Köy köy hikaye toplayan Erkmen’den yeni projeler

img

WAN - Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ile Efsaneyên Kurdan projelerine hazırlanan çîrokbêj Ayhan Erkmen, "Egemenlerin tarih manipülasyonuna karşı Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum" dedi. 

Çîrokbêj (hikaye anlatan) Ayhan Erkmen, yıllardır köy köy gezerek Kürt öykü ve destanlarını derliyor. Erkmen, bugüne kadar 150 öyküyü kayıt altına alarak hem seslendirdi hem kitaba dönüştürdü hem de öyküleri görsel olarak halka ulaştırdı. Biriktirdiği öykü ve destanları şimdilerde kent kent gezip teatral tadında sahneleyen Erkmen, Çîrokên Mûzîkal Projesi’yle binlerce insana ulaştı. Erkmen, Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Agirî, Bedlîs, Wan ve daha birçok kentte Çîrokên Mûzîkal Projesiyle derlediği hikayeleri halkla buluşturdu. 
 
Erkmen, Kürt kahramanlarının destanlarını anlattığı iki projeyi daha hayata geçiriyor. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikayeleri de yakında halkla buluşacak. Derwêşê Evdî ve Edûlê Oratoryosu'nu Ayhan Erkmen yazarken, müzisyen Kemal Yıldırım müzik kompozisyonu ve bestelerini yapıyor. Erkmen, Efsaneyên Kurdan (Kürt Kahramanları): Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in müzikal hikayeleri için destek bekliyor. 
 
Erkmen, yaptığı çalışmalara dair Mezopotamya Ajansı'na (MA) konuştu.  
 
ÇÎROKÊN MÛZÎKAL PROJESİ 
 
Çîrokên Mûzîkal Projesi’ni anlatan Erkmen, “Ben, 6-7 yaşında çîrokbêj ve dengbêjlerin dizlerinin dibinde büyüdüm. Benim çîrokbêjlik serüvenim ise 6 yılını doldurdu. Köy köy dolaşarak çîrok ve Kürt halkının destanlarını, olaylarını, kahramanlıklarını derliyorum. Bunları toplandıktan sonra öykünün tarihi geçmişine ve araştırmasına da aynı zamanda bakıyorum. En sonunda da öyküyü tamamlayarak anlatıyorum. 6 yılın ardından artık Çirokên Mûzîkal Projesini hayata geçirmeye başladım. Êlih Bahar Kültür Merkezi benim bu projeme sahip çıktı ve bunu sergilemeye başladık. Biz, şuan kent kent dolaşarak Kürt halkının yiğitliğini, aşklarını ve bahtını anlatıyorum. Ben, onların öykülerini anlatıyorum dengbêjler de bunu stranlarıyla besliyor. Êlih, Mêrdîn, Sêrt, Tetwan ve Wan’da sahneye çıktık. 7’den 70 yaşına kadar insanlar bizi dinlemeye, izlemeye geliyor. Sêrt’te bizim sahnemiz bittikten sonra küçük yaştaki çocukların birbirlerine ‘Derwêş! Hedban bine’ diye bağırıyorlardı. Bu benim için en büyük ödüldür. Benim hayalim köy köy gezerek destan, öykü toplamak ve çocukların yüreğinde yer edinmekti. Bu hayalim gerçekleşti ve artık bu hayalleri daha da yaygınlaştırmak için yola çıkıyorum” dedi. 
 
‘ÖYKÜ KÜRTLER İÇİN BİR TERAPİ’
 
Öykü anlatmanın aynı zamanda Kürtler için bir terapi olduğunu belirten Erkmen, “Biz, tarihimizle hem üzülüyor hem de mutlu oluyoruz. Bugüne kadar tüm bu hüzünleri ve sevinçleri içimizde saklamıştık. Kimse Kürtlerin kahramanlıklarını ve bahtsızlığını çok anlatmıyordu. Ben, bunu anlattıktan sonra dünyanın birçok yerinde insanlar mesajlar çekip mutlu olduklarını söylediler. Her öykü anlatımından sonra insanlar yanıma gelip ailelerinin öykülerini bana anlatıyorlar. İnsanlar bu destanların sadece aile içerisinde kalmasını istemiyor herkesin duymasını istiyorlar. Bir yandan sırtımızda öykü heybelerimiz olacak diğer yandan da köy köy, ilçe ilçe, kent kent gezip bunları anlatacağız. Herkes öyküsü kadar vardır. Bazılar ben bunları anlatırken sanki Kürtlerin tarihine basit yaklaşıyorum gibi davranıyorlar. Her kahramanımızın bir öyküsü var ve hiç söylenmemiş. Çünkü bu kahramanlıkları küçük görmüşler” diye anlattı. 
 
