MÊRDÎN - Nisêbîn 1992 Newrozu'nun davulcusu olan ilçenin tanınan simalarından Hozan Şemseddin, ucunda ölüm olduğu bilinmesine rağmen halkın alanlara çıktığını belirterek, “Özgürlüğümüz, başarımız, kutlamamız dünyada yankılansın” dedi. 

 

Mêrdîn’in Nisêbîn ilçesinin tanınan simalarından biri olan Hozan Şemseddin ya da Şemseddin Kurumaz, her ne kadar “Gulma, zaten moraleme bozuka” repliğiyle tanınsa da aslında Newroz alanlarının da tanınan ismi. Şirnex ve Cizîr ile birlikte tarihe “Kanlı Newroz” olarak geçen 1992 Nisêbîn Newroz kutlamalarında kameralara yaptığı zafer işareti yansıyan Hozan Şemseddin, uzun yıllar Newroz kutlamalarının davulcusu, kardeşi Medeni ise zurnacısıydı. Bugün ağır sağlık sorunları yaşayan ve gözleri görmeyen Medeni evinden dışarı çıkamazken, ağır hastalıkları olan Hozan Şemseddin ise, dışarıya çıkmakta zorlanıyor. Ancak Newroz kutlamalarını ise izleyici olarak bile olsa kaçırmamaya özen gösteriyor. 

 

BİZ HALAY ÇEKMEK İSTİYORDUK, ONLAR SALDIRIYORDU

 

1992 öncesinde de katıldığı Newroz kutlamalarındaki yasaklamalara, saldırılara tanıklık eden Hozan Şemseddin, o günleri “Yasaktı ama her yerde Newroz kutlaması oluyordu. 20 gün önceden her mahallede ateşler yakılmaya başlıyordu. Ben ve Medeni de mahalle mahalle geziyor, her ateşin başında davul zurna çalıyorduk. Bizi çağırıyorlar, tabi biz korkuyorduk ama yine de gidiyorduk. Biz halay çekelim istiyorduk, izin vermiyorlardı. Polis müdahale ediyordu, çatışma çıkıyordu” diye anlattı. 

 

‘BİZİ GERİ ÇEVİRDİLER’

 

1992 yılının 21 Mart’ında Nisêbîn’deki kutlamalara yine davulu ile gittiğini kaydeden Hozan Şemseddin, “Halk alanda toplanmıştı. Benle Medeni de davul ve zurnamızı alıp çıktık. Baktık polisler ordalar haberimiz yoktu öyle baktılar bize. Dediler ‘davulcu yine geldi’ bende dedim ‘kusura bakma memur bey Newroz olduğunu bilmiyordum, 19 Mayıs kutlamasıdır sandım.’ Bizi geri çevirdiler. Koçerlerin mahallesinden gittik, gizlice insanların içine karıştık. Davulu, zurnayı çaldık, söyledik.  Gaz attılar, yine de halk halay çekti. Herkes birlik olmuştu. Bütün köyler gelmişti. Kimse evlerinde kalmamıştı. Kapısına kilidi vurup gelmişlerdi. Binlerce kişiydik akşama kadar kutladık. Newrozumuz kutlu olana kadar son saatine kadar halay çektik” dedi. 

 

KATLİAM GÜNÜ

 

Cizîr ve Şirnex’teki kutlamalarda katliam olduğu haberinin geç geldiğini ve sonraki gün yine insanların sokağa döküldüğünü kaydeden Hozan Şemseddin, kendilerinin yine ellerinde davul ve zurna ile alanda olduklarını belirterek, yaşanan katliamı “Ertesi sabah toplanıp Şehitler Köprüsüne gittik. Orada caddenin üzerinde 50 kişi uzanmıştı. Biri geldi dedi, ‘kalkın, emir gelmiş, ezin onları’ diye. Sonradan gelen ikinci panzer o insanların üzerlerine geldi ezdi. Taşla silahla çok insan şehit edildi. Bazıları suyun akışından gitti o zaman. İnsanlar öldü, yüzlerce kişi yakalandı” diye anlattı. 

 

ÖLÜME RAĞMEN NEWROZ KUTLANIYORDU

 

Newrozun yasaklara rağmen kutlandığı yıllarda halka zülüm yapıldığını kaydeden Hozan Şemseddin, insanların birlik ve beraberlik ruhu ile hareket ettiğini, ucunda ölüm olduğunu bilmesine rağmen halkın Newroz alanına geçtiğini belirtti. “Nerde o zamanki Newrozlar” diyen Hozan Şemseddin, “Bize diyorlardı ‘gitmeyin sizi öldürecekler. Zülüm vardı, vallahi dünya birbirine giriyordu akşama kadar çatışma vardı. Valla caminin karşısında nişancı yanımdakini alnından vurdu davulumun üzerine düştü. Bazıları bacağından yaralandı. Ama kimse kaçmadı” dedi. 

 

ÖZGÜRLÜĞÜMÜZ DÜNYADA YANKILANSIN

 

O günlerde verilen mücadelenin sayesinde bugün Newroz kutlamalarının serbest olduğunu kaydeden Hozan Şemseddin, “Bugün insanlar düğüne gider gibi gidiyor. Şimdi güzel olmuş. O zaman böyle değildi” dedi. Newroz kutlamalarına halkın katılmasının önemli olduğunu kaydeden Hozan Şemseddin, şunları söyledi: “Halkımızın birliği olmasını istiyorum. Aralarında sorun olmasın. Bu Newroz çok önemli. Yurtsever halkımızın katılması gerekiyor. Birbirlerini takip etsinler. Newrozlarını kutlasınlar. Bugün Newrozlar çok daha güzel. Halk şehitlerimizden dolayı üzüntülü belki ama yine de Newroz kutlanmalı. Halkımız başarmalı. Birlik olmalı. Nasıl ki, 1992 Newrozunda birlik vardı, aynı o gün gibi birlik olunmalı. O zamanlar zor zamanlardı ama yine halk birlikteydi. Özgürlüğümüz, başarımız, kutlamamız dünyada yankılansın.” 

 

MA / Ahmet Kanbal