Bölgede 1990’lı yıllarda JİTEM tarafından kaçırılan ve bir daha haber alınamayan, gözaltında kaybedilen, işlenen cinayetler sonucu öldürülen yurttaşların akıbetini sormak ve faillerin yargılanması için 12 Eylül 2008 yılında Koşuyolu Parkı’ndaki Yaşam Hakkı Anıtı önünde her hafta bir araya gelen kayıp yakınları, burada 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimine kadar eylemlerini sürdürdü. 20 Temmuz 2016’da Olağanüstü Hal’in (OHAL) ilan edilmesinden sonra açık alanda eylem yapmaları yasaklanan kayıp yakınları, iki yıl boyunca İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi’nde eylemlerini sürdürdü. 

 

YASAK 100 HAFTA SÜRDÜ

 

 

20 Temmuz 2018’de OHAL’in kaldırılmasıyla kayıp yakınları, 100 hafta sonra tekrar Yaşam Hakkı Anıtı önündeki oturma eylemlerine devam etti. OHAL uygulamalarının fiili olarak devam etmesi ile 1 Eylül 2018’de kayıp yakınlarının anıt önünde eylem yapması, bu kez de Diyarbakır Valiliği’nin “güvenlik” gerekçesiyle yasaklandı. 499’uncu haftanın eylemi öncesi ve sonrasındaki haftalarda, hem Koşuyolu Parkı hem de Yaşam Hakkı Anıtı, polis ablukasına alındı, giriş çıkışlara yasaklandı. 

 

KAYIP YAKINLARI TEKRAR ANIT ÖNÜNDE

 

Dernek binası kapısında oturmaları da engellenen kayıp yakınları, 54 hafta sonra eylemlerini kapalı alandan dernek binası önüne taşıdı. Burada eylemlerini sürdüren kayıp yakınları, koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle 13 Mart 2020’den itibaren kitlesel oturma eylemlerine ara verdi. 

 

656’NCI BULUŞMA

 

Bu tarihten sonra bugüne kadar eylemlerini her hafta online gerçekleştiren kayıp yakınları, bugün tekrar 158 hafta sonra Koşuyolu Parkı Yaşam Hakkı Anıtı önünde 656’ncı eylemi için buluştu. Kayıp yakınları bu hafta, silahlı saldırı ile katledilmesinin 28’inci yılında Demokrasi Partisi (DEP) Mardin Milletvekili Mehmet Sincar’ı andı. Kayıp yakınları, Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekilleri, Sivil Toplum Örgütleri (STÖ) temsilcilerinin de katıldığı eylemde, kaybedilen ya da faili meçhul cinayetlerle katledilenlerin fotoğrafları taşındı, yine fotoğrafların bulunduğu pankart yere serildi. 

 

‘KATLİAMIN ÜZERİNDEN 28 YIL GEÇTİ’

 

Açıklamada konuşan İHD Diyarbakır Şube Başkan Yardımcısı Ezgi Sıla Demir, İHD üyesi olan Sincar’ın dönemi itibariyle Meclis’te özellikle bölgedeki faili meçhul cinayetler, JİTEM, Hizbullah’ın gerçekleştirdiği katliam ve cinayetler ile köy korucularının saldırılarına karşı aktif çalışmalarda bulunduğunu kaydetti. Demir, “Sincar'ın, Parti Meclisi üyeleri Habip Kiliç ve Hikmet Kılıç'ın katledilmesine dair incelemede bulunmak amacıyla gittiği Batman'da, parti yöneticileri olan Metin Özdemir ile birlikte 4 Eylül 1993 tarihinde yani tam da bugün Elma Sokak'ta uğradığı silahlı saldırıda katledilmesinin üzerinden 28 yıl geçti” dedi.

 

ZAMAN AŞIMI TEHLİKESİ

 

Sincar gibi 90’lı yıllarda yaşanan benzeri olaylarda başlatılan soruşturmaların ve dava dosyalarının bugün zaman aşımıyla karşı karşıya olduğunu belirten Demir, şöyle konuştu: “Bunun son örneklerinden biri de üyemiz Mehmet Sincar'ın dosyasında karşımıza çıkmaktadır. Üzerinden 28 yıl geçen dosyada, 765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu'na göre işlem yürütülmesi nedeni ile ilgili eski kanun uyarınca zamanaşımı süresi kabul edilerek, dosya zaman aşımı ile karşı karşıyadır. Türkiye, insanlığa karşı suç tanımını, uluslararası tanımlamalardan bazı farkları olmakla beraber TCK’nin bir parçası olarak kabul etmiş, TCK’nin ‘İnsanlığa karşı suçlar’ kenar başlıklı 77’nin maddesinin dördüncü fıkrasında, maddede sayılan suçlar bakımından zamanaşımının işlemeyeceği ifade edilmiştir.”

 

‘PEŞİNİ BIRAKMAYACAĞIZ’

 

Eyleme katılan Mehmet Sincar’ın eşi Cihan Sincar ise kayıp yakınlarının 656'ncı haftasında hala adalet arayışlarının sürdüğüne dikkat çekerek, mücadelelerinin süreceğini belirtti. 1 Eylül Dünya Barış Günü’nün önemini hatırlatan Sincar, “Sincar’ın katili bir kişi değil, binlerdir. Tıpkı onun gibi öldürülen arkadaşları da saygılı ve demokrasi isteyen insanlardı. Demokrasi karşıtları onları mücadele alanlarından çekerek mücadelelerini engellemek istedi. Biz de 28 yıldır söylüyoruz. Sözümüz, Mehmet Sincar ve şu an resimlerde gözlerimize bakanlara sözümüzdür, devlet onların katillerini cezalandırmadan bitmeyecek. 28 değil 128 yıl bile geçse davanın peşini bırakmayacağız" diye belirtti.  

 

‘SİNCAR DAVASI BİR FIRSAT’

 

HDP Parti Sözcüsü Ebru Günay da, iktidarın, devletin katillerden yana tavır aldığını ifade ederek,  “Bugün geldiğimiz noktada iktidar tekrardan kulakları tıkalı, gözleri kapalı, adalet arayışını adalet talebini yanıtsız bıraktı. Bizler umuyoruz ki 656'ıncı hafta son hafta olur. Bizler duruşmanın görüleceği 6 Eylül'den başlayarak, Sincar dosyasına başlangıç yaparak, faili meçhul cinayetlerinin yargılamalarının başladığı, katillerin hesap verdiği bir süreci başlatabiliriz. Bu dosya, bu açıdan bir fırsat. Burada Adalet Bakanlığına bir kez daha sesleniyoruz, bu fırsatı kaçırmayın. Gelin hakikatin açığa çıkması için bir fırsat başlatın ki, gerçek adalet tesis olsun” dedi. 

 

Konuşmaların ardından kayıp yakınları, oturma eylemi yaparak eylemlerini sonlandırdı. 

 

BATMAN

 

Batman’da ise kayıp yakınları ve İHD Şubesi, her hafta gerçekleştirdikleri eylemin 492’ncisini dernek binasında düzenledi. Kayıp yakınlarının katıldığı ve kayıplara ait fotoğrafların taşındığı eylemde konuşan İHD yöneticisi Ahmet Şiray, Metin Özdemir ile birlikte 4 Eylül 1993 tarihinde Elma Sokak’ta uğradığı silahlı saldırıda katledilen DEP Milletvekili Mehmet Sincar’ın faillerinin bulunup yargılanmasını istedi.