DERSİM – Türkiye ve Avrupa’daki sivil toplum örgütleri, çevre-ekoloji örgütleri, siyasi partiler, sanatçı, yazar, aydın, dernek, sendika, insan hakları savunucuları, yayınladıkları bildiriyle Munzur Gözeleri’ni imara açan projenin durdurulmasını isteyerek, müdahaleye izin vermeyeceklerini belirtti.
Munzur Özgür Aksın Meclisi öncülüğünde sivil toplum, çevre-ekoloji örgütleri, siyasi partiler, sanatçı, yazar, aydın, dernek, sendika, insan hakları savunucuları, Munzur imara açılmasının yolunu açacak peyzaj düzenlemesinin durdurulmasını isteyen bir bildiri yayınladı.“Munzur Gözeleri’nin talanına hayır” başlığıyla yayınlanan bildiride, Munzur Özgür Aksın Meclisi’nin Dersim’de çevre tahribatı yaratan projelere karşı yürüttüğü mücadeleye işaret edilerek, “Munzur Özgür Aksın Meclisi’nin istemleri de bir bütün olarak halkın istemleri olmakla birlikte bu sürecin bir parçası ve meşru zeminidir. Bu süre zarfında ilimizde birçok proje gerçekleştirilmek istenmiş bir kısmı hem hukuki hem fiili mücadele ile durdurulmuş veya iptal edilmiş ise de bir kısmının da gerçekleştirilmesine engel olunamamıştır. Sermaye ile doğa arasında süregelen bu çelişki günümüzde de amansız bir şekilde devam etmektedir. Bilindiği üzere coğrafyamızın önemli bir sembolü olan Munzur; vadisi, nehri ve dağlarıyla sermayenin açık hedefi olmuştur. Kaynağını binlerce yıllık doğal ve jeolojik yapısı ile Alevi-Kızılbaş inancının merkezi olan Munzur Gözeleri sermayenin yeni hedefi haline gelmiştir” denildi.
‘YIKIM PROJESİ’ OLARAK NİTELENDİRİLDİ
Peyzaj çalışmasına açılan Munzur Gözeleri’nin 2003’te 1'inci Derece Doğal Sit Alanı ilan edildiği, Milli Park statüsündeki Munzur Vadisine de kaynak teşkil ettiği, uluslararası sözleşmeler ile de koruma altında olduğu belirtilen bildiride, “Munzur Gözeleri Peyzaj Projesi 2018 yılında çizilmiştir. Bugün itibariyle fiili olarak karşımıza çıkan yıkım projesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Fırat Kalkınma Ajansı toplamda 8 milyon TL bütçe ayırmış ve usulsüz yapılan ihaleyi de Rengi İnşaat San. Tic. Ltd. şirketi almıştır” ifade edildi.
‘KÜLTÜRÜMÜZE MÜDAHALEYLE EŞ DEĞERDİR’
“Alevi– Kızılbaş inancı için kutsal bir mekan olan Munzur Gözerleri’nde hayata geçirilmeye çalışılan Peyzaj Projesi inancımıza, kültürümüze ve hafızamıza müdahale ile eş değerdir” tespiti yapılan bildiride, “Munzur Gözelerindeki Peyzaj projesi ile koruma altında olan bir mekânın betonlaşmasının önü açıldığı gibi doğal bir inanç merkezi özünden koparılarak mesire ve ticaret alanına çevrilmek istenmektedir. Dersimliler için kutsallığı olan inanç merkezlerine ve topraklarına büyük şirketlerin sokulması bu alanların ihaleye verilmesi yanlıştır ve kabul edilemez. Bilimsel raporların hiçe sayılarak, yapılmaya çalışılan bu proje yaşam alanlarımıza yönelik adeta bir yıkım projesidir” değerlendirilmesi yapıldı.
‘MÜDAHALEYE İZİN VERMEYECEĞİZ’
Bildiride, Munzur Gözeleri'nde bitki örtüsü, topografya, siluet etkisini bozabilecek hiçbir eylemde bulunulmaması gerektiği halde 2 Haziran 2020’de ihalesi yapılan "Munzur Gözeleri Rekreasyon Projesi" ile 1. Derece Doğal Sit Alanı sınırları içinde ve korunma alanında çeşitli yapı üniteleri inşa edilmesi öngörülerek inşaat çalışmasına başlandığı kaydedildi.
Munzur Gözeleri Rekreasyon Projesi’nin Çevresel Etki Değerlendirilmesi (ÇED) raporu olmadan süreç işletilmeye çalışıldığının altı çizilen bildiride, “Gözeler, Ziyaret alanımızdır! İnancımıza tahammülü olmayanlar orayı düzenleyemez. Dersim halkı ve doğa, yaşam savunucuları olarak, halkın, kanat önderlerinin, ekoloji hareketlerinin, demokratik kitle örgütlerinin görüşleri, rızalığı alınmadan Munzur Gözelerine yapılacak herhangi bir müdahaleye izin vermeyeceğimizi belirtmek isteriz” uyarısı yapıldı.
