DİYARBAKIR - Sosyo Politik Saha Araştırmaları tarafından yapılan araştırmada, son bir yılda alım gücünün arttığını söyleyenlerin oranı yüzde 4,6’da kalırken, çok azaldı diyenlerin oranı yüzde 78’i aştı. Tüm parti seçmenleri büyük oranda hükümetin gitmesini istiyor. 

 

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi 1-12 Haziran 2022 tarihleri arasında gündemdeki konulara dair yapmış olduğu Türkiye Geneli Ekonomik Durum ve Seçmen Eğilimi Saha Araştırması’na dair anket çalışması raporunu açıkladı. Adana, Adıyaman, Ankara, Batman, Bursa, Diyarbakır, Antep, İstanbul, İzmir, Konya, Mardin, Mersin, Muğla, Samsun, Urfa ile Van illerinde yapılan anket çalışmasına bin 563 kişi katılırken, araştırma grubunun yüzde 54,1’i erkek yüzde 45,9’u kadın görüşmecilerden oluştu. 

 

GELİR ADALETSİZLİĞİ 

 

Anket çalışmalarına katılanların yüzde 15,7’si aylık gelirinin “0 ila 2 bin TL” arasında olduğunu bildirirken, katılımcıların yüzde 17,9’u ise aylık gelirlerinin on bin TL ve üzeri olarak belirtti. Yine katılımcıların yüzde 34,5’inin aylık gelirinin dört bin TL altında olduğu da görüldü. 

 

ENFLASYON İLE BAŞ EDECEK DURUMDA DEĞİL

 

Araştırma grubunun hane aylık gelirlerine bakıldığında katılımcıların yüzde 29,2’sinin “bin bir ve üstü cevabını verirken, katılımcıların yüzde 22,8’inin “4 bin bir ila 6 bin TL” arasında olduğu tespitine yer verildi. Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin konuya dair yaptığı tespitte, “büyük oranda üniversite mezunu ve ücretli bir işte çalışanlardan oluşmasına karşın önemli bir kısmının hane aylık gelir aralıkları günümüz enflasyon değerleri ile baş edebilecek düzlemde değildir” denildi. 

 

İŞSİZLİK ARTTI 

 

Ankette katılanların verdiği cevaplara göre, hanelerinde son bir yıl içinde işsizliğin arttığı yönünde cevaplar verdi. Verilere göre, katılımcıların yüzde 55,3’ün hanelerinden son bir yıl içerisinde işsiz kalanların olduğunu ifade ederken, yüzde 45,5’i hanede işsiz kalan sayısını bir kişi, 26,7’si iki kişi, yüzde 16,3’ü üç kişi,  yüzde 11,5’i dört kişi ve daha fazla olduğunu söyledi. 

 

KATILIMCILARIN YÜZDE ETKİLENİYOR

 

 “Ülkemizde son dönemlerde yaşanan ekonomik kriz sizi nasıl etkiliyor?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 88,9’u “Çok etkiliyor” cevabını verirken, yüzde 10,7’si  “Etkiliyor” cevabını verdi. Siyasi partilerin seçmenlerinin tamamına yakını krizden etkilendiklerini, ayrıca her yaş grubunun etkilenmekle beraber 18-24 ile 25-34 genç yaş gruplarının daha fazla etkilendiği yönünde cevap verdi. 

 

YÜZDE 4,6’SININ ALIM GÜCÜ ÇOK ARTTI

 

Ekonomik krizin etkisinin en çok hissedildiği durumlardan biri olan alım gücüne dair katılımcılara sorulan  “Son bir yıl içerisinde alım gücünüz nasıl değişti?” sorusuna katılımcıların yüzde 4,6’sı “Alım gücüm bu süreçte çok arttı” derken, yüzde 1’i “Arttı” cevabını verdi. Yine katılımcıların yüzde 15,5’i “Azaldı” derken,  yüzde 78,3’ü “Çok Azaldı” yanıtını verdi. Verilere göre krizin “alım gücünü arttırıcı” etkisini yaşayan toplamda sadece 5,6’lık bir kesim olduğu anlaşılıyor.

 

YÜZDE 70’İ KREDİ DIŞINDA BORÇLANDI 

 

Raporun devamın şöyle: Katılımcıların yüzde 52,4’ü “son bir yıl içerisinde kredi aldığını”, yüzde 69,3’ü ise “Son bir yıl içerisinde kredi dışında borç” aldığını söyledi. Borçlanan Katılımcıların yüzde 35,9’u “Daha önce olan başka borçları ödemek için”, yüzde 19,4’ü “Temel gıda malzemeleri almak için” yüzde 17,1’i “Faturaları ödemek için” Borç ve kredi aldığını belirtti. 

 

HALİ HAZIRDA BORCUNUZ VAR MI?

 

Ayrıca araştırma grubunun yüzde 86,6’sı halen borcu olduğunu söyledi. Çalışmanın verileri, borçlanarak yaşamın idamesinin olağanlaşmaya başladığını düşündürmüştür. Yine “Faturalarınızı Ödemekte Zorlanıyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 71,8’i “Evet” 8,1’i “Hayır” derken; “Geliriniz Giderlerinizi Karşılamaya Yetiyor Mu?” sorusuna, katılımcıların yüzde 35,9’u “Hiç Yetmiyor” yüzde 34,7’si “Yetmiyor” yüzde 23’ü “Kısmen Yetiyor” yüzde 6,3’ü ise “Yetiyor” yanıtlarını vermişlerdir.

