Muhtarların sadece yüzde 2’si kadın: Eşitlik yerelden başlar

img
İZMİR - Verilere göre 50 bin 278 mahalle ve köy muhtarından sadece bin 134'ü kadın. Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Derneği Başkanı Ayşe Kaşıkırık, yerel yönetimlerde eşit temsiliyetin mahallelerden başlayarak mümkün olabileceğini belirtti. 
 
Yerellerde seçimle belirlenen yönetim birimlerinden biri de muhtarlık kurumu. 31 Mart’ta yapılacak seçimlerde belediye başkanları ve belediye meclis üyelerinin yanı sıra mahalle ve köylerde muhtarlar da seçilecek. Muhtarlar, halka en yakın yönetici, hizmetlere erişim ve ihtiyaçların tespitinde birinci basamak olması nedeniyle eşitliğin sağlanmasında da önemli aktörlerin başında geliyor. Dolayısıyla erkekler tarafından belirlenmiş bir yerel siyaset anlayışının hakim olduğu ülkede, kadınların sorun, beklenti ve ihtiyaçlarının çözülmesi, güvenli bir yaşam sürdürmeleri için sahada kadın muhtarların bulunması kaçınılmaz oluyor. Ancak diğer yönetim kademelerinde olduğu gibi muhtarlıklarda da kadın temsiliyeti yok denecek kadar az.
 
EŞİT TEMSİLİYETTEN UZAK 
 
İçişleri Bakanlığı verilerine göre; 50 bin 278 mahalle ve köy muhtarından sadece bin 134'ü kadın. Bunların bin 10'u mahalle, 124'ü ise köy muhtarı olarak görev de bulunuyor. Türkiye’de kadınların katıldığı ilk belediye seçimleri 3 Nisan 1930 tarihinde yapılırken, 26 Ekim 1933'te muhtar ve ihtiyar meclisi seçimlerinde seçme ve seçilmeyi hak kazandı. Aradan geçen 90 yılda ise muhtarlık kurumundaki temsiliyet en fazla yüzde 2,14 oranına çıkabildi. Bu süre boyunca Riha, Mûş, Sinop ve Bayburt'ta hiç kadın muhtar seçilmedi.
 
Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Derneği Başkanı Ayşe Kaşıkırık ile muhtarlıklardaki temsiliyeti, yaşanan sorunlar ve kadınların teşvik edilmesine dair konuştuk. 
 
DÜNYADA YÜZDE 36, TÜRKİYE’DE YÜZDE 3
 
Kadınların kendini en yakın ve erişilebilir hissettiği kurumun muhtarlıklar olduğunu vurgulayan Kaşıkırık, ancak siyasi temsildeki en zayıf kurumun da yine muhtarlıklar olduğunu söyledi. Kaşıkırık, "Kadınlar siyasete girmek isterse bunun giriş kapısının muhtarlık, belediye başkanlığı ve meclis üyeliği olduğunu biliyor. Ama sayılar ve ülke gerçeği, hiç bir zaman eşit temsiliyetin sağlanamadığını gösteriyor. Özelikle muhtarlık kurumu eşit temsiliyetin çok çok ötesinde. Dünya ortalamasında kadınların yerel yönetimlerdeki temsiliyeti yüzde 36 olurken, Türkiye'de yüzde 3 ne yazık ki. Ülkemiz burada da farklılığını ortaya koyuyor" diye belirtti. 
 
FEODAL YAPI ETKEN
 
Ülkedeki yerel siyasetin rant, imar ve ihale gibi 3'lü bir sistem üzerine kurulu olduğuna dikkati çeken Kaşıkırık, yerel siyasetin tüm kademelerinin bu çarkın parçası haline geldiğini söyledi. Muhtarlıklarda kadın temsiliyetinin düşük olmasının nedeninin toplumsal cinsiyet eşitsizliği olduğunun altını çizen Kaşıkırık, “Çünkü muhtarlar bir siyasi parti desteği olmadan doğrudan isimleriyle aday oluyor. Bir kadının aday olması, kampanyasını yürütmesi ve seçilmesi tamamen kendi gücü, enerjisi ve potansiyeliyle ilgilidir. Ancak burada da muhtarlık kurumu feodel sistemin bir taşıyıcısı gibi. Dededen babaya, oğula ve torununa geçen bir sistem sürüyor. Bu sistem nedeniyle kadınlar bu çarka giremiyor çünkü bu sistem erkek egemen yapıyı besliyor. Yerel siyasette kadınlar iki şeyle mücadele ediyor. Biri ataerki diğeri feodal yapı" ifadelerini kullandı. 
 
