İSTANBUL - Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) hesaplamalarına göre, Temmuz 2020’de 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı 2 bin 385 TL, yoksulluk sınırı 8 bin 249 TL oldu. Açlık sınırı ise son 17 yılda 5 kattan fazla arttı.
Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) hazırladığı “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Dönem Raporu”nu kamuoyu ile paylaştı. Açıklanan rapora göre, Temmuz 2020’de 4 kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı 2 bin 385 TL oldu, Bu harcama tutarı sadece gıda için yapılması gereken minimum tutar. Açlık sınırı üzerinden hanehalkı tüketim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise, yoksulluk sınırı 8 bin 249 TL olarak gerçekleşmişti.
ASGARİ ÜCRET GIDA HARCAMASINA BİLE YETMİYOR
Sağlıklı beslenme için her aile ferdinin alması gereken kalori miktarının farklılık gösterdiğine yer verilen raporda, “Yetişkin bir erkeğin sağlıklı bir biçimde beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 638 TL'dir. Bu değer yetişkin bir kadın için 619 TL, 15-18 yaş bir genç için 678 TL, 4-6 yaş arası bir çocuk için 450 TL'dir. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 2 bin 385 TL olarak tespit edilmiştir. Bu tutar söz konusu ailenin sadece gıda harcamaları için yapması gereken zorunlu tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile birlikte bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 8 bin 249 TL'ye ulaşmaktadır” denildi.
AÇLIK SINIRI 17 YILDA 5 KATTAN FAZLA ARTTI’
Raporda, 2003 yılının Temmuz ayında 4 kişilik bir aile, günlük minimum 15.3 TL’ye sağlıklı beslenebilirken, bugün ancak 79.50 TL’ye sağlıklı beslenebildiği vurgulandı. 17 yıllık zaman zarfında açlık sınırı da 5.2 kat arttı. Aynı dönemde enflasyondaki artış ise 4.69 kat. Buna göre açlık sınırındaki artış genel enflasyondan daha fazla oldu.
Buna göre yetişkin bir kadının sağlıklı beslenmesi için yapması gereken günlük harcama tutarı 20.62 TL, yetişkin bir erkeğin 21.28 TL, 15-18 yaş arası bir gencin 22.60 TL, 4-6 yaş arası bir çocuğun ise 15.00 TL.
SAĞLIKLI BESLENME İÇİN EN ÖNEMLİ HARCAMA KALEMİ SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ
Günlük harcamalarda Temmuz 2020’de en yüksek maliyet grubunu süt ve süt ürünleri grubu 28.35 TL’lik harcama gereksinimi ile oluşturdu. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı 15.99 TL, sebze ve meyve için yapılması gereken harcama miktarı 12.59 TL, ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 5 TL olurken, katı yağ ve sıvı yağ 5.42 TL, yumurta için 1.05, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 3.67 TL harcama yapılması gerektiği belirtildi.
SEPETTE EN BÜYÜK PAY SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN
Daha dar bir gruplandırmaya göre, harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 35.7 ile en yüksek paya sahip. Et, yumurta ve kurubaklagil grubunun payı yüzde 28 ile ikinci sırada. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 15.9 oldu. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 9. Diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 11.4 olarak hesaplandı.
Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gereksinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermekte olduğu belirtilen raporda, “Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 10-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken, yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 79,50 TL'lik harcama içinde en maliyetli tüketim 7,91 TL ile 10-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır” ifadeleri yer aldı.
AÇLIK SINIRI İSTANBUL’DA 2 BİN 564 LİRA
Araştırma kapsamında üç büyük ile ait Temmuz 2020 dönemi açlık ve yoksulluk sınırı verileri de hesaplandı. Buna göre; İzmir'de açlık sınırı 2 bin 603 TL olarak belirlendi. İzmir'i, İstanbul 2 bin 564 TL'lik açlık sınırı ile takip etti. Ankara'da ise açlık sınırı 2 bin 309 TL olarak tespit edildi.
Araştırma kapsamında önemli sanayi merkezlerindeki açlık sınırları da belirlendi. Buna göre; Bursa, Eskişehir ve Bilecik bölgesinde açlık sınırı 2 bin 445 TL, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova bölgesinde açlık sınırı 2 bin 462 TL, Zonguldak, Bartın ve Karabük bölgesinde açlık sınırı 2 bin 415 TL, Adana ve Mersin bölgesinde açlık sınırı 2 bin 229 TL olarak belirlenmiştir. Ayrıca açlık sınırı Gaziantep, Kilis, Adıyaman bölgesinde 2 bin 134, Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye bölgesinde 2 bin 187, Diyarbakır ve Şanlıurfa bölgesinde 2 bin 169, Trabzon, Ordu, Rize, Artvin, Gümüşhane, Giresun bölgesinde 2410 TL.