 

TEMEL İHTİYAÇLARINI KISMEN KARŞILAYABİLİYOR 

 

“Temel İhtiyaçlarınızı Karşılamakta Zorlanıyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 22,6’sı “Evet”, yüzde 31,5’i “Hayır”, yüzde 45,9’u “Kısmen” derken; “Sağlık Hizmetlerinizi Karşılayabiliyor Musunuz?” sorusuna katılımcıların 25,1’i “Evet”, yüzde 32,8’i “Hayır”, yüzde 42’si “Kısmen” yanıtını verdi. “Sosyal Aktivitelere Katılabiliyor Musunuz?” sorusuna, Katılımcıların yüzde 3,3’ü “Evet”, yüzde 71’i “Hayır”, yüzde 25,7’si “Kısmen” yanıtlarını vermişlerdir. Yine “Temel İhtiyaçlarınıza Erişimde Aile/Akraba Desteğine İhtiyaç Duyuyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 40,3’ü “İhtiyaç Duysam da Onlardan Katkı/Destek Alamıyorum”, yüzde 20,3’ü “İhtiyaç Duymuyorum”, yüzde 20,9’u “Evet, Onlar da Katkı/Destek Sunuyor”  yüzde 11,1’i “Ben onlara destek sunuyorum” demiştir.

 

HAYAT PAHALILIĞI İLE NASIL BAŞ EDİYORSUNUZ?

 

Ayrıca “Son 1 Yıl İçerisinde Almaktan Vazgeçtiğiniz Ürünler Nedir?” sorusuna verilen yanıtların ilk üç sırasını yüzde 29,8’i “Giyim-Kıyafet”, yüzde 14,8’i “Ev Eşyası/Beyaz Eşya”, yüze 14,1’i “Temel Gıda Ürünleri/Sebze-Meyve” yanıtları oluşturmuştur. “Kişisel Ekonomik Durumunuza İlişkin Kaygılarınız Var Mı? Varsa Nelerdir?” sorusuna, çoklu yanıtlar veren katılımcıların yüzde 32,1’i “Hayat Standardımı Koruyamamak”, yüzde 17,9’u “Mutfak Giderlerimi Karşılayamamak”, yüzde 15’i “Taksitlerimi Ödeyememek”, yüzde 12,8’i “İşsiz Kalmak”, yüzde 11’i“Sağlık Harcamalarımı Karşılayamamak”, yüzde 9,9’u “Gelirimin Kesilmesi/Kısıtlanması” yanıtlarını vermişlerdir.

 

YÜZDE 93’BİRİKİM YAPAMIYOR

 

Araştırma grubunun yüzde 93,3’ü kendisine yöneltilen “Birikim Yapabiliyor Musunuz?” sorusuna “Hayır” yanıtını vermiştir. “Anne-Babanızın Sizin Yaşınızdayken Sahip Oldukları Ekonomik Durumu ve Yaşam Standardını Göz Önünde Bulundurduğunuzda, Kendi Durumunuzu Nasıl Görüyorsunuz?” sorusunu katılımcıların toplamda yüzde 68’i “kötü” yanıtı verirken, toplamda yüzde 14,4’ü “iyi ”yanıtını vermiştir. “Kredi Kartınız Var Mı?” sorusuna, katılımcıların yüzde 78,1’i “Evet”, yüzde 21,9’u“Hayır” derken; kartın aylık ödemesi için, yüzde 38,1’i “Asgari Ödeme Tutarını”, yüzde 22,6’sı “Ödeyebileceğim Kadarını”, yüzde 18,7’si “Tüm Borcumu”, yüzde 11,3’ü “Her Zaman Olmasa da Tümünü” öderim” demiştir. 

 

SİYASİ PARTİ SEÇMENLERİNİN YORUMLARI

 

Araştırma grubuna “Sizce Ekonomik Kriz ve Hayat Pahalılığı Nasıl Aşılır?” sorusu da yanıt veren katılımcıların yüzde 26,2’si“Demokratikleşme Gelişirse” yüzde 16,1’i “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Değişirse” yüzde 14,8’i “Hükümet Değişirse” yüzde 11,4’ü “Hükümetin Ekonomi Politikaları Değişirse,” yüzde 10’u “Çatışma-Gerilim Politikaları Değişirse” yanıtlarını vermişlerdir.

 

AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 29,5’i “Demokratikleşme Geliştirilirse”, yüzde 18,4’ü “Hükümetin ekonomi politikaları değişirse”, yüzde 17,1’i “Mülteciler/ Sığınmacılar giderse,” 

 

CHP’ye oy verdiğini belirten yüzde 26,7’si “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 23,5’i “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 22,8’i“Hükümet değişirse”.

 

HDP’ye oy verdiğini belirten yüzde 27’si “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 22,8’i “Çatışma- gerilim politikaları değişirse”, yüzde 19,8’i“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”.

 

MHP’ye oy verdiğini belirten yüzde 23,2’si “Hükümetin ekonomi politikaları değişirse”, yüzde 21,7’si “Gelir eşitsizliği giderilirse”, yüzde 20,3’ü“Demokratikleşme geliştirilirse”.

 

İYİ Parti’ye oy verdiğini belirten yüzde 37’si “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 25,2’si “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 16’sı “Hükümet değişirse”.

 

SAADET Partisi’ne oy verdiğini belirten yüzde 33,3’ü “Hükümet değişirse”, yüzde 25’i“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 25’i“Demokratikleşme geliştirilirse”.

Oy kullanmadığını belirten katılımcıların yüzde 20,3’ü “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 20’si “Hükümet değişirse”, yüzde 19,7’si “Çatışma- gerilim politikaları değişirse” yanıtlarını vermişlerdir.