MADDE MADDE ANLATTILAR
Bildiride, imzası bulunanlar Munzur Gözeleri’nin imara açacak peyzaj düzenlemesine neden karşı oldukları şöyle ifade edildi: “Karşıyız; çünkü Munzur Gözeleri 2003 yılında 1.Derece Doğal Sit Alanı ilan edilmiştir. 728 sayılı İlke Kararı uyarınca 1. Derece Doğal Sit Alanları -Bilimsel muhafaza açısından evrensel değeri olan, ilginç özellik ve güzelliklere sahip olması ve ender bulunması nedeniyle kamu yararı açısından mutlaka korunması gerekli olan, korumaya yönelik bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak alanlardır. Karşıyız; çünkü çeşitli yapı ünitelerinin inşa edilerek turizm ve ticarete açılması doğal sit alanlarının korunmasını imkansız hale getirecektir. Karşıyız; çünkü altyapısı olmayan canlı doğada peyzaj projesi yapılmak istenmektedir. Dolayısıyla bu bütçenin- ödeneğin öncelikle alt yapısı- arıtma tesisi olmayan ilçelere - köylere ayrılması gerekmektedir. Karşıyız; çünkü Alevi-Kızılbaş inanç merkezi olan bir yerde özel mülkiyet olan lokanta kadın -erkek havuzu vb ticari işletmelerin bulunması telafisi imkânsız durumlar yaratacaktır. Karşıyız; çünkü inanç yeri olarak toplumda yer edinen bir mekanın ticaret ve eğlence merkezine dönüştürülmesi kabul edilemez. Karşıyız; çünkü 1.Derece Doğal Sit Alanı ÇED raporu sürecinden muaf tutulmuştur. Karşıyız; çünkü kamping ve mesire alanı yapılan yerde sadece Munzur nehrinde habitatı bulunan ve nesli tükenme tehlikesi altında bulunan ‘Salmo Munzurius’ isimli endemik alabalık türü bulunmaktadır. İnsan etkileşimini artıracak yapılanların bulunması dahilinde bu türün yumurtlama ve yaşam alanları tehdit altındadır. Karşıyız; çünkü Munzur doğduğu yerden itibaren yüzyılladır akışıyla hem tarihe tanıklık etmiş hem de tarihi günümüze aktarıp Dersim’i Dersim yapan temel yapı taşlarından biridir.”
Dersimlilerin belleğinin yok edilmemesi için çalışmaların durdurulması, demokratik yol-yöntemler izlenerek bilim insanlarının, halk, demokratik kitle örgütlerinin, inanç-kanaat önderlerinin fikirlerinin alınarak bilimsel ve demokratik bir çalışmanın ortaya konulması istenildi.
BİLDİRİYE İMZA ATANLAR
Bildiride, imzası bulunanlar şunlar: “Munzur Özgür Aksın Meclisi, Amed Ekoloji Derneği, Antalya Ekoloji Meclisi, Aydın Çevre ve Kültür Platformu (AYÇEP), Ayvalık Tabiat Platformu, Bergama Çevre Platformu, Bakırtepe Çevre Platformu, Bozcaada Forum, Burhaniye Çevre Platformu ( BURÇEP), Can Çevre Derneği, Çekerek Irmağı Özgür Akacak Platformu, Çeşme Çevre Platformu, Çine Yaşam Platformu (ÇİYAP), Doğader, Doğanın Çocukları, Didim Çevre Platformu (DİÇEP), Dikili Kültür Ve Çevre Platformu, Edremit Çevre Platformu, Ege Çevre Ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Ekoloji Birliği, Her Yer Kaz Dağları, Hewsel Koruma Platformu, İzmir Yaşam Alanları, Mardin Ekoloji Derneği, Mezopotamya Ekoloji Hareketi (MEH), Mersin Nükleer Karşıtı Platform, Muğla Çevre Platformu (MUÇEP), Murat Dağı Çevre Koruma Platformu, Karadeniz İsyandadır Platformu, Karaburun Kent Konseyi, Kaz Dağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Kaz Dağları Kardeşliği, Kaz Dağları İstanbul Dayanışması (KİD), Kuşadası Çevre Platformu, Ordu Çevre Derneği, Peri Suyu Koruma Kurulu Platformu (KAR-DEF), Polen Ekoloji Kolektifi ve HDK Ekoloji Meclisi, Sinop Nükleer Karşıtı Platform, Söke Çevre Platformu (SÖKEÇEP), Su ve Vicdan Nöbeti Koordinasyon Kurulu, Tarım Orkam-Sen Genel Merkezi ve 13 şubesi, Tonya