KADININ ETKİSİ VE YARATTIĞI FARKINDALIK 
 
Sahada bulunan kadın muhtarların etkisine dair yaptıkları gözlemleri aktaran Kaşıkırık, şunları söyledi: “Kadın muhtar, bunu ek iş olarak değil, tek iş olarak yapıyor. Bu çok önemli çünkü erkekler genelde ek iş olarak görüyor. Orada da bir rant ilişkisi görüyoruz. Rant sadece maddi menfaat değil, aynı zamanda manevi menfaattir. Çoğu erkek muhtarlığı bir güç elde etme olarak görüyor. Kadınlar ise bu kurumları bir sosyalleşme alanı olarak görüyor. Kadın yurttaşlar ise buralarda yaşadıklarını daha rahat anlatabiliyor. Kadın muhtarlar genelde toplumsal cinsiyet eşitliğine duyarlı oluyor. Erken yaşta evlilik ve zorla evliliklerde etkin rol alıyorlar. Dünyada erkek yönetimin savaşa, krize, kaosa ve şiddete sebep olduğunu, kadınların ise çözüm ve barışın gücü olduğunu görüyoruz. Kadınlar daha barışçıl ve adil bir yönetim istiyor. Bunu daha önce kadın muhtarlardan, belediye başkanlarından ve milletvekillerinden gördük. Kadınların yönettiği yerlerde kriz ve şiddetin daha az olduğunu gözlemledik."
 
‘DEĞİŞİM MAHALLELERDE BAŞLAMALI’
 
31 Mart seçimlerinde kadın muhtar oranının artması gerektiği vurgulayan Kaşıkırık, yüzde 2'lik oranın yüzde 10'u geçebileceğini dile getirdi. Eşitliğin mahallelerde başlaması gerektiğinin altını çizen Kaşıkırık, “Değişim ve dönüşüm kadınlarla birlikte yerelden başlayacak. Dip dalga yerelden kadınlarla gelecek. Eğer oran yüzde 50 olsa bu kirli siyaset dönüşecek. Halktan yana kaliteli bir yönetim olacak. En önemlisi de daha toplumcu bir bakış açısı oluşacak" diye belirtti. 
 
'SAHADA OLMA ZAMANI'
 
Önlerindeki engellere karşı pes etmeyeceklerini belirten Kaşıkırık, girdikleri yolun güllük gülistanlık olmadığının farkında olduklarını söyledi. Çıkar ve menfaatlerin ön planda olduğu bu alanda direneceklerini ifade eden Kaşıkırık, şöyle devam etti: “Her zaman kirli değil, temiz siyaset yapmak gerektiğini söylüyoruz. Samimi, dürüst ve gerçekten halktan yana, toplumsal cinsiyete duyarlı bir bakış açısıyla siyaset yapmalıyız. Eril yapılanmaya hizmet eden bir anlayışla değil, toplumsal cinsiyet eşitliğine, doğaya ve şiddetsiz bir yaşama hizmet edecek bir bakış açısına ihtiyacımız var. 2024 yerel seçimlerine 2 ay var. Sahada kadınlar olarak aktif olmamız gerekiyor. Seçim, sahada ve sandıkta kazanılıyor." 
 
