ŞIRNAK - Şırnak genelinde devlet hastanelerinde ciddi sorunların yaşandığını ve kapasitesinin çok üstünde hasta aldığını belirten SES Kadın Sekreteri Hatun Magi, sağlık çalışanlarının ise tükenmişlik sendromu yaşadığını söyledi. 

 

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, geçtiğimiz yıl Şırnak-Cizre arasında 432 dönümlük bir arazide 500 yataklı devlet hastanesi yapılacağını açıkladı. Hastanenin yapımı için saha çalışması yapılan Cizre’nin Kuştepe köyü, ilçeye 16, kent merkezine de 30 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Yapılan son değişiklikle hastane projesinin Dêrgul (Kumçatı) Beldesi’ne yakın bir arazide inşa edileceği belirtildi. Ancak her seçimde propaganda malzemesi yapılan hastane projesi, bugüne kadar inşa edilmedi. 

 

RANDEVULAR

 

Kentte var olan hastanelerin tam teşekküllü olmaması da halk açısından ciddi sorunlara neden oluyor. Nüfusu en yoğun olan Cizre’de Dr. Selahattin Cizrelioğlu Devlet Hastanesi’nde tek bir MR cihazı olması nedeniyle hastalara 20 gün ile bir ay arasında değişen zaman dilimlerinde randevu veriliyor. Sıcaklığın 45 dereceyi bulduğu ilçede, hastanenin soğutma sistemi de çalışmıyor. Ağır iş yükü ve zorlu çalışma koşullarından dolayı doktorlar hastane yönetimine istifa dilekçeleri sunuyor.

 

Kentteki hastanelerin durumu, hastanenin kapasitesi, eksiklikleri ve yeni hastanenin farklı kaygılar nedeniyle kent merkezine yakın bir yerde yapılması ile sağlık çalışanlarının karşılaştığı sorunları Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Şırnak Kadın Sekreteri Hatun Magi ile konuştuk. 

 

KLİMA SORUNU

 

Sıcaklığın 45 dereceyi bulduğu Cizre’de hastanede en büyük problemlerden birinin soğutma sistemi olduğuna dikkat çeken Magi, “Soğutma sistemi her yıl bir kronik sorun olarak karşımıza çıkıyor ve yazın hastanede soğutma sistemi sorunu yaşıyoruz. Bu da ameliyat sonrası hastaların yatırıldığı servislerde çok ciddi sorunlara ve hastalara enfeksiyon bulaşmasına neden oluyor. Bu da hasta yakınları ve hastaların hastanede uzun yatış süreci, daha fazla maliyet ve daha fazla stres gibi sorunlarla karşılaşmasına neden oluyor. Ekonomik durumu iyi olmayan hasta ve hasta yakınları için olumsuz bir durum” diyerek, İl Sağlık Müdürlüğü’nün yaşanan sorunlara çözüm bulması gerektiğini söyledi. 

 

GÜNDE 3 BİN HASTA

 

Son dönemlerde MR cihazının bozuk olması nedeniyle hastaların başka merkezlere gönderildiğini aktaran Magi, “MR için geç randevu verilmesinin nedeni çok yoğun olmasıdır. Tek bir MR cihazı var ve günde ortalama 3 bin kişiyi gören bir hastanedir. Kapasitesinin çok üstünde çalışıyor. Cihazlar da belli periyotlarla çalıştırılıyor. Sürekli çalıştırdığınızda bozuluyor. O nedenle MR randevuları uzun süreli oluyor. Sonuçların çıkması ve MR değerlendirmesinin geç yapılması ise tamamen doktor açığından kaynaklı. Tek doktor çalışıyor. Bir doktor ancak hastalara verdiği sürede yetişebiliyor. Sağlık Bakanlığı yetkilileri hastanenin kapasitesinin yetmediğini verileri açıp baksa görür. Ama ya bakmıyorlar ya da umursamıyor” diye konuştu.

