALETSİZ TOPLANIYOR’

 

Bütçelerin bir devletin vicdanı olduğunu dile getiren Paylan, “Devletler vatandaşlarına hizmet etmek için vardır ve bu hizmetleri yapmak için vergi toplarlar, gelirler elde ederler. Bu gelirlerin nasıl elde edildiği çok önemlidir. Hakka uygun mu gelir adaletine uygun mu ona bakılır. Ne yazık ki Türkiye’de öyle olmuyor. Türkiye’de vergilerin büyük çoğunluğu yoksul halktan alınıyor. Vergi alınırken gelir, servet üzerinden orantılı olarak alınmıyor. Hepimiz bir paket sigara alırken ya da bir depo benzin doldururken, en zengini de en yoksulu da aynı vergiyi veriyor. Bu da zengini daha zengin fakiri daha fakir yapıyor. Bu anlamda bütçe gelirleri adaletsiz toplanıyor” dedi.  

 

‘FAİZ, SAVAŞ BÜTÇESİDİR’

 

Adaletsiz olarak toplanan bütçenin harcanırken de adaletsiz ve vicdansız olduğuna dikkat çeken Paylan, iktidarın getirdiği bütçenin güvenlikçi politikalara hapsedildiğini kaydetti. İçişleri Bakanlığı’na, Jandarma’ya ve Milli Savunma Bakanlığı’na ayrılan bütçelere bakıldığında yüzde 100 bir artış görüldüğünü belirten Paylan, “Bu da çocuklarımızın daha kötü eğitim almasına, vatandaşlarımızın daha az sağlıktan yararlanmasına ve daha az hizmete kaynak ayrıldığını gösterir. Silah ve savaşa daha çok kaynak ayrıldığını gösterir. Bunun pek çok sonucu var. Demokrasi güvenlik, özgürlük güvenlik dengesini kuramadığımız sürece daha fazla faize bütçe ayrılıyor. Gelecek yılın bütçesinde faiz harcamalarının yüzde 60’tan fazla arttığını görüyoruz. Yani bütçe faiz, savaş bütçesidir” ifadelerini kullandı.

 

‘PATRONLARIN TALEPLERİNDEN OLUŞAN BİR BÜTÇE’

 

Paylan, eleştirilerine bütçenin hazırlanma aşamasında yapılan toplantıları hatırlatarak, devam etti ve şunları söyledi: “Hazine ve Maliye Bakanı bütçeyi Meclise sundu. Bütçeyi sunmadan önce çeşitli toplantılar yaptı. Benim bildiğim 20’den fazla ancak bu toplantıların hepsi patronlar ve sermaye gruplarıyla yapıldı, Londra’da da para babalarıyla bir araya geldi. Bugünde gelen bütçeye bakıyoruz sadece patronların ve sermayedarların taleplerinden oluşuyor. Ekonomiden sorumlu bakan bütün bileşenlerle toplantı yapmalı. Sendikalarla, emekçilerle, kadınlarla tek bir toplantı yapmadı. Küresel finans sistemi ve Türkiye’nin patronlarıyla Türkiye’nin finans noktasında nasıl iyi olabileceğini konuştu. Emekçiden, kadından, ekolojiden yana bir perspektif olmadığını gördük.”                                                                               

 

‘GARANTİ VERDİLER OLMAYINCA HAZİNE ZARARA UĞRADI’

 

AKP’nin yıllardır bahsettiği ve söylediği mega projeler olan yol, köprü, otoban vaatlerinin bütçede büyük bir yer aldığını kaydeden Paylan, “Öyle Tayyip Erdoğan’ın dediği gibi ‘bunların bütçeye beş kuruş maliyeti olmayacak’ söylemlerinin yansıması yok. Çünkü bunlar yandaş müteahhitlere verdikleri ihalelerde hazine garantisi verdiler. Dediler ki; ‘Bu köprüden, otobandan her gün 100 bin araç geçecek.’ Biz o zaman da demiştik yapmayın bunun imkanı yok ama bizi dinlemediler ve hazineye büyük bir yük getirdi. O zaman 2 TL olan dolar bugün 6 TL ve hazine garantisini euro ve dolar üzerinden verdiler. O kadar araç geçmediği için gelecek yılın bütçesinden yalnızca Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda yalnızca 4 milyar TL, eski parayla 4 katrilyon lira hazine garantisi ödeyecek ve bu hazine garantileri artarak, devam ediyor. Bu yatırımlar hazine trilyonlarca, katrilyonlarca yük getiriyor.”

