WAN - Wan Gölü’nde yapılan dip çamur temizliğiyle algı yaratıldığını söyleyen ÇEV-DER Eşbaşkanı Ali Kalçık, yapılan işin doğru ancak yöntemlerin yanlış olduğunu belirtti.
Wan Gölü’nün temizlenmesi için 2021’de “Van Gölü’nü Koruma Eylem Planı” oluşturuldu. Bu plan kapsamında Wan Gölü’nün Tuşba ilçesinden Artemêt (Edremit) ilçesine kadar olan 13,9 kilometrelik kıyı kısmında, dip çamur temizleme kararı alındı. 3 etaba ayrılan çalışma, Tuşba ilçesi İskele Mahallesi sahil kısmında biterken, çalışmalar Yüzüncü Yıl Üniversitesi ile İskele arasında ve Rêya Armûş (İpekyolu) ilçesinde bulunan Yaşar Kemal Parkı sahil kısmında devam ediyor. Sahil kısmından gölün içine doğru 100 metre dolgu malzemesi dökülerek yol yapılırken, yapılan yolun sağından ve solundan iş makineleriyle gölün iki metre derinliğine kadar dip çamur çıkarılıyor.
DİP ÇAMUR TEKRAR GÖLE BOŞALTILIYOR
Bu işlem için 100 metre uzunluğunda onlarca yol yapılırken, binlerce kamyon dolgu malzemesi ise gölün içine boşaltılıyor. Kıyı kısmında bulunan dip çamur temizlendikten sonra göle dökülen dolgu malzemeleri de tekrar çıkarılıyor. Göle boşaltılan dolgu malzemesi kalker taşı olması nedeniyle gölden çıkarılıncaya kadar önemli miktarda suda eriyip göle karışıyor. Bu da gölün kirlenmesine neden oluyor. Wan Gölü’nde yapılan dip temizleme çalışmaları devam ederken, şimdiye kadar 1 milyon metreküp dip çamurunun çıkarıldığı ifade ediliyor. Gölde çıkarılan dip çamurlarının büyük kısmı gölün sahil şeridine, küçük bir kısmı da kentin hafriyat döküm alanına boşaltılıyor. Gölden çıkarılan dip çamurunun hiçbir işlemden geçirilmeden sahil şeridine boşaltılması ise yeni bir çevre tahribatı ve kirliliğe neden oluyor.
DOĞRU İŞ, YANLIŞ YÖNTEM
Wan Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (ÇEV-DER) Eşbaşkanı Ali Kalçık, kayyım yönetimindeki Wan Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan dip çamur temizleme işleminin doğru olduğunu, fakat kullanılan yöntemin yanlış olduğunu söyledi. Wan Gölü’ndeki dip çamurun oluşmasının nedeninin kentin kanalizasyonundan gelen kirlilik olduğunu belirten Kalçık, her saniye bin 800 metreküp kanalizasyon suyunun Wan Gölü’ne aktığını aktardı. Wan Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ) tarafından 2021’de İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nin Wan Gölü kıyısına 1 kilometre uzağında kurulduğunu, ancak suyu arıtma tekniğinin yanlış olduğunu ifade etti. Atıksu arıtma tesisinin dip çamur üretmeye devam ettiğini dile getiren Kalçık, bunun için şu an yapılan dip çamur temizleme işleminin uzun vadede çözüm olmadığını anlattı.
‘TEMİZLEME ALGI OLAYIDIR’
Bunun yanında dip çamur temizleme tekniğinin de yanlış olduğunu belirten Kalçık, “Sahilden 100-150 metreye kadar olan çamuru ekskavatörlerle temizliyorlar. Peki gölün biraz daha iç kısmında dip çamuru yok mu? İlkel bir yöntemle bu çalışmanın yapılması soruna çözüm olmaz. Burada yapılan tamamen bir algı olayıdır” dedi.
MA / Ömer Akın