MA / Semra Turan
 

Diğer başlıklar

20/01/2024
10:23 Motorinin litre fiyatı 40 lirayı aştı
09:27 Suikast silahı ile vurulan Nazlı yaşam mücadelesi veriyor
09:12 Gazeteci Süleyman Ahmet 88 gündür KDP istihbaratının elinde
09:10 'Öcalan’a özgürlük' talebiyle 55 gündür eylemdeler
09:09 Adalet Nöbeti sürüyor: Tutsakların talepleri talebimizdir
09:08 İstinaf, gazeteci Kara’nın beraat kararını bozdu
09:07 Gazeteci Yalçın'a ‘istihbarat notu’ ile verilen hapis cezası bozuldu
09:04 ÖHD’li Uçar: İmralı’da görüşmelerin yapılması için Adalet Bakanlığı’na başvuracağız
09:03 Dilekçelerinde 'Sayın Öcalan' ifadesi geçen tutsaklara hücre cezası
09:02 Kadın belediye başkanları ile sürdürülebilir kentler
09:00 20 OCAK 2024 GÜNDEMİ
08:40 Erdoğan: 10 ilin milli eğitim müdürleri görevden alındı
19/01/2024
22:44 Hamburg’ta aşırı sağa karşı on binlerce kişi eylemde
21:23 IPI’den Hrant Dink açıklaması: 17 yıldır adalet bekliyoruz
21:19 Pasûr’da kaymakamdan imama şiddet
19:22 Erdoğan, Atalay’ın Meclis’e girmesini isteyenleri İsrail’i savunmakla suçladı
19:14 Amed’de ön seçimler yeniden yapılacak
19:08 Eşine şiddet uygulayan Dêrxas ilçe kaymakamı açığa alındı
18:46 Şirnex’te 3 kişi tutuklandı
18:44 İstanbul'da gözaltına alınan kadınlar serbest bırakıldı
18:41 Mûş’ta şüpheli çocuk ölümleri: Gelecek kaygısı yaşıyoruz
18:04 Ege Denizi’nde 4.4 büyüklüğünde deprem
16:55 Sakarya'da polis eşi ve kızını katletti
16:45 Licê’de askeri operasyon
16:32 DBP'li Dere 8 ay sonra tahliye edildi
16:28 'Ülkeye yayılan tecridin panzehiri Öcalan'ın paradigması'
16:25 Mera alanına hafriyat dökülmesine tepki
16:15 Osmaniye'de 3 kişi tutuklandı
16:15 İHD: Tutsak Karaoğlan’ın durumu kötüye gidiyor
15:51 Eğitim Sen: Eğitimde sorunlar çözülmedi, okullar vakıflara teslim edildi
15:38 KHK’li akademisyenlerin dönüşünü engelleyen DEÜ’ye tepki
15:27 Veli-Der 'Türkiye okul yemeği koalisyonu' kurdu
15:23 KESK Genel Kurulu'nda 'ortak mücadele' vurgusu
15:20 Çocukları fuhuşa sürükleyen sanıkların tahliyesine yapılan itiraz reddedildi
15:04 Mercimek’in faillerinden Altınöz: Beraat edeceğime eminim
14:39 Hrant Dink katledildiği yerde anıldı: Biz buradayız Ahparig
14:37 Birçok kentte Hrant Dink anması: Unutmayacağız
14:02 Emekli maaşlarına yapılan zamma 'müjde değil, ölüm fermanı' itirazı
13:51 Karayollarındaki heyalan tehlikesine karşı önlem alınmasını istediler
13:50 Tutsak Ethem Karagöz tahliye oldu
13:42 Abdullah Öcalan’ın aile ve vasisinden görüşme başvurusu
13:00 2 işçinin yaşamını yitirdiği fabrikanın yetkilileri tutuklandı
12:57 CFWIJ: Aralık ayında 6 kadın gazeteci katledildi
12:37 Özgür Basın emekçisi Karaağar mezarı başında anıldı
12:31 Bakırhan: Bu savaş emekçilerin değil, iktidar ile sermayenin savaşıdır
12:11 ‘Türkiye’nin saldırıları ile 815 bin kişinin suya erişimi tehdit altında’
11:57 Emniyet ve karakola kaydırılan ‘seçmenlere’ dair itiraz reddedildi
11:40 30 yıllık tutsak Tahir Temel tahliye edildi
11:34 Riha’da 3 kişi gözaltına alındı
