İran ve Irak Federe Kürdistan Bölgesi sınırında yer alan Hakkari’de, son aylarda askerlerin açtığı ateş sonucu çok sayıda kişi yaralandı ya da yaşamını yitirdi. Yaşanan olaylarda yaralanan veya yaşamını yitiren kişiler genelde “kaçakçı” olmakla suçlanırken, resmi açıklamalarda yer alan “adli ve idari soruşturmalarda” ise şimdiye kadar herhangi bir ilerleme sağlanmış değil. 

 

VALİLİK AÇIKLAMASI PAYLAŞIMDAN SONRA GELDİ   

 

En son kente bağlı Derecik ilçe kırsalında 30 Aralık’ta piknik yaptıklarını belirten gençlere bölgedeki askeri üs bölgesinden ateş açıldı ve 26 yaşındaki Reşit Ekinci kafasından yaralandı. Olay, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Sait Dede’in twitter hesabı üzerinden bir gün sonra yaptığı paylaşımla ortaya çıktı. Dede’nin paylaştığı görüntüde, Ekinci’nin kafasından yaralandığı ve bölgede piknik yaptıklarını belirtmesine rağmen bir asker tarafından hakarete maruz kaldığı görülüyor. 

 

‘HAVAYA İKAZ ATEŞİ AÇILDI’

 

Dede’nin yaptığı paylaşımdan bir gün sonra ise Hakkari Valiliği’nden olaya ilişkin açıklama geldi. Valilik, daha önceki olaylarda olduğu gibi Ekinci’nin de “havaya ikaz ateşi” sonucu yaralandığını iddia etti. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Sınırı korumakla görevli 1216 Rakımlı Tepe Üs Bölgesi ile sınır hattı arasında kalan Askeri Yasak Bölge içerinde 6 şüpheli şahıs görülmüştür. Görevli personel tarafından; sınıra ve Üs Bölgesine yakınlığı nedeni ile olası fotoğraf çekme veya kaçakçılık gibi sınır güvenliğini tehdit eden olayların engellenmesi maksadıyla şahısların bölgeden uzaklaşmaları yönünde ikazda bulunulmuş, şahısların mukavemet etmesi neticesinde yaşanan arbede esnasında havaya ikaz ateşi açılmıştır. Olayın ardından hafif yaralandığı görülen Reşit Ekinci (26) tedavisi için sağlık kuruluşlarına sevk edilmiş, yapılan muayenesinde; yara bölgesinde şişlik, cilt altında (3) mm’lik çok sayıda lezyonun dikkat çektiği ve küçük metalik yabancı cisimlerin lehine değerlendirmelerin yapıldığı ifade edilmiştir.” 

 

Açıklamada, ayrıca bölgenin “piknik alanı” olmadığı kaydedilerek, Dede’nin yalanlanması dikkati çekti. 

 

BENZER AÇIKLAMALAR 

 

Hakkari Valiliği, failin asker olduğu birçok olayda da benzer açıklamalar yaptı. Önceki açıklamalarda, sivil ölümleri ve yaralanmalar ya "mevzuata uygun" ya “seken kurşun" ya da "havaya açılan ateş" sonucu yaşandığı iddia edildi.   

 

ŞAPATAN 'İŞKENCESİ' 

 

Şemdinli'nin Şapatan köyünde, 6 Ağustos 2017’da yapılan ev baskınlarında işkenceye uğrayan köylülerin durumuna ilişkin yapılan açıklama bunlardan birisi. O dönemki açıklamada, işkenceye maruz kalan köylülerin ”hukuka uygun olarak gözaltına alındıkları” iddia edildi. Oysaki işkenceye uğrayan yurttaşların vücutlarındaki izler valiliğin açıklamasının tam tersini gösteriyordu.  

 

‘KAZA’ KURŞUNU

 

Valilik, 10 Ekim 2017 yılında Şemdinli’deki Durak Karakolu’ndan bir araca açılan ateş sonucu Çetin Başer'in hayatını kaybettiği, Kerimhan Zerender’in ağır yaralandığı olaya dair de “kaza” açıklaması yaptı. Ancak, açıklama öncesi  Mezopotamya Ajansı’na (MA) konuşan aile, Zerender'in basına konuşmaması yönünde tehdit edildiğini ve polis-askerin olayın kamuoyuna “kaza” olarak duyurulması yönünde baskı yaptığını söylemişti.

 

 ‘UYARI ATEŞİ’ VE ‘SEKEN KURŞUN’

 

Valilik, Şemdinli’nin Tütünlü (Evliyan) köyünde 14 Ekim 2017 tarihinde bahçesinde sulama yaparken açılan ateş sonucu yaşamını yitiren Adem Kuyumcu olayına da benzer açıklama yaptı. 3 gün sonra yapılan açıklamada, Kuyumcu’nun "uyarı ateşi" sonucunda yaşamını yitirdiği iddia edildi. 

 

Geçtiğimiz yılın 1 Ağustos’unda yine Derecik ilçesinde yaşamını yitiren 14 yaşındaki Vedat Ekinci'nin ölümü ve bir kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan olayın da “uyarı ateşi sonucu seken kurşunun isabet etmesi” sonucu yaşandığı ileri sürüldü.   

 

‘MEVZUATA UYGUN’ ÖLÜM  

 

Valilik, en son Yüksekova’nın Esendere Beldesi’ne bağlı Awyan (Duranlar) köyünde 29 Ekim 2020’de evinin 50 metre ilerisinde askerler tarafından öldürüldüğü belirtilen Şerali Dereli’ye (61) ilişkin benzer bir açıklama yaptı. Olaydan 5 gün sonra yapılan açıklamada,  “mevzuata uygun” ateş açıldığı ve Dereli’nin uyuşturucudan adli kaydı bulunduğuna dair ifadeler dikkati çekti. 

 

MA / Gökhan Altay