Çevre Platformu İstanbul Sözcüsü Burhan Öztürk, Yaşam ve Dayanışma Yolcuları, Yenifoça Forum, Yeşil Direniş Ekoloji ve Yaşam Gazetesi, Yeşil Artvin Derneği, İnanç Kurum ve Dernekleri, Alevi Bektaşi Kültürünü Tanıtma Derneği ( Narlıdere Cemevi), Alevi Düşünce Ocağı Derneği, Alevi Kültür Derneği İzmir (Yamanlar Cemevi), Avusturya Alevi Kültür Merkezi, Britanya Alevi Federasyonu, Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA), Demokratik Alevi Federasyonu – Viyana, İngiltere Alevi Kültür Merkezi ve Cemevi, Mersin Cemevi, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Mersin Şubesi, Kültür Kurumları Vakıf ve Dernekleri, Avcılar Kültür Ve Sanat Derneği, Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF), Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu (FDG), Bilim Eğitim Estetik Kültür Sanat Araştırma Vakfı (BEKSAV), Britanya Koçgirililer Derneği, Dersim Ortak Bellek Derneği-Avrupa, Dostluk Ve Kültür Derneği (DKDER), İstanbul /Avcılar Kültür Ve Sanat Derneği, Karakoçan Dernekleri Federasyonu, Karasüverliler Derneği, Kürt Demokratik Kültür Zentrum- Viyana, Londra Dersim Kültür Derneği, Mersin Haçova Kültür Derneği, Mersin Malatyalılar Derneği, Paris Dersim Kültür Derneği, Tunceli Vakfı Mersin Şubesi, Wenge Dersim-Hanover, Adil Okay (Yazar), Ali Haydar Can, Ayça Öztorun (Senarist, Yazar), Cevdet Bağca, Duvara Karşı Tiyatro Topluluğu, Erdoğan Aydın ( Tarihçi, Araştırmacı Yazar), Haydar Işık (Leman Dergisi- Karikatürist), Hasan Sağlam, Hıdır Kutan, Hüseyin Kurtulmaz (Müzisyen), Grup Munzur, Grup İsyan Ateşi, Grup Vardiya, İbrahim Karaca (Şair), İpek Reçber, Kazım Öz, Kemal Sahir Gürel, Levent Özdemir, Mehmet Özer (Şair, Fotoğraf Sanatçısı), Mehmet Ekici, Mehmet Özcan , Mikail Aslan, Necla Saygılı, Nur Sürer (Oyuncu), Jülide Kural (Oyuncu), Pınar Aydınlar, Praksis, Rıza Dalkılıç (Yazar ve İnsan Hakları Savunucusu), Sanat ve Hayat, Sancı Yayınları, Sarya Müzik Topluluğu, Suavi, Şanar Yurdatapan (Müzisyen), Tiyatro İmge, Veysel Aydın, Zeynep Nayır, Zülfü Livaneli, ACTİT – Fransa, Almanya Göçmen İşçiler Federasyonu (AGİF), Avrupa Demokratik Haklar Konfederasyonu (ADHK) ,Avusturya Türkiye İşçi Dernekleri (AVTİD), Avusturya Demokratik Haklar Federasyonu (ADHF), Avusturya Demokratik Kadın Hareketi (ADKH), AVEG-KON Avusturya, Avusturya DİDF, Avrupa Ezilen Göçmenler Konfederasyonu - AVEG-Kon, Birleşik Devrimci Parti Mersin İl Örgütü, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası Mersin Şubesi (BTS), Brüksel Halkevi, Dersim Emek Gençliği, Dersim Kongresi (Avrupa), Dersim Yeni gün Kadın Dayanışma Derneğini, DİDF (Demokratik İşçi Dernekleri Federasyonu) DİSK Genel-İş Mersin Şubesi, Doğu-Güneydoğu Dernekleri Platformu, Eğitim-Sen Mersin Şubesi, Göçmen İşçiler Kültür Derneği - Gik-Der – İngiltere, HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, HDK Mersin Meclisi, İHD Mersin Şubesi, İngiltere Tilkililer Toplum Merkezi, İsviçre Göçmen İşçiler Federasyonu –İGİF, Komintern Sendikası, Mersin 78’liler Girişimi, Özgürlük İçin Hukukçular Derneği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Mersin Şubesi (SES), Sosyal Demokrasi Derneği (SDD), Sosyalist Kadınlar Birliği – SKB, Toplumsal Özgürlük Partisi Mersin İl Örgütü, Tüm Bel.Sen. Mersin, Tüm Emekliler Sendikası Mersin Şubesi (Emekli-Sen), Türkiye İşçi Partisi, Yedi Renk LGBT Derneği, Yüz Çiçek Açsın Kültür Merkezi, Zafer Kıraç (İnsan Hakları Çalışanı), WKEMDG/ Çukurova”