Yaşanan ekonomik kriz ve zamlardan etkilenen yurttaşların tek gündemi geçim sıkıntısı. Son zamanlarda yapılan zamlarla birlikte üreticiden çıkan sebze ve meyve, tüketicinin sofrasına ortalama 3 kat fiyat artışı ile geliyor. Ankara’da yurttaşların sıklıkla alışveriş yaptığı marketlerden birinde meyve ve sebzelerin güncel fiyatları ise şu şekilde: “1 kg yeşilbiber 17,50 TL. 1 kg salatalık 14,50 TL. 1 kg domates 19,50 TL. Taze soğan 14,50 TL. Marul 6 TL. 1 kg havuç 6 TL. 1 kg mandalina 15 TL. 1 kg yeşil elma 25 TL. 1 kg nar 14 TL.”

 

TANEYLE ALIYORLAR 

 

Ankara’nın en yoğun bölgelerinden biri olan Sakarya Caddesi’nde her geçen gün ceplerini yakan zamları, yurttaşlara sorduk. Cemil Cengiz isimli yurttaş, meyve sebzeyi, ancak 2-3 tane olarak alabildiğini belirterek, günlük kazanç sağlamasına rağmen alışveriş yapamadığını söyledi. Cengiz, asgari ücretle geçinen insanların durumunun daha kötü olduğuna işaret ederek, “Bu insanlar nasıl geçinecek. 350-400 TL elektrik faturası geliyor, kira bin 500 TL. Bu insanlar hiç mi yemek yemeyecek” ifadelerini kullandı. Cengiz, hükümet yanlısı kişilerin “Gerekirse simit yeriz” konuşmalarına da atıfta bulunarak, “Hülya Avşar’ın dediği gibi günlük simit yiyelim acaba kendileri yiyor mu, onu da sormak lazım” dedi. 

 

HÜKÜMET YOL ARIYOR

 

Özellikle meyve ve sebze oranındaki fahiş zamların sebebinin ithalata bağımlılık olduğunu belirten Cengiz, “Yurtdışına kendi tohumlarımızı satıp, şimdi onlardan kendi ürünlerimizi parayla satın alıyoruz. Kendi ülkemizde üretebileceğimiz bir şey kalmadı. Ülkenin en çok üretim yaptığı yer makine ve silah sektörü, onu bile sattılar” diye konuştu. 

 

Cengiz’in konuşması üzerine ismini vermek istemeyen bir yurttaş, “Çöpü bile ithal ediyorsak, halimizi siz düşünün. Halk gerçek anlamda at gözlüklerini çıkarırsa erken seçim yakındır. Hükümet de bunu biliyor, bildiği için de çıkar yolları arıyor. Halkın sandıkta cevabını net olarak vermesi gerekiyor. 4 bin 250 TL asgari ücret belirleyip de peşinden yüzde iki yüzlük zamları uygularsan, bu halk da bunu görmüyorsa, en büyük cahillik budur” ifadelerini kullandı. 

 

SEÇİM VURGUSU

 

Aynı yurttaşın erken seçim talebini dile getirmesi üzerine Cengiz, “Erken seçim olursa bile yıkılan bir enkazı kim kaldırabilecek?” diye sordu. İsmini vermeyen yurttaş, “Kazakistan’da nasıl halk sokağa döküldü ve hükümeti devirdiyse burada da halkın hükümeti tepetaklak devirmesi gerekiyor. Halk gerçek anlamda tencerenin boşluğunu hissedebiliyorsa, bu hükümeti görmemesi gerekiyor. İnsan kilolarla aldığı meyveyi, şimdi tane ile alıyorsa, bu olmalı” şeklinde konuştu.

 

‘DOLAR İNMEZSE FİYATLAR DA İNMEZ’

 

Meyve ve sebzenin dışında elektrik ve doğalgaz faturasına gelen zamlara dikkat çeken Hasan Salık, mağdur olduklarını söyleyerek, “Bundan bir ay önce 82 TL’ye ödediğimiz elektrik 282 TL olmuş. Meyve ve sebzeye gelen zamları konuşuyoruz, bunların hepsi petrole ve yakıta bağlı, şimdi petrole ve yakıta zam gelince ne olacak? Köylü çiftçi bile dolara bağlı. Dolar inmedikçe bu fiyatlar inmez” dedi. 

 

ÇÖZÜM ERKEN SEÇİM

 

Fiyat artışlarının sebebinin ithalata bağımlılık olduğunu belirten Salık, şunları söyledi: “Tüketim ekonomisi yaşıyoruz. Tüketim ekonomisinde hiçbir zaman büyüme olmamıştır. Üretim olmazsa ithalatla bu iş olmaz. Yerli yatırıma geçilmesi gerekiyor. Erken seçim bir çözümdür, 20 yıl oldu, muhakkak yapılmayan bir şey var ki, bu 20 yılda bugün krizler var.”

 

Mert Koca da, üretim olmadığı için alım gücünün düştüğüne işaret ederek, “Asgari ücretle evli ve çocuğu olan bir insan geçinemez. Benim gelirim iyi ama evli olsam zor geçinirdim. Üretmek gerekiyor, dışarıdan ithal almayacaksın. Şu durumda bir erken seçim olsa, fiyatları düşürecekler geçici olarak ama ondan sonra ne olur bilmiyorum, göreceğiz” ifadelerini kullandı. 

 

‘GİDİŞİMİZ GİDİŞ DEĞİL’

 

Serdar Doğan isimli bir başka yurttaş, “Her gün 5-6 market dolaşıyorum, dün baktığım fiyat yine değişiyor. Fiyatlarda istikrar ve azalma yok. Kendi yerli ürünlerimiz bile her gün zamlanıyor. Alım gücü her gün düşüyor. Dün 10 TL’ye olan şey, bugün 20 TL. İsteği kadar asgari ücrete, emekli maaşına zam yapsın. Elektrik zammına bakın, yüzde 125’e varan zam nedir? Vatandaşa verdikleri bütün para sadece elektrik zammı ile bitti. Peki vatandaş ne yapacak? Gittikçe iş zorlaşıyor. Seçimi de kolay kolay yapmayacaklar. Ama gidişimiz gidiş değil” şeklinde konuştu. 

 

MA / Berna Kişin - Mukadder Akyol