11:04 Türkoğlu: Firyal Süleyman Halid suikastı siyasi cinayettir
10:51 Dihê ilçesinde hayali adrese 197 seçmen kaydedildi
10:43 Riha’da şüpheli kadın ölümü
10:24 Hrant Dink katledileli 17 yıl oldu: Bir devlet cinayetiydi
10:17 Kadın örgütleri: Mücadelemiz haklı ve meşrudur
10:07 Mûş’ta ilkokul öğrencisi iki çocuğun şüpheli ölümü
09:44 Kadınlar ‘Talibansız bir Afganistan’ için mücadele ediyor
09:40 Leopar balığını bulan Ülkü: Baraj istemiyoruz
09:39 Tahliye edilmeyen Müftüoğlu’nun meslektaşları: İntikam alınıyor
09:36 KDP’nin alıkoyduğu gazeteciden 87 gündür haber yok
09:33 Tutsakların eylemi 54’üncü gününde
09:30 Emekliye yüzde 5'lik zamma tepki: 'Evinde ölümü bekle' diyorlar
09:27 'Sağlıkta çözüm birinci basamak hizmetlerin güçlendirilmesinde'
09:26 Silopiya'nın yeşil alanları madenler için kamulaştırıldı
09:25 4 caminin olduğu bölgede 5’incisi yapılacak!
09:17 DEM Parti hangi stratejiyle ‘kritik’ kentleri kazanabilir?
09:12 Milas Yurttaş İnisiyatifi seçim için 'uzlaşı' arıyor
09:11 Karakaş: AKP yoksulluktan yararlanarak değerlerini empoze ediyor
09:09 'Açlık grevindeki tutsakların talepleri toplumsallaştırılmalı'
09:05 'Kadın dostu kentler' için yerelde eşitlik şart
09:03 Efrîn’e dönecekleri günü bekliyorlar
09:00 19 OCAK 2024 GÜNDEMİ
07:36 Şirnex Barosu: 'Mertçe’ cinayetler ile ilgili bilgiler açıklanmalı
18/01/2024
23:55 Semsûr’da 4 büyüklüğünde deprem
22:06 DEM Parti Eş Genel Başkanları: Katliam failleri suçlarını birer birer itiraf ediyor
21:14 Buldan’dan Akşener’e: Namertçe
20:59 ABD üssünü hedef alan İHA'nın düşürüldüğü iddia edildi
20:09 Katledilen Recibe Koluman’ın duruşması ertelendi
20:06 Akşener bakanlığı dönemindeki cinayetleri 'mertçeydi' diyerek savundu
19:12 AYM'den toplu sözleşme ikramiyesindeki ‘yüzde 2’ şartını iptal kararı
19:06 Kadınlar kayıp çocuklar için yürüdü
18:34 ‘Şiddet önlenebilir bir halk sağlığı sorunu ve suçtur’
18:14 Emekliye yüzde 5 ek zam komisyonda kabul edildi
18:03 JINNEWS muhabiri Gültekin’in duruşması ertelendi
18:02 Kerkük’te bir kadın aktivist katledildi
17:38 Adliye önünden seslendiler: Gazetecilik yargılanıyor
17:31 Mahkemeden çocuğa yönelik tecavüz davasında skandal karar
17:27 Kobanê Davası: Bu dava Kürt sorununun çözümünün reddiyesidir
17:08 Dedeoğulları Davası'nda mütalaa verildi
17:01 Wan’da gözaltına alınan 6 genç serbest
17:00 AKP’nin Mêrdîn adayı Şenyaşar katliamının ‘konuşmayan tanığı’ oldu
16:59 Adalet Nöbetleri sürüyor: Sayın Öcalan'ı mücadelemizle özgürleştireceğiz
16:41 Gözaltındaki kadınlara 8 Mart ve 25 Kasım eylemleri soruldu
16:24 ‘Kadın katliamları devlet politikasıdır’
16:24 Ameliyat geçiren Emine Şenyaşar: Nöbet sürecek
16:09 İzmir'de tutuklanan dernek yöneticileri tahliye edildi
15:42 Gazeteci Müftüoğlu: 15 yıldır gerçekleri aktarmak için çalıştım
15:34 Açlık grevine giren tutsaklara kötü muamele, tehdit ve hak gaspı
15:22 Savcı gazeteci Müftüoğlu’nun tutukluluğunun devamını istedi
14:49 Gazetecilerin davasında dinlenilen tanık: Gazetecileri tanımıyorum