‘DÜNYANIN HER YERİNDEN ÖYKÜ GÖNDERİYORLAR’
 
Son 6 yılda 150 öykü anlattığını ve kayıt altına aldığını söyleyen Erkmen, “Artık dünyanın neredeyse her yerinden bana öyküler gönderiliyor. İnsanlar seslerini, videolarını kaydedip bana atıyorlar. Horasan, Tiflis, Moskova, Sibirya, İç Anadolu’dan tutun her yerden öyküler gönderiliyor. Birçok ülkeye gittim, oradaki Kürtlerin öykülerini heybeme doldurdum ve getirdim. Hangi Kürt’e ve hangi Kürt toprağına dokunuyorsan sana bir şey anlatıyorlar. Bizim de onları dinlememiz gerekiyor. Dünyadaki öykü yazarları ve anlatıcılarının imkanları var. Birçok yerde kamp açıyorlar ve orada eğitimler veriyorlar. Bizim öyle bir imkanımız maalesef yok. Bazı kurumlarımız bunun öncülüğünü yapar kurslar, kamplar açarsa elbette ben de eğitim vermeye hazırım. Kent kent gezip gençlere öykü eğitimi vermek isterim. Gençlerimiz bu konuda cesaretli olsunlar ve öykü anlatsınlar. Ben de ilk bu yola girdiğimde babam bile ‘Ailemizin ismine ayıp getiriyorsun’ diyordu. Her birimizin bu dilin ve Kürt halkının bu değerlerinin taşıyıcısı olmamız gerekiyor. Benim, dizlerinin dibinde oturup öykü dinlediğim insanlara ve Kürt değerlerine borcum var” diye konuştu. 
 
‘KÜRT KAHRAMLARININ DİLİ OLMAK İSTİYORUM’
 
Sahnede yaptığı figürlerin bazen insanlara “garip” gelmesini anımsatan Erkmen şöyle devam etti: “Belki de benim yaptığım hareketler ve figürler insanlara garip de gelebilir ama ben öykü dinlediğim insanların teatralini yapıyorum.  Ben, rol yapmıyorum duygumu anlatıyorum. Kürtlerin sosyolojisi, tarihi benim için çimentodur. Bazen tarihi şeyler anlatınca bazıları ‘bunu nereden çıkardın?’ diyorlar. Benim için en önemli şey, yaşlı bir Kürt’ün dedesinden öğrendiği ve aktardığıdır. Benim tarih anlatımım için gerçek odur. Elbette diğer tarihlere de bakıyorum, arşivleri inceliyorum. Fars, Osmanlı kitaplarını inceliyorum. Ama benim için tarih yaşlı Kürt’ün dedesinden anlattığı şeydir. Ben tarihi Kürt kahramanlarının dili olmak istiyorum. Bin yıl sonra onların sesleri torunlarına ulaştığında işte o zaman biz onurlanırız, önemli bir iş yaptığımızı anlarız.”
 
‘EGEMENLERİN MANİPÜLASYONUNA KARŞI ÖYKÜ ANLATALIMI’
 
Egemen gücün Kürt tarih manipülasyonuna karşı bu öykülerin anlatılması gerektiğinin altını çizen Erkmen, “Egemenler ilk olarak bir halka dil ve kültürünü karalar. Sen bununla mücadele etmek zorundasın. Yoksa dil ve kültür olmadan bir ülke inşa etsen ne olur? Egemenler kendi tarihlerini yazıyorlar. Rom ve Rum efsanesi aynı efsane oldu. Birbirlerinden çalmışlar çünkü. Bizim efsanemiz ve tarihimiz var ama dile getirilmiyor. Bize yıllar önce, ‘Kawayê Hesinkar Kürt’tür’ demeselerdi belki de bu kadar direngen olmayacaktık. Amcam bize 1960’lara kadar Newroz kutladıklarını söylüyordu. Bir alay komutanı geliyor ve izliyor. ‘Kürtler 364 gün yoklar ama yılın bir gün kahramanlaşıyorlar’ diyor. Böyle gider ve Newroz’u iki gün kutlarlarsa Kürtler başka bir ruha bürünür’ diyor ve Newroz’u yasaklıyor. Mesela son yıllarda Newroz’un bir haftaya yayılmasına izin vermiyorlar. Çünkü Kürtlerin bir hafta boyunca ayakta olmasını istemiyorlar” diye anlattı.  
 