 

TÜKENMİŞLİK SENDROMU

 

Tüm bu sorunların yanı sıra sağlık çalışanlarının tükenmişlik sendromu yaşadığını belirten Magi, şunları söyledi: “Pandeminin getirdiği ek iş yükü, disiplin kuralları ve idarecilerin lakayt yaklaşmaları yüzünden çok ciddi sıkıntılar yaşıyoruz. Mesela sağlık personeli hastanın tedavi bakımı ile ilgilenmesi gerekiyor ancak ekstradan klimadan oluşan sıkıntı nedeniyle hasta yakınlarına durumu izah etmek için ayrıca çaba sarf ediyor. Hastanenin bütün birimleri çok yoğun ve doluluk oranları çok fazla. Hastane kaldırabileceği yükün üç katı hasta alıyor. Yetkililer hastanenin inşaatına değil de yoğunluğuna bakarak atama yapılmalıdır. Hastanemizin şu anda olanın iki katı personele ihtiyacı var.”

 

STANDARTLARA UYGUN DEĞİL 

 

Hastanenin standartlara uygun olmadığının altını çizen Magi, “Ama bunun için çıkardığımız hiçbir ses duyulmuyor. Çünkü bu ülkede siyaset insanüstü bir kurum olmuş. Siyasi ve rant kavgalarını her kaygının üstüne taşımışlar. Cizre Devlet Hastanesi’nde hastaların hak ettikleri gibi bir tedavi alıp almamaları, ya da hak ettikleri bir hastaneye gidip tedavi olmalarını kimse umursamıyor. Eğer umursuyor olsaydılar, Sağlık Bakanlığı hastanelerin yoğunluk verilerini önüne alırdı ve hangi hastane daha yoğun çalışıyor, hangi hastane başvurular karşısında yetersiz kalıyor, bu noktada çözüm üretirdi” diye belirtti.

 

HASTANE PROJESİ 

 

Magi, hastane projesine dair, “İnsanların ihtiyaçlarına göre, vatandaşın fayda sağlamasına göre bir karar alınabilir. Maalesef çok acınası bir durumla karşı karşıyayız. İlkin hastane projesi Cizre’de yapılacaktı. Cizre’nin bir hastaneye ihtiyacının olduğunu Sağır Sultan bile duydu ve görüyor. Bunu bakanlık da biliyor. Bu bölgede yaşayan bütün sağlık personelleri de biliyor. Ama işin içine bizim anlamadığımız ve vicdanımızın bir türlü kabul etmediği olaylar girdiği için maalesef ki proje yerinden taşındı” dedi.

 

KANSER ORANI ARTTI 

 

Hastanelerde yaşanan sorunlara da değinen Magi, “Kanser teşhislerinin tamamı dış merkezlerde konuluyor. Dicle Üniversitesi’nin verilerine göre, Şırnak’ta kanser oranları son yıllarda yüzde 90 oranında artış gösterdi. Buna rağmen, Şırnak’taki hastanelerde, hastaların kemoterapi tedavilerini alabilecekleri bir üniteye sahip değiller. En yakın kemoterapi üniteleri Diyarbakır ve Batman’dadır. Kanser hastasının yoğun olduğu bir ilde, bir kemoterapi ünitesinin olmaması sağlık ve toplum için bir skandaldır. Çoğu haftalık kürler, aylık kürler olan hastalar buradan Diyarbakır ve Batman’a taşıma usulüyle götürülerek tedavi ediliyor. Ve maalesef bu yoğun stres ve mağduriyet durumundan kaynaklı burada kanseri yenebilen insan sayısı çok az” şeklinde konuştu.

 

300 DİYALİZ HASTASI TAŞINIYOR

 

Uludere’de 300 diyaliz hastasının olduğunu paylaşan Magi, “Ama Uludere Devlet Hastanesi’nde diyaliz ünitesi yok. Bunların bir kısmı köylerde yaşıyor. Kışın kar yağıyor, yollar kapanıyor bu insanların sağlığa ulaşımı zor. Şırnak ve Cizre’deki hastanelere taşınıyorlar. İki günde bir insanın diyalize girdiğini düşünürsek, zaten yorgun olan bedenin daha da yoruluyor” diye anlattı. 