14:48 Gözaltındaki kadınlar 'mülakat' adı altında ifadeye zorlandı
14:39 Tutsak gazeteci Müftüoğlu: Gerçekleri yazdığım için yargılanıyorum
14:33 AKP 7 ilde MHP'yi destekleyecek
14:30 İç Anadolu cezaevlerinde 3 ayda bin 46 ihlal, 6 ölüm gerçekleşti
14:23 'Kamu görevlisini hedef gösterme’ soruşturmasına takipsizlik
14:20 Dîlok’ta bir kadın katledildi
13:54 Askerler tahrip etmek için mezar aradı!
13:33 'Acil diyalog' çağrısı: Çözüm Abdullah Öcalan’da
13:33 Êzidî çocuğun kaçırılmasına dair dava kapalı görüldü
12:49 DEM Parti açıkladı: AKP'li başkan ve emniyet müdürü de 'hayalet' seçmenlerden
12:24 KHK’li öğretmenin itiraz başvurusuna şaşırtıcı ret gerekçesi
12:19 Rapor: Öğrenciler aç gidip geliyor, kız çocukları okullardan uzaklaştırılıyor
11:50 ‘Özgürlük’ talepli eylemdeki tutsak: Herkes süreçte yer almalı
11:30 Pakistan'dan İran'a saldırı
11:26 Savcılık ve cezaevine İmralı başvurusu
10:18 Vinç halatının kopması sonucu 2 işçi hayatını kaybetti
10:04 Halk oylamasına katılan 30 yıllık tutsak Biçer: Tarihi bir an
09:54 Büyükçekmece Belediyesi’ne operasyon: 20 gözaltı
09:52 Şahin Öner Davası’nda sanık polise verilen ceza bozuldu
09:48 AYM'den MA'nın sitesine getirilen erişim engeline dair ihlal kararı
09:41 Tutsak oğluyla görüştü: Çok baskı var
09:39 YPS’li Tiken’in mezarı tahrip edildi
09:38 KDP’nin alıkoyduğu gazetecinin akıbeti 86 gündür bilinmiyor
09:37 Tutsakların 'Abdullah Öcalan'a özgürlük' eylemi 53’üncü gününde
09:26 İnnes Morales: Abdullah Öcalan’ın fikirleri çözüme dairdir
09:24 Marmaris Belediyesi’nin ihaleleri davalık oldu
09:18 Salgın arttı, hastalar ilaca ulaşamıyor
09:13 Muhtarların sadece yüzde 2’si kadın: Eşitlik yerelden başlar
09:09 Cezaevindeki kadın ve çocuklar neler yaşıyor?
09:08 'Herkes Heyecanlanır Sanmıştım’ sergisi duygulara odaklanıyor
09:07 ‘Devlet hasta tutsaklardan öç alıyor’
09:04 Yıldırım: Tecrit hepimizin sorunu
09:03 Efrîn 6 yıldır işgal altında
09:02 18 OCAK 2024 GÜNDEMİ
08:35 Amed’de gözaltına alınanlar serbest bırakıldı
17/01/2024
22:57 Türkiye’nin saldırısında aynı aileden 3 kişi yaralandı
22:50 Arap Birliği: İran’a diplomatik ve hukuki yanıt verilecek
21:24 Hasta tutuklu Varışlı yaşamını yitirdi
21:14 Geliyê Godernê'de meydana gelen tahribata dair suç duyurusu
21:10 KDP Amêdiyê’de 3 köyü zorla boşalttı
20:59 Artuklu'da bebek cenazesi bulundu
19:44 Savcılık maden ocağında yaşamını yitirenleri suçlu buldu
19:25 Emekli korucu evinde ölü bulundu
19:14 Hasta tutsak Eksik tahliye olduğu gün akciğerleri patladı
19:06 BM önünde eylem: Kalıcı barışın tek koşulu Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü
19:00 Gever’de eşbaşkanlar seçildi
18:45 Şirnex Barosu’ndan fail polis hakkında verilen karara tepki
18:38 Ayhan Bora Kaplan hakkında istenen ceza belli oldu
18:22 Merkez Bankası: Konutların metrekare birim fiyatı 30 bin lirayı buldu
18:21 Riha’da gözaltına alınan genç serbest bırakıldı
18:17 KHK eylemi: Ekonomik, siyasal ve toplumsal bunalım derinleşiyor