‘UZUN SÜREDİR KÜRTLERİN RUHUYLA OYNANIYOR’
 
Kısa bir süre sonra halkın karşısına çıkacak olan Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd ile Derwêşê Evdî Oratoryosu’na ilişkin bilgi veren Erkmen, Kürt iş insanlarına destek çağrısı yaptı. Erkmen, “Derwêşê Evdî ve Efsaneyên Kurdan: Rûstemê Zal, Kawayê Hesinkar ve Cemşîd’in hikâyelerini anlatacağım. Maddi imkanlarımız el verirse bu projeleri daha hızlı hayata geçireceğiz. Kürt işadamları ve kurumlarımız bizlere destek olursa bu projeleri daha çok halkımıza ulaştıracağız. Bunu yaparlarsa bu tarihi çalışma onların da tarihi olur. Biz, sadece bu Kürt ruhunun ayağa kalkmasını istiyoruz. Çünkü bu uzun bir süredir Kürtlerin ruhuyla oynanıyor. Biz sahip çıkmazsak başımıza her şey gelir. Kim Kürtler için taş üstüne taş koyarsa çok önemlidir. Kürt tarihi ve öykülerinin ortaya çıkarılması ve anlatılması yol, su ve ekmek kadar ihtiyaçtır. Derwêşê Evdî Oratoryosu üzerine çalışırken neredeyse bu konuda söylenmiş tüm stranları defalarca kez dinledim ve okudum. Sonra Osmanlı arşivlerinde iki yıl boyunca Derwêşê Evdî ve Edûlê hakkında yazılanları inceledim. Tüm Kürtlerin ortak kahramanlığı olan bu proje hayata geçtiğinde çok önemli bir eşiği de aşmış oluruz” diye belirtti. 
 
