PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın 9 Ekim 1998 tarihinde uluslar arası komplo ile Suriye’den çıkarılarak Türkiye’ye teslim edilmesi üzerinden 23 yıl geçti. ABD, İngiltere ve İsrail gibi uluslararası güçler tarafından gerçekleştirilen komplo için Öcalan,“15 Şubat 21’inci yüzyılın en büyük komplosudur” dedi. Komployla birlikte kendisi, PKK ve öncülüğünde gerçekleştirilecek bir devrimin tasfiyesinin hedeflendiğini belirten Öcalan, “komplonun kendi şahsında sadece Kürtlere değil, Türklere de yapıldığı” yönünde bir değerlendirme yaptı. Öcalan, bu değerlendirmesini savunmalarında şöyle temellendirdi: “Tipik bir İsrail-Filistin ikilemi yaratılmak isteniyordu. Nasıl ki İsrail-Filistin ikilemi yüzyıldır Ortadoğu’da, Batı hegemonyasına hizmet etmişse, ondan çok daha büyük boyutlu olan Türk-Kürt ikilemi de en azından bir yüzyıl daha hegemonik hesaplarına hizmet edebilirdi.”

  

‘HALKLAR ÖNDERLİĞİ’

 

Komplo başarısız kılınırken, milyonların sahiplendiği Öcalan’ın paradigması farklı etnik, inanç ve ezilen tüm toplumsal kesimlere umut oldu. Ağır tecrit koşulları altında tutulan Öcalan, ulusal ve uluslararası düzeyde geniş kesimler tarafından sahiplenildi. Komplonun ilk aşamasından günümüze kadar Öcalan’ın özgürlüğü için Türkiye başta olmak üzere dünyanın dört bir yanında kitlesel yürüyüşler, eylem, etkinlik, kampanya, protestolar gerçekleşti. Bu eylemlerle Öcalan, “halkların önderliği” olarak kabul gördü. 

 

Komplonun 23’üncü yılında hafızalarda yer bırakarak sembolleşen kimi eylemleri derledik.

 

‘15 ŞUBAT KUŞAĞI’

 

Öcalan’ın Türkiye’ye teslim edildiği 1999 yılında PKK’ye katılımlar tavan yaptı. PKK’nin yapılan ve sonuçları 5 Mart 1999’da açıklanan kongrede, Öcalan yeniden PKK Genel Başkanlığı’na seçildi. Kürt halkına komploya karşı direnişi büyütme çağrısı yapılan kongrede, PKK’ye yoğun katılım olması sebebiyle bu dönemde katılanlar için “15 Şubat kuşağı” denildi.

 

GÜNEŞİMİZİ KARARTAMAZSINIZ

 

Komplo ile “Güneşimizi Karartamazsınız” eylemleri başladı. Maraş’taki cezaevinde tutulan Mehmet Halit Oral’ın 9 Ekim 1998 gecesi bedenini ataşe vermesiyle başlayan süreç, 15 Şubat 1999’da ise yayılarak devam etti. Çoğu 1998-99 yıllarında olmak üzere 2021 yılına kadar da 100’den fazla insan komploya ve tecride karşı bedenini ateşe verdi.

 

NEWROZ KUTLAMALARI

 

1999’dan başlayarak Kürtler, Newroz meydanlarını Öcalan’a özgürlük talebiyle doldurdu. 2000’lerden sonra her yıl 21 Mart’ta milyonlarca kişinin katıldığı kutlamalarda, hem İmralı tecridi protesto edildi hem de Öcalan’ın özgürlüğü haykırıldı.   

 

AMARA YÜRÜYÜŞLERİ

 

Öcalan’ın doğum günü olan 4 Nisan’ı kutlamak amacıyla 2004 yılında Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Dernekleri Federasyonu (TUHAD-FED) öncülüğünde Amara yürüyüşleri başlatıldı. Öcalan’ın doğum gününde binlerce, yüzlerce insan engellemelere rağmen yürüdü. 2010 yılındaki Amara yürüyüşünün sloganı ise, "Doğuşun doğuşumuz, özgürlüğün özgürlüğümüzdür" oldu.

