Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda bugün Hazine ve Maliye Bakanlığı ve bağlı kuruluşlar Kamu İhale Kurumu, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Sermaye Piyasası Kurulu, Gelir İdaresi Başkanlığı Türkiye İstatistik Kurumu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Yatırımcı Tazmin Merkezi bütçeleri, Sayıştay raporları ve 2020 yılı kesin hesapları görüşülecek.

 

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2020 yılı için 468,2 milyar lira olarak belirlenmişken bu rakam 2021 yılı için yüzde 22’lik bir artışla 570 milyara, 2022 yılı için ise 632 milyar lira öngörülmesine karşın yüzde 35’lik artış sağlanarak 774 milyar 973 milyon 121 bin TL bütçe ayrıldı.

 

EN BÜYÜK KALEM CARİ TRANSFER VE FAİZE

 

2022 yılı bütçesinin en büyük kalemini 466 milyar 845 milyon 874 bin TL’sini cari transferler (Sosyal güvenlik kurumlarına yapılacak transferler, görev zararları, sosyal amaçlı transferler, fonlara yapılan ödemeler) oluşturdu. İkinci en büyük kalemi ise 240 milyar 383 milyon 662 bin TL ile faiz giderleri oldu.

 

2020’DE 87 MİLYAR FAZLA HARCAMA

 

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile 468 milyar 270 milyon 853 bin başlangıç ödeneği tahsis edildi. Sayıştay raporuna göre bakanlık, kendine ayrılan ödeneğin 482 milyar 500 milyon 518 bin 439 TL’sini harcayarak bir önceki yıla göre 87 milyar TL daha fazla harcama yaptı. 2022 bütçesinin 1 trilyon 472 milyar 583 milyon TL gelirine karşı 1 trilyon 750 milyar 957 milyon gider olması öngörüldü. Bu rakamlara göre bütçe açığı 278 milyar 374 milyon TL olarak öngörüldü.

 

5 YILDA 562 MİLYAR FAİZ ÖDEMESİ

 

Yine 2016-2020 yılları arasında geçen beş yılda merkezi yönetim faaliyetleri sonucu 562 milyar lira faiz ödemesi yapıldı. Toplam faiz ödemelerinin dağılımı ise şöyle: “2016 yılında 60,1 milyar TL, 2017 yılında 77,9 milyar TL, 2018 yılında 131,1 milyar TL, 2019 yılında 117,8 milyar TL ve 2020 yılında 175 milyar TL” 2016 yılında 39,9 milyar liralık mal ve hizmet alımı yapan kamu, 2017’de 58,1 milyar, 2018’de 66,8 milyar, 2019’da 79,6 milyar ve 2020’de 87,8 milyar lira olmak üzere söz konusu kalemde 5 yılda toplam 333 milyar TL harcama yapıldı.

 

2020 YILINDA 276 MİLYAR AÇIK

 

Kesin hesap dökümlerinde 2020 yılında 276 milyar TL, 2019 yılında 244 milyar TL, 2018’de 142 milyar TL ve 2016’da ise 11,3 milyar TL açık verildi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 31 Mart 2021 itibarıyla açıkladığı borç stokuna göre brüt dış borç stoku 448,4 milyar dolar, net dış borç stoku 262,1 milyar dolar, hazine garantili dış borç stoku ise 14,8 milyar, kamu net borç stoku 1 trilyon 42,6 milyar TL olduğu yer aldı.

 

Alt programlarda 2021 yılında 195 bin şüpheli işlem bildirimi alındığı, 2022 yılı içinde 195 bin şüpheli işlem bildirimi alınması, denetlenen, incelenen yükümlü sayısının da 2022 yılı için 105 olması planlandı. 2020, 2021 yılları içinde sektörel araştırma raporu hazırlamayan bakanlık, 2022 yılı için 2 rapor, yine benzer bir durumda olan kayıt dışı ekonominin boyutunun ölçülmesi ile vergi açığının hesaplanmasına ilişkin hazırlanacak rapor sayısını da 2 olarak hedefledi. Vergi denetim kurulunca incelenen mükellef sayısında da 2021 yılında hedeflenen 65 bin mükellefin 35 bin 241 tanesini denetleyen bakanlık 2022 yılı için mükellef denetleme sayısının 70 bin olmasını hedefledi.

