MARDİN - Her yıl 100-120 mezun veren Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde bu yıl sadece 2 öğretmenin atandığını kaydeden Kürtçe Öğretmenleri İnisiyatifi Sözcüsü Mehmet Ay, devletin “tek dilli” eğitimden vazgeçmeden sorunun çözülemeyeceğini söyledi.
AKP iktidarı tarafından sonlandırılan çözüm sürecinde açılan Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü de, tıpkı çözüm süreci gibi bitirilmek isteniyor. Kürtçe tezlerin de yasaklandığı bölüme ilgi azalırken, mezun olanlar ise “atama” sorunu yaşıyor. Mezunlarının atanmadığı bölümün açıldığı üniversitelerdeki tablo Kürt diline yaklaşımı gözler önüne seriyor.
2012-2013 yılında Mardin Artuklu Üniversitesi’nde Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü açıldı. Ardından da Muş Alparslan ve Bingöl üniversitelerinde bu bölüm açıldı. Son verilere göre, bölüm ilk açıldığından bugüne kadar mezun olan bin 500 kişiden 112’si atandı. 2020 yılında ise sadece 2 atama yapıldı.
Kürtçe Öğretmenleri İnisiyatifi Sözcüsü Mehmet Ay, Kürtçe öğretmenlerinin atanmamasını devletin “tek dilli” politikasına bağladı.
SADECE 2 ÖĞRETMEN ATANDI
Kürt diline yönelik yaklaşımın Kürt dili öğretmenlerinin atanmamasından belli olduğunu söyleyen Ay, “Her yıl Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden 100 ile 120 öğrenci mezun oluyor. Bunların arasında hem Kirmançkî hem de Kurmancî var. Bu yıl sadece 2 atama yapıldı. 2012 yılından beri bin 500 mezun arasından sadece 150 atama yapıldı. Mezun olan birçok kişi, atanmadığından bölümlerini değiştirmek zorunda kaldı. Çok sayıda kişi Türkçe bölümüne geçiş yaptı. Hala çok sayıda kişi atanmayı bekliyor. Okullarda Kürtçe ders olarak verilmiyor. Bazen seçmeli ders olarak veriliyor. O da okulun izni gerekiyor. Bazen de velilerin isteğiyle açılıyor. 5’inci sınıftan 8’inci sınıfa kadar aileler Kurmancî ve Kirmançkî derslerini seçebilirler. Ama bir okulda Kürtçe ders verilmesi için 10’dan fazla öğrencinin seçmesi gerekir. Burada sorumluluk ailelere düşüyor. Aileler seçmediği zaman Milli Eğitim Bakanlığı da ders açmıyor. Zaten az kontenjan veriyor, durum böyle olunca da daha az veriyor” dedi.
EĞİTİM SİSTEMİ TEK DİLLİ
Kürtçeye yönelik yaklaşıma dikkat çeken Mehmet Ay, şunları söyledi: “Yüzde 90 devletin elinde. İlk önce devletin tek dilli politikalarından vazgeçmesi gerekiyor. Türkiye’deki eğitim sistemine baktığımızda tek dil üzerine kurulduğunu görüyoruz. Bu sistem ileride öğrenciler için problem oluyor. Okullarda sadece tek bir dil öğretildiği için öğrenciler başka dillerde araştırma yapamıyor. Bu da gelecek için tehlikelidir. Çocuklar 2 ya da 3 dil öğrendiklerinde zihinleri daha fazla çalışıyor ve sürekli zinde kalıyorlar. Kürt çocukları da 7 yaşına kadar Kürtçe konuşuyorlar fakat okula başladıklarında karşılarına başka bir dil çıkıyor. Bu da psikolojik sorunları beraberinde getiriyor. İçlerine kapanıyorlar ve sorunlarını tam olarak dile getiremiyorlar. Ancak eğitim çok dilli olunca böyle bir durum yaşamazlar. Sadece seçmeli dersle çocuklara bir şey veremezsiniz. Onlar da bir şey alamaz. Şu anki müfredat sınırlıdır.”
KÜRTÇE TEZ YASAĞI
Kürtçe tez yazımının yasak olmasına da değinen Kürtçe Öğretmenleri İnisiyatifi Sözcüsü Mehmet Ay, şunları kaydetti: “Kürt Dili Bölümü açıldığı tarihten beri YÖK (Yükseköğretim Kurulu) sisteminde kabul görmemiştir. Bir tez yazdığınızda Kürtçe değil, Türkçe yazmak zorundasınız. Uluslararası tez sisteminde Kürtçe tezler hala yok. Bu nedenle her yıl onlarca tez hazırlanıyor ancak YÖK bunları kabul etmiyor ve Türkçe hazırlanıyor. Kürtçe bölümler okuyup mezun oluyoruz ama başka bir dilde tez hazırlıyoruz. Kürtçe öğretmenleri olarak YÖK’ün bu yanlıştan dönmesini istiyoruz. Nasıl ki Milli Eğitim Bakanlığına çok dilli eğitim sistemine geçiş çağrısı yapıyorsak, YÖK’e de Kürtçe tezlerinin önünü açma çağrısı yapıyoruz.”
ÇOK DİLLİ EĞİTİM
Mehmet Ay, kolej ve kreşlerin de müfredatlarına Kürtçe dersleri yerleştirmesi gerektiğine dikkat çekerek, hukuki açıdan da önlerinde herhangi bir engelin olmadığını söyledi. Ay, “Özellikle bölgedeki kreş ve kolejler Kürtçe dersler vermeli. Kolejlerin bu yükün altına girip, çok dilli eğitim sistemine geçmesi gerekir” diye konuştu.
MA / Zeynep Durgut