 

550 MİLETVEKİLİNE KART

 

TUHAD-FED, 31 Aralık 2004 tarihinde yeni yıl dolayısıyla Öcalan'ın tutulduğu İmralı Özel Tip Cezaevi'nin kapatılması için 550 milletvekiline yılbaşı kartı gönderdi.

 

GEMLİK YÜRÜYÜŞÜ

 

Öcalan’a yönelik tecridi protesto etmek için 4 Eylül 2005’te düzenlenen Gemlik Yürüyüşü’ne farklı illerden binlerce kişi katıldı. Binlerce kişinin yürüyüşü Bursa’nın İnegöl ilçesinde asker ve polislerce durdurulunca oturma eylemi başlatıldı. Engellemelerle karşılaşılan yürüyüş konvoyu, birçok yerde saldırı ve linç girişimlerine maruz kaldı. Saldırılarda çok sayıda kişi yaralandı.   

   

‘ÖCALAN SİYASİ İRADEMDİR’

 

Öcalan’ın özgürlüğüne kavuşması için ise 2005-2006 yılları arasında “Öcalan siyasi irademdir” adıyla imza kampanyası başlatıldı. Kampanya kapsamında 3 milyondan fazla imza toplandı.

 

BARIŞ ANNELERİNDEN ZİNCİR EYLEMİ

 

Diyarbakır’da Barış Anneleri, 23 Şubat 2006 tarihinde Öcalan’a yönelik tecrit uygulamasını protesto etmek için ellerini zincirle birbirine bağlayarak eylem yaptı.

  

ULUSLARARASI KURUMLARA MEKTUP

 

2007 yılında Öcalan’ın sağlık koşullarının düzeltilmesi talebiyle 15 Aralık tarihinde startı Diyarbakır’da 900 mektupla başlayan kampanya kapsamında, birçok il ve ilçeden yüzlerce insan Meclis İnsan Hakları Komisyonu, Avrupa Konseyi (AK) İnsan Hakları Komisyonu ve Avrupa İşkenceyi İzleme Komisyonu'na (CPT) mektup gönderdi.

 

‘ÊDİ BESE’

 

2007 yılında Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) “Onurlu Bir Yaşam İçin Êdi Bese” adıyla bölge kentlerinde düzenlediği mitinglere yüzbinlerce kişi katıldı. Öcalan’a özgürlük ve tecrit karşıtı talepleri içeren mitinglerde Öcalan’ın dev posterleri asıldı. Sadece 25 Kasım Diyarbakır’da düzenlenen mitinge 100 bin kişi katıldı.

 

715 STÖ’DEN GÖRÜŞME BAŞVURUSU

 

Kürt sorunun çözümü için bölgedeki 715 sivil toplum örgütünün bir araya gelerek oluşturduğu heyet, 30 Kasım 2011 tarihinde Öcalan ile görüşmek için Adalet Bakanlığı’ndan randevu istedi.

 

ÖCALAN İÇİN MECLİS’E 100 BİN İMZA

 

Demokratik Özgür Kadın Hareketi (DÖKH), yürüttüğü “Öcalan’ın özgürlüğü” kampanyası kapsamında 19 Eylül 2011 tarihinde Ankara’ya “Savaş bitsin bu coğrafyaya barış gelsin” şiarıyla yürüyüş başlattı. Türkiye’nin dört bir yanından katılımın olduğu yürüyüşte, Öcalan için toplanan 100 bin imza Meclis’e sunuldu. Yine DÖKH öncülüğünde 2012 yılında Öcalan için başlatılan “Öcalan’a özgürlük, siyasi soykırıma son” kampanyası kapsamında kadınlar, Bursa’nın Gemlik ilçesinde oturma eylemi gerçekleştirdi.

