DİYARBAKIR - Diyarbakır’da son bir yılda 850 esnafın kepenk kapattığını belirten DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, pandemi tedbirleri kapsamında 35 bin kişinin işsiz kaldığını kaydetti.
Ekonomik krizin etkisini artırdığı ve koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla 10 aydır alınan önlemler, küçük esnafı iflasın eşiğine getirdi. Kimi esnaf işyeri kapanmasın diye sadece kapısını açık tutarken, kimisi de pandemi tedbirleri ve ekonomik kriz karşısında kepenklerini kapatmak zorunda kalıyor. Diyarbakır’da ise son bir yıl içinde Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ne (DESOB) kayıtlı 850 esnaf işyerini kapatırken, pandemi tedbirleri kapsamında 35 bin kişi de işsiz kaldı. Yaklaşık 60 bine yakın üyeleri bulunduğunu hatırlatan DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu, hem ekonomik kriz hem de pandemi sürecinde yaşadıklarını anlattı.
SALGIN VE KRİZ
2019 yılında başlayan ekonomik kriz ile beraber Koronavirüs (Kovid-19) salgının yayılması sonrası hem dünyada hem de ülkede bugüne kadar hiç görülmemiş ekonomik tahribatın yaşandığını ifade eden Ebedinoğlu, kentte bulunan yaklaşık 60 bin esnaf ve ona bağlı olan 100 bine yakın insanın zor günler geçirdiğini belirtti. Kentte özellikle gıda sektörü dışında birçok alanda hizmet veren esnafların pandemi sonrası alınan önlemler doğrultusunda iş yerlerinin kapalı olmasıyla binlerce yurttaşın işsiz kaldığının altını çizen Ebendinoğlu, “Bugün Diyarbakır’da 30 bin ile 35 bine yakın insan işsiz kalmış durumda” dedi.
YARDIMLAR AYAKTA TUTMUYOR
Ortaya çıkan korkunç tablo sonrası hükümet yetkililerine seslerini ulaştırmaya çalıştıklarını aktaran Ebedinoğlu, hükümetin pandemi sonrası esnaflar için yaptığı yardımların yetersiz olduğunu ifuade etti. Ebedinoğlu, “Bu destekler esnafın ayakta kalabilmesi için yeterli değildi. Esnaflar için Bağkur ve vergi borçlarının bir kısmı ertelendi, yine faizsiz 25 bin TL kredi verildi ama bu yardımlar şu anda kapalı olan esnaflar için yeterli değil. Şu anda o esnaflar kirasını dahi ödeyemiyor. Esnafların ayakta kalabilmesi için bir yıl geri ödemesiz 5 yıllık 200 bin TL’ye yakın nakit desteği verilmesi gerekiyor” dedi.
SOSYAL SORUNLAR
Salgın süreciyle beraber esnafların ayakta duramaması ve giderek artan işsizlik durumunun, ilerleyen günlerde kentte onarılamaz sosyal sorunların baş göstermesine yol açacağına dikkati çeken Ebedinoğlu, “Şu anda insanlar evlerine ekmek götüremeyecek durumda. Lokantalarda ve kahvehaneler gibi hizmet sektöründe yevmiye ile çalışan insanlar, yine turizm gibi sektörde çalışanlar işsiz. Yaşanan ekonomik kriz sosyal krizleri de etkileyecek. Bu kriz insanların evlerine varmış durumda. Şu anda bu krizlerden dolayı edinmiş olduğumuz bilgilerle, boşanma sayılarında artış söz konusu. Şu anda krizin topluma yansıması çok büyük.”
850 ESNAF KEPENK KAPATTI
Son bir yıl içerisinde sadece kendilerine üye olan 850 iş yerinin salgının ortaya çıkması sonrası kepenk kapattığına vurgu yapan Ebedinoğlu, salgın önlemlerin 6 ay daha uzaması halinde, bu sayının çok daha fazla artacağını ifade etti. Ebedinoğlu, “İnsanlar hala umut içinde. Bir an önce bu pandeminin bitmesini, iş yerlerine dönmeyi istiyorlar. Ama bu böyle devam ederse tablo daha da ağırlaşacak” uyarısında bulundu.
FAİZ ORANLARI
Yeni yılda desteklerin çoğalmasını beklerken, hükümetin esnafın sırtına yeni yeni yükler bindirdiğini sözlerine ekleyen Ebedinoğlu, şunları söyledi: “Esnafın Bağkur aylık primi bin 234 TL, Halkbank kredileri yıllık yüzde 4,5 olan faiz oranı bu yıl yüzde 8,5’e çıktı. Yani neredeyse yüzde 90’lık bir faiz artışı söz konusu. Hükümetin indirime gitmesi gerekiyor. Şu anda esnafın ödeyecek gücü yok. Kapalı olan esnaf ne kredisini ne de kirasını ödeyemez. Bunların en az bir yıl ertelenmesi gerekiyor. Esnafın faizleri dondurularak yüzde 4,5’te bırakılması gerekiyordu. Bu faiz artışları bizi şaşkınlığa uğrattı. Biz esnaflar bu artışı beklemiyorduk.”
MA / Ergin Çağlar