 

TAŞIMA USULÜ 

 

“Şırnak halkı en az bir teşekküllü hastaneye sahip demeyi isterdim” diyen Magi, “Uludere’den hastalar maalesef taşıma usulüyle Şırnak’a geliyor, Cizre’nin hastası taşıma usulüyle Şırnak’a gidiyor, Silopi’nin Cizre’ye geliyor. Genel olarak Şırnak toplumu için çok stresli ve yorgun bir durum. Ve biz sağlık personelleri olarak bu durumdan çok rahatsızız. Çok stresli ve yorgunuz” dedi. 

 

Geçen yıla kadar Şırnak’ta bulunan hiçbir hastanede anjiyo ünitesinin olmadığına dikkati çeken Magi, “Anjiyo ünitesinin yapılması çok sevindirici. Ama bu kadar çok geç kalınması ve 21’inci yüzyılda Türkiye’nin bir hastanesinde anjiyo ünitesinin olmaması üzüntü vericidir. Yapılmış olması sevindirici fakat donanımlı bir şekilde kullanılmaması üzücü bir durumdur” şeklinde konuştu.

 

MÜDÜRLÜĞÜN BASKISI

 

Şırnak’ta çok fazla doktor değişiminin yaşandığını kaydeden Magi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bütün sağlık personelleri çok yoruluyor. İstifaların önü açıldı. Sadece bir günde 3 cerrah istifa dilekçesini verdi. Birçok birim ve branşta çok sayıda doktor istifa etti. Kadın doğumun iki cerrahı istifasını verdi. Burada hasta, hasta yakını ve sağlık çalışanı olmak zor. Bir de bunun üstüne yönetimin sürekli olarak bir görevlendirmeyle doktorların yerlerini değiştirmesi ayrıca yoruyor. Bu zorluklara dayanamayan doktorlar, biraz daha az ücrete başka yerlere gidiyor. Zorunlu hizmetini dolduran doktorlar, çok nadir kalıyor. Bu iş yükünü kaldıramayan personel tayinini verip gidiyor. Sağlık çalışanlarının yükünü azaltmaları gerekiyor. İl Sağlık Müdürlüğü’nün sağlık çalışanları üzerindeki baskısını azaltması gerekiyor. Ama bu anlamda yaptığımız hiçbir çağrı karşılık bulmuyor.”

 

RANT VE OY KAYGISI

 

Personel başına düşen hasta sayısının çok fazla olduğuna dikkat çeken Magi, “Mesela hastanemize ekstradan bir MR cihazı hastanenin fiziki koşullardan dolayı kurulamaz. Çünkü kuracağın alan yok. Yetersiz bir hastane ve bunu her seferinde dile getiriyoruz. Cizre Devlet Hastanesi bu iş yükünü kaldırabilecek bir kapasiteye sahip değil. 150 yataklı Cizre Devlet Hastanesi’nin bu aşamada iş yükünü kaldırabilecek bir kapasiteye sahip değil. Yapılması planlanan yeni hastanenin Cizre’ye yapılması gerektiğini yetkililere defalarca söyledik. Ama rant ve oy kaygısı nedeniyle yeni hastane iş yükünün çok daha az olduğu Şırnak’ta yapılacak. O hastane devre girdiğinde bu hastanenin iş yükü ne olur ve ne şekilde olur, hastalar oraya ne şekilde ulaşım sağlayacak ve insanlar bu hastaneden gerçekten fayda sağlayabilecek mi? Yoksa hastane yapmak için mi hastane yapacaklar? Bunu bizler de merak ediyoruz. Hastanemiz Cizre halkının ihtiyacının çok altındayken, Silopi, İdil ve Şırnak’ın hastası da geliyor” ifadelerini kullandı.

 

MA / Mahmut Ruvanas