Diyarbakır’da Yenişehir ilçesi sınırlarında bulunan ve kültür sanat çalışmaları için tasarlanan Sanat Sokağı, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından 2001 yılında açıldı. İlk olarak bu işlevi gören sokakta kitapçılar ve ressamlar, hünerlerini sergilemek için stantlar açtı, müzisyenler de performanslarını sergiledi. Sokak konserlere, tiyatroya, atölyelere ve çeşitli etkinliklere ev sahipliği yaptı. Ancak zamanla, sokakta farklı sanat etkinlikleri için açılan atölyeler, içi boşaltılarak adeta bir “kafeler sokağına” dönüştü. 

 

Bir süre sonra sayıları artan ve iç mekanlarını aşan kafeler, Sanat Sokağı’nı boydan boya işgal etti.

 

Sanat Sokağı, işletmeciler tarafından “gelir getiren” bir alana dönüşünce, zaman içinde bahis, kumar, fuhuş ve uyuşturucuyla anılmaya başlandı. Birçok defa düzenleme yapılmasına karşın, bir türlü istikrara kavuşamayan sokağa ilişkin 2015 yılında dönemin DBP'li Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanları Fırat Anlı ve Gülten Kışanak tarafından yeni bir karar alındı. Karar kapsamında Sanat Sokağı'ndaki yeşil alanı ve çocuk oyun alanı gibi pek çok yeri haksız bir şekilde işgal eden esnafa tebligat gönderildi. Tebligatın ardından her kafenin önünde bulunan çadırın oturma bölmeleri kaldırıldı. Kafelere ait oturma gruplarının kaldırılmasının ardından peyzaj düzenlemesiyle alan genişletilerek parke taşı döşendi.

 

BAHİS, KUMAR, FUHUŞ… 

 

Esnafın direnç göstermesine rağmen çalışmalarını sürdüren Kışanak ve Anlı’nın görevden alınmasıyla yeniden asıl işlevine dönüştürülmesi hedeflenen Sanat Sokağı çalışması da yarım kaldı. Belediyeye atanan ilk kayyım Cumali Atilla, ondan sonra gelen kayyım Hasan Basri Güzeloğlu, Sanat Sokağı’nda yarım kalan çalışmayı devam ettirmedi. Sokak, aradan geçen 5 yıl içinde yeniden bahis, kumar, fuhuş ve uyuşturucuyla anılmaya başlandı.

 

AĞAÇLAR SÖKÜLDÜ 

 

Eski haliyle bugüne kadar gelen sokakta, geçtiğimiz günlerde yeni bir çalışma başlatıldı. 12 Aralık 2020’de pandemi nedeniyle sokağa çıkma yasağının olduğu dönemde kayyım Münir Karaloğlu, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi tarafından iş makineleriyle sokakta sessiz sedasız yeni bir çalışma başlattı. Daha önce birçok kez yıkılıp yeniden yapılan sokakta başlatılan son çalışmayla beraber tüm parke taşları, banklar, peyzaj alanları tamamen kaldırıldı, dokunulmayan birkaç çınar ağacı dışındaki dut, selvi, çam ağaçları ile binlerce envai çeşit bitki türü yerinden söküldü. 

 

ASFALT DÖKÜLDÜ

 

Sokağa baştan sona beton döküldü, üstüne asfalt serildi. Proyol İnşaat Tic. Limited Şirketi tarafından ihalesi alınan düzenleme projesinin maliyeti bilinmezken, projenin Nisan 2021’de tamamlanması bekleniyor. 

 

Belediye, beton dökülen ve asfalt serilen sokağın, esnafın talebiyle yeniden yapıldığı ileri sürülüyor. İddialar arasında, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin sokağın altında bulunan otoparkının su sızdırması ve damlaması nedeniyle yenileme çalışması başlatıldığı iddia ediliyor. Diyarbakır Mimarlar Odası Yönetim Kurulu Üyesi Şerefhan Aydın, projenin birilerine peşkeş çekilme amacıyla yapıldığı düşüncesinde. 

 

Aydın, sanat sokağının uzun bir zamandır adeta yap-boz tahtasına dönüştüğünü belirterek, projenin kişi ve grupların talepleri doğrultusunda birilerine peşkeş çekilme amacıyla yapıldığını ifade etti. 

 

‘İHTİYAÇ YOKKEN BAŞLATILDI’

 

Sokağın son haliyle ihtiyaçları karşılayabilecek donanımda olduğunu ifade eden Aydın, “Mahalleli, sokaktaki kullanıcılar ve meslek örgütleriyle danışılıp daha uygun bir proje yapılabilirdi. Ancak amaç bu olmadığı için halkın kaynakları, peşkeş çekiliyor. Dolayısıyla ihtiyaç yokken böyle bir dönüşüm başlatıldı. Şuan eskiden trafiğe kapalı olan sokağa, asfalt dökülmüş durumda. Sanki duble yol yapacaklarmış gibi bir zemin oluşturdular. Oysaki artık kentlerde araç kullanımını minimize edilmesi, trafiğe kapalı ve yaya öncelikli sokakların üretilmesi gerekirken maalesef şuan tersi bir durumla karşı karşıyayız. Tabi nasıl proje uygulanacağını bilmiyoruz. Karşımıza ne çıkacağını bilmiyoruz. Ama bu çekincelerimizle birlikte süreci böyle değerlendiriyoruz” diye konuştu.

 

‘HALK KABUL ETMİYOR’

 

Kente dair bir karar alındığında, halkın sürece dâhil edilmesi gerektiğini vurgulayan Aydın, “Yerel yönetimler kayyım yönteminde olduğu için böyle bir kaygıları yok. Sadece kişilerin ya da grupların talepleri doğrultusunda ihaleler yapılıyor ve bu ihaleler peşkeş çekiliyor. Gerek halkta gerek meslek örgütlerinde, kalıcılaşmış bir yargı var artık. Kayyımların, bazı yerleri makyajlayarak, süsleyerek kendilerini halkla şirin gösterme çabalarının olduğunu görüyoruz. Ancak bu sonuç vermiyor. Halk bu şekilde ki bir yönetimi kabul etmiyor” şeklinde konuştu.

 

AĞAÇLAR ODUN OLARAK KULLANILDI

 

Sanat sokağında yüzlerce ağacın yok edildiğine dikkati çeken Aydın, “Muhtemelen sökülen ağaçlar odun olarak birilerine verildi. Oysaki ciddi bir süredir o ağaçlar mevcudiyetini koruyordu. Fakat gördük ki kaygısızca, umursamazca ağaçlar kepçelerle söküldü.  Ağaçlar sökülüp en azından başka bir yerde değerlendirebilirdi. Fakat yaptığımız gözlemlerde, bunun böyle olmadığını gördük" ifadelerini kullandı.