 

KÖMÜR DAĞITIMINDA AZALMA OLACAK

 

Kömür yardımı kapsamında kamu sermayeli kuruluşlara yapılan ödemeler de de azalma olması dikkat çekti. Kömür yardımlarıyla yurttaşları kendine bağımlı hissettirme politikası uygulanan AKP’nin 2022 yılı için bakanlıktan yüzde 20 azalışla 1,392 milyon TL ayrılması planlandı.

 

MERKEZ BANKASI

 

TCMB’de başkanlık hariç 21 yöneticiden sadece 2’si kadındır. Merkez Bankası 2020 yılı faaliyet raporuna göre yöneticilere 2020 yılında 13 milyon 643 bin TL brüt ücret ödendiği yer aldı. MB başkan ve yardımcılarına yıllık brüt ücret olarak yaklaşık 974 bin 500 TL’ye tekabül etti. MB rezervlerinde 18 Ekim 2021 tarihli bilgilere göre brüt döviz rezervi 85 milyar 356 milyon dolar; altın rezervleri ise 38 milyar 107 milyon dolar ve toplam rezervleri 123 milyar 463 milyon dolar olduğu kaydedildi.

 

SERMAYE PİYASASI KURULU

 

Sermaye Piyasası Kurulu’na 2021 yılında ayrılan 408 milyon 650 bin TL’lik bütçeden yüzde 28 artışla 127 milyon TL olması öngörüldü. Ayrılan bütçenin en büyük kalemini 2021 yılında ayrılan bütçe yüzde 46 arttırılarak 277 milyon 50 bin TL ile cari transferler, ikinci büyük kalemini ise 159 milyon 290 bin TL ile personel giderleri oluşturdu.

 

KAMU İHALE KURUMU

 

AKP döneminde 195 kez değişikliğe uğrayan Kamu İhale Kurumu’na 2021 yılında ayrılan 150 milyon TL’lik bütçede yüzde 33,3 artışla 200 milyon TL bütçe ayrıldı. Bu bütçenin en büyük kalemini 81 milyon 221 bin TL ile personel gideri, ikinci büyük kalemini de 62 milyon 8 bin TL ile cari transferler oluşturdu. Kamudan en fazla ihale alan ilk 5’teki firmalar 5 yılda 161 milyar 306 milyon liralık 55 ihale aldı. İhale alan şirketler ise en fazla rant projeleriyle gündeme gelen Kalyon Holding, Kolin, Cengiz İnşaat, ERG İnşaat ve Rönesans Holding oldu.

 

ÖZELLEŞTİRME İDARESİ BAŞKANLIĞI

 

Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na 2021 yılında ayrılan 44 milyon 321 TL’lik bütçe, 2022 yılı için 56 milyon 470 bin TL oldu. Bu bütçenin en büyük kalemini ise 40 milyon 476 bin TL ile personel giderleri oluşturdu. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, 19 yılında 70 milyar 468 milyon dolarlık özelleştirme yapıldı. 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla belirlenen strateji dahilinde 80 özelleştirme ihalesi yapıldığı, 2021 yılında 195 ve 2022 yılı içerisinde de 200 yapılması hedeflendi. Buna karşında 2021 yılında özelleştirmeden gelmesi beklenen 10 milyar TL’nin gerisinde kalınarak, 5 milyar TL gelir elde edildiği ve 2022 yılı içinde 9 milyar TL gelir elde edilmesi öngörüldüğü yer aldı.

 

TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

 

Türkiye İstatistik Kurumu’na 2021 yılında 500 milyon 954 bin TL olan bütçesi 2022 yılı için 586 milyon 861 bin TL oldu. Bunun da en büyük kalemini 428 milyon 129 bin TL ile personel giderleri, İkinci büyük kalemini de 68 milyon 391 bin TL ile SGK’ye ayrıldı.

 

KAMU GÖZETİMİ VE KGK

 

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), 2021 yılına ilişkin 55 milyon 988 bin TL ayrılan bütçe, 2022 yılında 58 milyon 828 bin TL ayrıldı.

 

BANKACILIK DENETLEME KURUMU

 

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na 2021 yılında ayrılan 924 milyon TL’lik bütçede yüzde 35,6’lık artışla 1 milyar 253 milyon TL olması öngörüldü. Bu bütçenin sırasıyla en büyük kalemleri ise şöyle oldu: “443 milyon 400 bin TL ilse sermaye giderleri, 385 milyon 650 bin TL ile personel giderleri ve 109 milyon 750 bin TL.”