HAKKARİ - Yüksekova’da bir türlü bitmek bilmeyen yol ve çevre çalışmalarına ilişkin açıklama yapan STÖ’ler, “Yerinde yaptığımız gözlem ve çalışmalarda da gördük ki, çok az sayıdaki çıkar ve rant grubuna hizmet eden bir rantiyecilik anlayışı var” diye belirtti. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Hakkari Şubesi öncülüğünde Yüksekova’da devam eden yol çalışmaları ve çevre düzenlemelerine ilişkin hazırlanan rapor açıklandı. Yüksekova Ticaret ve Sanayi Odası (YÜTSO) Konferans Salonu’nda yapılan açıklamaya Türk Tabipleri Birliği (TTB) Van-Hakkari Şubesi, Sağlık Emekçileri Sendikası (SES), Yüksekova Esnaf ve Sanatkarlar Odası (YESO), Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Türkiye Mimar ve Mühendisler Odası Birliği (TMMOB ), İnşaat Mühendisler Odası (İMO) Hakkari Temsilcilikleri ve Hakkari Esnaf, Sanatkarlar Odası Başkanlığı (ESOB) temsilcileri ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) katıldı.

 

‘YILAN HİKAYESİNE DÖNDÜ’

 

Yüksekova ilçesinde 2015’ten beri devam eden ve adeta “yılan hikâyesine” dönen çevre düzenlemeleri ve yol yapım çalışmaları nedeniyle büyük mağduriyetlerin yaşandığını belirten İHD Hakkari Şubesi Eşbaşkanı Yusuf Ozan Çobanoğlu, “Ulusal ve uluslararası çevre hukuku ve politikaları çevrenin dünyanın her yerinde ve her koşulda korunması anlayışına dayanmalıdır. Evrensel olarak kabul gören dayanışma haklarından biri olan çevre hakkının kapsamı; doğal yaşamın, flora ve faunanın korunması, doğanın temiz olarak muhafazası, düzenli sanayileşme, kimyasal artıkların uygun şekilde imha edilmesi, estetik bir çevre yaratma ve kültürel varlıkları korumadır. Çevre hakkı ihlali; insanlığa ve doğal yaşama karşı işlenen bir suçtur. Cezai müeyyide de bununla uyarlı olmalıdır” dedi. 

 

BELEDİYENİN BORCU 1 MİLYAR TL’Yİ AŞTI

 

Yıllardır bitirilmeyen alt ve üst yapı çalışmaları nedeniyle ilçenin adeta şantiyeye döndüğünü dile getiren Çobanoğlu, “Kent merkezinde birçok yol kısa zaman aralıklarıyla defalarca bozulmuş, kazılmış ve tekrar yapılmıştır. Yerinde yaptığımız gözlem ve çalışmalarda da gördük ki, çok az sayıdaki çıkar ve rant grubuna hizmet eden bir rantiyecilik anlayışı söz konusudur. Kayyım dönemlerinde yollar ve kaldırımlar her yıl başka bir bahane ile kazılmış ve bu borç yükü belediyeye yıkılmıştır. Belediyenin bilinen borcunun 1 milyar Türk lirasını aşmış olduğu herkesçe bilinmektedir. Yine, ilçedeki çalışmaların bir türlü bitirilmemesi birçok kitlesel hak ihlaline neden olmuştur. Sağlık, ulaşım, kent, ticaret hakkı gibi birçok hak yıllardır kesintisiz bir biçimde ihlal ediliyor. Ayrıca bu durum turizm açısından da birçok olumsuzluklara neden oluyor ve kent açısından çok kötü bir imaj oluşturuyor” diye konuştu.

 

İHALEYE DAİR BİLGİ YOK

 

Şartnamelere rağmen kent merkezinin büyük bir kazı alanına dönüştürülmüş olduğuna dikkat çeken Çobanoğlu, yaşamın çekilmez bir duruma geldiğini vurguladı. Çobanoğlu şöyle devam etti: “Cengiz Topel Caddesi’nde devam eden yol, altyapı ve köprü yapımına ilişkin çalışmalar ile ilgili şeffaf bir sürecin yürütülmediğini tespit ettik. İhalenin ne zaman yapıldığı, hangi bakanlıklarca bütçe ayrıldığı, ihaleye hangi firmaların katıldığı, ihalenin hangi bedel üzerinden verildiği ve en önemlisi projenin ne kadar sürede bitirileceğine yönelik hiçbir bilgiye rastlanılmamıştır. Bilindiği üzere bir altyapı çalışması mevcut ise bu çalışmalar öncesi bir ÇED raporunun alınması ve kamuoyu ile paylaşılması gerektiği hukuki bir zorunluluktur. Bu konuyla bağlantılı olarak, çalışmaları üstlenen firmanın keşif fiyatı ve ihalenin şeffaflık boyutuna ilişkin olarak ihalenin maliyetinin hangi boyutlarda olduğu yönündeki bilgiler, kamuoyuyla paylaşılmamıştır. Buna ek olarak, son derece can alıcı bir nokta olan durum da şudur; Cengiz Topel Caddesi’nde devam eden yol, çevre ve köprü çalışmalarına ilişkin 4 farklı bakanlığın bütçesinden kaynak aktarıldığı yönündeki bilgidir.” 

 

‘İLÇE ÇÖL HAYATINA TESLİM OLDU’

 

“300 metre civarında olan bir alan için 4 farklı bakanlığın ödenek ayırması veya ortak bütçe oluşturulmasının nedeni nedir?” diye soran Çobanoğlu, bu durumun halka açıklanması gerektiğini söyledi. Mevcut yol ve çevre çalışmaları başlamadan önce alternatif yol ve güzergâhların belirlenmediği belirten Çobanoğlu, “Cengiz Topel Caddesi gibi Yüksekova’nın adeta atardamarı olan bir caddenin trafiğe bir bütün olarak kapatılmasının öncesinde bu yolun sürdürdüğü ulaşım faaliyetlerine ilişkin alternatif yollar yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu durum, kentin tamamını olumsuz yönde etkilemiştir ve burada da bir hak ihlali söz konusu olmuştur. Sene 2021 ve Yüksekova’da halen yapılı yollar ve kaldırımlar mevcut değil. Yaya yolları ve orta refüjler yeşillendirilmemiş ve kent adeta bir çöl hayatına mahkum olmuştur” dedi.

 

‘KENT SAHİPSİZ DEĞİL’

 

Kentteki bir caddenin Tümen Komutanlığı tarafından güvenlik gerekçesi ile tek taraflı trafiğe kapatılmasına tepki gösteren Çobanoğlu, “Trafiğin bu denli yoğun olduğu bir noktada yolun tek şeritli hale getirilmesi birçok trafik kazalarına neden olmuştur ve olmaya devam edecek gibi görünmektedir. Sadece son bir ay içerisinde bilinen iki trafik kazası meydana gelmiştir. Güvenlik gerekçesi varsa, taburun kapatılan yol mesafesi kadar içeri çekilmesi daha hakkaniyetli olacaktır. Buradan yetkililere gereğinin yapılması konusunda çağrıda bulunuyoruz. İHD olarak yaşanan her türlü mağduriyetlerin ve hak ihlallerinin takipçisi olacağımızı bir kez daha belirtmek istiyoruz. Bu kentin gençleri var ve şehrimiz asla kimsesiz değildir” diye konuştu.