ANKARA - İran ahlak polisi tarafından katledilen Mahsa Amini’nin ardından pek çok kentte başlayan eylemler devam ediyor. Kadınlar, "Saç yoksa günah da yok" diyerek, saçlarını kazıttı. 

 

İranlı Kürt Mahsa Amini, ailesini görmeye geldiği Tahran'da saçının bir kısmı göründüğü gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltında darp edildi. Başına aldığı darp sonucu komaya giren Amini, 3 gün sonra yaşamını yitirdi. Amini’nin ölümü ardından kadınlar İran'ın birçok kentinde sokaklara çıkarak, katillerin ortaya çıkarılmasını istedi. Amini "Jin jiyan azadi" sloganıyla toprağa verilirken, kitlesel uğurlamaya polis saldırdı. Tazyikli su ve biber gazı dışında polis, kitleye karşı gerçek mermi de kullandı. 

 

10'DAN FAZLA KİŞİ VURULDU

 

İran'da, toplumsal olaylar konusunda araştırmalar yapan Araştırmacı Hassan Radi Al-Ahwaz, Al Hurra'ya verdiği demeçte Amini'nin yaşadığı Saqqez kentinde büyüyen eylemlerin tüm ülkeye yayıldığını ve hükümet karşıtı bir hal aldığını belirtti. Edindiği bilgiye göre en az 2 kişinin gerçek mermiyle vurulduğunu ve bu kişilerin durumlarının kritik olduğunu ifade eden Al-Ahwaz, bunun dışında da en az 15 kişinin ağır yaralı olarak hastaneye kaldırıldığını duyurdu. 

 

İnsan hakları örgütü Hengaw, cenaze töreni sırasında çekilen bir videoyu yayınlayarak, en az 13 kişinin mermiyle vurulduğunu doğruladı. 

 

KADINLAR SAÇLARINI KAZITTI

 

Hükümete muhalefet eden kanat, ahlak polisinin lağvedilmesi için kampanya başlatırken, bu kampanya sokağa dökülen İranlı kadınlar tarafından destek görmedi. Bunun sokaktaki tansiyonu düşürmek için kurgulanmış bir proje olduğunu ifade eden kadınlar, “Saç yoksa günah da yok” diyerek saçlarını kazıttı ve İranlı kadınları kampanyaya katılmaya çağırdı. İranlı pek çok ünlü kadın oyuncu da başörtüsüz ekran karşısına çıkarak, hükümete meydan okudu. 

 

SANAL MEDYADA DESTEK EYLEMLERİ

 

Twitter'da Amini cinayetini protesto etmek için 600 bine yakın tweet atılırken, Kian Sharifi ve Masih Alinejad gibi pek çok aktivist, gazeteci, sporcu ve entelektüelin yanı sıra batılı pek çok aktivist de kampanyaya destek verdi. İran eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mohammad Ali Abtahi, Twitter'da "Amini'nin ahlak polisi tarafından öldürüldüğü iddiası bile İranlıların nesiller boyu dinden ve din öğretilerinden nefret etmesi için yeterlidir" dedi. 

 

İranlı ünlü futbolcu ve eski Milli Takım kaptanı Ali Daei ise, Instagram sayfasında Amini'nin bir fotoğrafını paylaşarak, “Amini ne hata yaptı? Kızım Amini'nin neden öldürüldüğünü soruyor, kızıma ne cevap verebilirim?" diye sordu. ABD Başkanı Joe Biden'ın güvenlik danışmanı Jake Sullivan, Amini'nin polis tarafından öldürülmesinden derin endişe duyduklarını belirterek, "Amini'nin ölümü affedilmeyecek. İran'ı bu insan hakları ihlallerinden dolayı sorumlu tutmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

 

İNTERNET KESİNTİSİ

 

İran Hükümeti, Saqqez, Marivan ve Sanandaj kentleri başta olmak üzere pek çok kentte interneti kesti ya da kısıtladı. Twitter'da #KeepitOn #InternetShutdown hashtagleri üzerinden internet kesintisi de protesto ediliyor.

 

KİTLESEL EYLEM VE GENEL GREV

 

Dün PJAK ve KODAR tarafından genel grev çağrısı yapılmıştı. Hassan Radi Al-Ahwaz, Al Hurra'ya verdiği demeçte, bölgedeki Kürt partilerin Pazartesi'den itibaren çeşitli protesto eylemleri ve oturma eylemleri düzenleme kararı aldığını, eylemlerin ardından da devam edeceğini söyledi. Bugün de Meclis önünde eylemler devam ederken, halk yarın da aynı yerde olacağını deklare etti. 

 

Tahran Üniversite'si önünde toplanan öğrenciler de, "Jin jiyan azadî" sloganlarıyla Meclis önüne doğru yürüyüşe geçti.

 

GÖZALTINDA ÖLÜMLER

 

Amini İran'da gözaltında şüpheli şekilde yaşamını yitiren ilk kişi değil. 2012'de işçi aktivist Sattar Beheshti, 2003 yılında Kanadalı-İranlı foto muhabiri Zahra Kazemi gibi pek çok muhalif isim, İran'da gözaltındayken şüpheli biçimde yaşamını yitirdi.