 

KİTLESEL GEMLİK YÜRÜYÜŞLERİ

 

Komplonun 13’üncü yıl dönümü olan 9 Ekim 2011 yılında ise TUHAD-FED öncülüğünde ikinci “Gemlik Yürüyüşleri” başlatıldı. İlki 2005 tarihinde yapılan ve “Öcalan’a Özgürlük” şiarıyla gerçekleştirilen yürüyüşe, 100 bin kişinin katılması hedeflendi. Güneydoğu, Doğu Anadolu, Ege, Çukurova ve Marmara bölgeleri olmak üzere 5 koldan yüzlerce otobüs ve çok sayıda özel araçla binlerce insanın katılacağı yürüyüşler, bazı kentlerde hareket edilen noktalarda, kimi yerlerde ise yol güzergahlarında engellendi.

 

AKP BİNALARINA SİYAH ÇELENK

 

Yine komplonun yıl dönümünde 9 Ekim 2011 tarihinde Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) İstanbul il ve ilçe örgütleri, komployu protesto etmek için Fatih, Bağcılar ve Kartal ilçelerinde AKP binalarına siyah çelenk bırakma eylemi gerçekleştirdi.

 

BİNLERİN KATILDIĞI AÇLIK GREVLERİ

 

12 Eylül 2012 tarihinde Öcalan’ın sağlık, güvenlik ve özgürlük koşullarının sağlanması için cezaevlerinde bulunan tutuklular açlık grevine girdi. Eylem 68’inci gününde Öcalan’dan gelen mesaj üzerine eylemin amacına ulaşması nedeniyle sonlandırıldı.  6 Eylül 2016  tarihinde Öcalan ile görüşme talebiyle DTK, HDK, KJA, DBP ve HDP öncülüğünde 5O gönüllü kişinin katılımıyla Diyarbakır’da süresiz- dönüşümsüz açlık grevi eylemi başlatıldı. Açlık grevi 8’inci gününde Mehmet Öcalan’ın İmralı ziyaretinin gerçekleştirilmesinden sonra sonlandırıldı. 8 Kasım 2018 tarihinde Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Leyla Güven öncülüğünde açlık grevi eylemi başlatıldı. Grev binlerce tutuklunun katıldığı cezaevlerine yayıldı. Grev Öcalan’ın avukat görüşünün sağlanması ve gelen mesaj üzerine 200’üncü gününde sonlandırıldı. Cezaevlerinde bulunan tutuklular Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle 27 Kasım 2020 tarihinde süresiz dönüşümlü açlık grevi eylemi başlattı. 107 cezaevinde 2 binden fazla tutuklunun katıldığı eyleme Yunanistan’ın Lavrio Kampı’nda ve Maxmur Kampı’nda kalanlar da greve girerek destek verdi. Tutukluların 290 gün süren açlık grevi eylemi 12 Eylül 2021 tarihinde sonlandı.

 

ÖCALAN İÇİN 10 MİLYON İMZA

 

Öcalan’a Özgürlük Kürdistan’a Barış İnisiyatifi organizasyonu ile 6 Eylül 2012 tarihlerinde dünya çapında “Öcalan’a özgürlük” kampanyası başlatıldı. Startı Belçika’nın başkenti Brüksel’de verilen kampanya kapsamında 10 milyondan fazla imza toplandı. Toplanan imzalar Avrupa Konseyi’ne sunuldu.

 

ÖCALAN’A ÖZGÜRLÜK NÖBETİ

 

15 Temmuz 2016 tarihinde darbe girişimi sonrasında Öcalan’dan haber alınamaması ve yaşamı ile ilgili ortaya atılan iddialar halkta yoğun kaygıya neden oldu. Darbe girişinden sonra Diyarbakır, Adana, Urfa, Hatay gibi birçok kent ve ilçede “Öcalan’a özgürlük” nöbet eylemleri başlatıldı. Yine Öcalan’dan haber alınamaması nedeniyle bu dönemde cezaevleri de olmak üzere sayısız eylem, protesto, yürüyüş ve açıklama yapıldı.