 

‘TEKNOKRAT BAKANLAR VAR KARŞIMIZDA’

 

Hazinedeki yükün tüm yurttaşların omuzuna yüklendiğini vurgulayan Paylan, aynı zamanda yapılan yol, köprü ve otobanların doğayı da katlettiğini belirtti. Bütçe görüşmelerinde iktidarın siyasi savunma yapamadığını belirten Paylan, AKP’li bakanların komisyonda sadece önlerine konan metinleri okuduğunu söyledi. Sordukları sorulara ve siyasi eleştirilere yönelik tek bir yanıt alamadıklarını ifade eden Paylan, “Karşımızda artık siyasi bakanlar yok teknokrat ya da bürokrat bakanlar var. Bunlar da siyasi cevaplar veremediği için siyasetin odağı olan Meclisten siyaset saraya kaymış durumda. Biz elbette mecliste kalması için mücadele ediyoruz ama Erdoğan ‘siyasetin merkezi saraydadır’ diyor” diye belirtti.

 

‘AKP HALA PATRONLARI MEMNUN ETMEYE ÇALIŞIYOR’

 

AKP’nin savaş politikalarıyla birlikte ülkede güvenin kaybolduğunu ve bunun da ülkeden para çıkışı anlamı taşıdığını dile getiren Paylan, şöyle devam etti: “Demokrasinin tarumar olduğu yerde de sermaye ülkeden kaçmaya başlar ve siz daha fazla faiz ödemeye başlarsınız ekonomide bütün dengeler sarsılır. Bunun ilk izlenimleri 2016’da yaşandı. Piyasaya hep o dönemde patronlar üzerinden para sürdüler. Bütçe açıklıklarını daha fazla vermeye, faizleri yükseltmeye başladılar. Bunlar yaraya merhem olmadı çünkü hasta bir bünyeye verilen ateş düşürücü tedavisini uyguladılar. Ne oldu ateş düşürücü bir yere kadar verildi ve sonunda kriz patladı. Buna rağmen ekonomik krizin neresindeyiz diye bakacak olursak küresel krize istediklerini verdiler, taleplerini reform olarak yaptılar ama reel sektör büyük bir kriz içerisinde. Üreticiler üretemiyor, tüketicilerde tüketemiyor. Ciddi bir enflasyon atağı oldu pazarda her şeyin fiyatı yüzde 50, yüzde 100 arttı. Alım gücü azaldı bu da esnafa iş yapamaz hal yarattı. Bu kısır döngü için iktidar hala patronları memnun etmeye çalışıyor.”

 

‘İTİRAZLARIMIZI HER YERELDEN YÜKSELTMELİYİZ’

 

İçişleri Bakanlığı bütçesi geldiğinde de aktif bir muhalefet yürüteceklerini söyleyen Paylan, “Bakan’a soracağız ‘niye bu kadar savaş, niye bu kadar şiddet? Ne  sonuç aldınız.’ Bu kadar baskı, zulüm, gözaltı, tutuklamalar sonuç ne huzurumuz, refahımız gitmiş” dedi. Tüm bunlara karşı toplumsal bir hareketliliğin önemine dikkat çeken Paylan son olarak, şunları söyledi: “Bu itirazlarımızı her yerelden yükseltmeliyiz. İtirazlarımızı yükseltmedikçe müesses nizam savaş politikalarına devam edecek ve hepimizin refah ve huzurunu çalacak. Buna itiraz etmek istiyorsak biran önce mücadele etmeli ve örgütlenmeliyiz.”

 

 MA / Berivan Altan