 

344 STÖ’DEN DEKLARASYON

 

21 ilden 344 sivil toplum örgütünün yer aldığı Bölge Demokrasi Platformu, 25 Şubat 2021 tarihinde Diyarbakır’da Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle açıklama yaptı.

 

768 HUKUKÇUDAN KAMPANYA

 

25 Mayıs 2021 tarihinde Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması için 768 avukat ve hukukçu imza kampanyası başlattı. Kampanya kapsamında Öcalan’ın avukatlarıyla görüştürülmesinin önünü açılması çağrısında bulundu.

  

ULUSLARAARASI EYLEM VE KAMPANYALAR

  

Fransa’nın Strasburg kentindeki Avrupa Konseyi (AK), Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve CPT binalarının bulunduğu meydanda 25 Haziran 2012’de Abdullah Öcalan’a Özgürlük Nöbeti başlatıldı. Haftanın 7 günü 08.30-17.00 saatleri arasında gerçekleşen eylem, çeşitli kesimlerin katılımı ile devam ediyor. Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması ve özgürlüğünün sağlanması eylemin temel talebini oluşturuyor.

 

ÖCALAN’A FAHRİ VATANDAŞLIK

 

Öcalan’a uluslar arası desteler de yaşanan önemli gelişmeler arasında yer aldı. Bu kapsamda 2015 yılında İtalya’nın Palermo kenti Öcalan’a fahri vatandaşlık verdi. Palermo’dan sonra Napoli’de Kürt halkı ile dayanışma kapsamında Öcalan’a fahri vatandaşlık verdi.

 

FREEDOM FOR ÖCALAN

 

Britanya’nın en büyük sendikaları Unite The Union ve GMB’nin Nisan 2016’da “Freedom for Öcalan” (Öcalan’a Özgürlük) kampanyası başlattı.

 

MANDELA’NIN AVUKATINDAN  MEKTUP

 

20 Eylül 2016 tarihinde aralarında Nelson Mandela’nın avukatı Essa Mossa’nın da bulunduğu Uluslararası İmralı Heyeti üyeleri, Avrupa Konseyi İşkence ve Kötü Muameleyi Önleme Komitesi (CPT) acilen İmralı'yı ziyaret etmesi çağrısında bulundu.

 

KADINLARDAN AP ÖNÜNDE EYLEM

 

21 Eylül 2016 tarihinde ise Belçika’nın başkenti Brüksel’deki Avrupa Parlamentosu (AP) önünde Avrupa Kürt Kadın Hareketi (TJK-E) öncülüğünde eylem düzenlendi. "Önderliği ve özgürlüğü için kadınlar eylemde" şiarı ile düzenlenen eylemde yüzlerce kadın, AP önünde bir araya gelerek Öcalan'a özgürlük talebinde bulundu.

 

CPT ÖNÜNDE OTURMA EYLEMİ

 

23 Ekim 2017 tarihinde CPT önünde süresiz oturma eylemi başlatıldı. Kürdistan, Türkiye ve Ortadoğu’daki halk ve inançları temsilen 63 kurumun desteği ile başlayan eylemin talebi, CPT’nin İmralı’ya giderek Öcalan’ın durumunu yerinde incelemesi oldu. 

 

DERHAL HAREKETE GEÇ

 

Güney Afrika Kürt Çalışma Grubu (KHRAG) ve Güney Afrika Sendikalar Konfederasyonu’nun (COSATU), 11 Ocak 2021 tarihinde  “Zamanı Geldi: Türkiye’de adil bir barış için Abdullah Öcalan’a özgürlük” şiarıyla kampanya başlattı. Birleşmiş Milletler’i (BM) harekete geçirmeyi amaçlayan kampanya kapsamında BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e Avrupa’nın birçok ülke ve şehrinde Öcalan için  “Derhal harekete geç” çağrısıyla Antonio Guterres’e binlerce mektup ve e-mail gönderildi. Güney Afrika’dan startı verilen bu girişime birkaç gün sonra Avrupa Demokrasi ve Dünya İnsan Hakları için Avukatlar Birliği (ELDH), New World Summit (Yeni Dünya Zirvesi) ile Uluslararası Hak ve Özgürlükleri Savunma İttifakı (AIDL) tam destek vererek katıldı. Kampanyaya daha sonra Ganalı ACCP (Alliance Creative Community Project- olan Yaratıcı Toplumsal Projelerin Birliği) de BM’ye mektup göndererek katıldı. Finlandiya’da Solcu Gençlik Hareketi de (Vasemmistonuorte) kampanyaya katıldığını duyurdu.

 

CENEVRE’DE OTURMA EYLEMİ

 

Kampanya kapsamında İsviçre’nin Cenevre kentinde BM ofisi önünde 25 Ocak 2021 tarihinde oturma eylemi başlatıldı. Eylem her Çarşamba olmak üzere hala sürüyor.

  

ÖCALAN DEKLARASYONU

 

15 Şubat 2021 tarihinde dünyaca tanınmış yüzden fazla sanatçı, gazeteci, yazar “Abdullah Öcalan’a özgürlük” başlığıyla bir deklarasyon yayınladı. Aralarında gazeteci yazar Janet Biehl, ses sanatçısı ve çocuk kitabı yazarı Leon Rosselson, müzisyen ve yazar David Rovis, senaryo yazarı Atiha Sen Gupta, grafist Jonathan Chadwick’in de bulunduğu isimler, “20 yıldan fazla bir zaman geçti ve artık Abdullah Öcalan’ın özgürlüğüne kavuşması gerekiyor” açıklamasında bulundu.

 

ÖCALAN ÖNERGESİ

 

İsviçre’de milletvekili Fehlmann Rielle Laurence, 5 Mayıs 2021 tarihinde  Öcalan’a yönelik uygulanan tecridin kaldırılması için Federal Meclis’e bir önerge verdi.  

 

ÖZGÜRLÜK GEMİSİ

 

Abdullah Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi’nin organizasyonuyla Latin Amerika’dan İspanya, İngiltere, Fransa ve İtalya’ya kadar birçok ülkeden 40’ın üzerinde akademisyen, sanatçı, siyasetçi, yazar, barış ve kadın hakları savunucusu ve gazetecilerin yer aldığı kişi, 9 Kasım 2021 tarihinde Yunanistan’ın başkenti Atina’dan hareket etti. Üzerinde Öcalan’ın fotoğraflarının basılı olduğu tişörtü giyen eylemciler, “Öcalan’a özgürlük” yazan dev bir poster ile ”Öcalan’a özgürlük”, “Selam selam İmralı’ya bin selam”, ”Bê Serok Jiyan Nabe” sloganlarını attı. Gemi, Öcalan’ın 12 Kasım 1999’da Roma’ya gidişinin yıl dönümünde İtalya’nın Napoli kentine demir attı.

 

‘ÖCALAN İÇİN HAREKETE GEÇ!’

 

2021 yılında Öcalan’ın avukatları Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne (AKBK) AİHM’in Öcalan lehine verdiği kararları uygulanması için başvuruda bulundu. Abdullah Öcalan’a Özgürlük İnisiyatifi de Fransa’nın Strasbourg kentinde bulunan Avrupa Konseyi önünde  1 Aralık 2021 tarihinde başlattığı ve 17 Aralık tarihine kadar süren “Özgürlük Kazanacaktır, Öcalan İçin Harekete Geç” şiarıyla nöbet eylemi başlattı. Eyleme çeşitli kesimlerden destek geldi.

 

MA / Diren Yurtsever