MA / Adnan Bilen

Diğer başlıklar

28/09/2024
19:36 Yemen’den İsrail’e füze atıldı
19:28 TJA: 13 Ekim’de tecride karşı coşkumuzla alanda olalım
19:17 Hatimoğulları: Sistem karşıtı güçlenebileceğimiz bir dönemdeyiz
19:06 İstanbul’da ‘Özgürlük Mitingi’ne katılım çağrısı
18:36 DEM Partili Demir’in tutuklanması protesto edildi
18:19 İran sınırında haber takibi yapan gazetecilerin ekipmanlarına el konuldu
17:25 İstanbul’da kadın şöleni: İsyanımızla var olacağız
16:53 Ceylan Önkol katledilişinin 15’inci yılında mezarı başında anıldı
16:04 Licê'de maden protestosu: Geçit vermeyeceğiz
15:34 Erdoğan'dan erken seçim açıklaması
14:43 Hizbullah, Nasrallah'ın öldürüldüğünü doğruladı
14:40 Roboski Katliamı 153'üncü ayında: Unutturmayacağız
14:37 Hasta tutsaklar Oduncu ve Özbek için 'acil tahliye' çağrısı
14:08 YNK şubesine saldırı
13:59 Tutsaklarla görüşen Aydeniz: Tarafsız sağlık raporları verilmeli
13:42 Kayıp yakınları: Geçmişle yüzleşme sağlanmalı
13:41 Cizîr'de 'üreten kadın' fuarı
13:05 Cumartesi Anneleri katledilen Baskın için 'adalet' istedi
12:58 Sultangazi'de DEM Parti binasına silahlı saldırı
12:14 Fernas Madencilik işçilerine sanatçılardan destek
11:11 İsrail'den 'Nasrallah'ı öldürdük' iddiası
10:45 KASED'den 'Kadın Surfest Festivali'
10:05 İzmir'de şüpheli kadın ölümü
09:25 Serbest bırakılan MED-DER çalışanları: Dil mücadelemiz sürecek
09:16 Evden sedyeyle çıkarılan Yıldız'a 'cezaevinde kalabilir' raporu
09:12 Dr. Berwarî: Kürt kazanımlarını 'yok etme' planı devrede
09:11 Psikolog Tekinalp: Narin'i öldüren bir kişi değil, anlayış
09:11 Kürt sanatçı ve yazarların resimleri duvarlara nakşedildi
09:08 Parayı veren keçi katledebilecek: Ekosistemi yok eder
09:07 'Özgürlük' mitingi çağrısı: Çözümün adresi İmralı'dır
09:06 Polis şiddeti yerine eylemciye dava
09:05 9 Ekim'e giden süreç
09:03 Çiçek: İttifakın hedefi faşist iktidarı yıkmak ve geleceği kurtarmak olmalı
09:00 28 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:06 Cem Garipoğlu'nun mezarı 3 Ekim'de açılacak
07:50 Ormanların turizm amaçlı kullanılmasının önü açıldı
27/09/2024
23:47 Mersin'de iş cinayeti
23:40 ABD'de Helene Kasırgası: 30 ölü
22:24 Kürtçe'ye baskılar şarkılarla protesto edildi
22:14 Kız çocuğuna istismar suçundan 16 gözaltı
21:25 İzmir'de 3 kişi tutuklandı
21:03 Rıfat Ronî’nin tutuklanmasına tepki: Çalışmalarını sürdüreceğiz
20:33 MED-DER eski Eşbaşkanı Rıfat Ronî tutuklandı
20:18 İsrail: Hizbullah'ın komuta merkezini vurduk
20:05 MED-DER'de ‘Jin û ziman’ atölyesi
18:46 Uçar: İmralı’da sadece tecrit değil büyük bir direniş de var
18:28 İstanbul'da 1 kişi tutuklandı
18:18 Dil kurumlarına operasyon: 2 kişiye tutuklama talebi
18:11 Bazîd'te ölü bulunan çobanın ateşli silahla vurulduğu belirlendi
17:28 Havası en kirli il hangisi?
17:15 İzmir Katip Çelebi Üniversitesi'nde mobbing
17:06 İnsan kaçakçılığı yapan askerlerin duruşması görüldü
16:53 Dil kurumlarına yönelik operasyonda 7 kişi serbest bırakıldı
15:59 'Güvenliğini' sağlamak için görevlendirilen polisin tacizine uğradı
15:45 Kadın katliamı protestosu davasında beraat kararı
15:36 'Serhat Bölgesi’ndeki cezaevlerinde tecrit en üst seviyede'
14:57 Hasret Tutal davası karar için ertelendi
14:54 Öğretmenden çocuğa taciz iddiası
14:45 Karadeniz ormanlarına taş ocakları açılıyor
14:42 Darp ve taciz edilen kadından destek çağrısı
14:31 Wan'da Kürtçeye yönelik saldırılar protesto edildi
14:13 GABB'da kayyımların taşınmaz devri kararını iptal etti
14:03 Alpargün Apartmanı davasında ağır cezalar
14:00 İhlal mektubuna 'olumsuz gündem oluşturuyor' gerekçesiyle el konuldu
13:25 Belediye güvenliğinden öğretmenlere darp, gazeteciye ölüm tehdidi
13:22 Gediz Nehri'nden numune alındı
13:17 Amed’de uluslararası 'tarih' sempozyumu: Kültürel değerler korunmalı
12:46 Barolardan Kürtçe eğitmenlerin gözaltına alınmasına tepki: Hukuksuzdur
12:45 Eğitim Sen mülakat usulsüzlüklerini paylaştı
12:09 Belediyeye verilmeyen asfalt malzemesi çöpe döküldü!
12:09 Ailelerden İmralı için yeni başvuru
12:08 Madencilerin Ankara yürüyüşü sürüyor
12:06 Safitürk davasında 'yeniden yargılama' talebine ret
11:56 PFDK’den Amedspor’a ceza
11:35 Nagihan Akarsel İstanbul'da anılacak
11:21 Cenazenin saklandığı bölgede 2 kişinin daha olduğu tespit edildi
11:01 Türkoğlu: Tecridi kırmanın öncülüğünü kadınlar yapacak
10:41 Depremzedeler adalet talep etti
10:40 Licêliler bakır madenine karşı yarın buluşuyor
10:39 Kürtçe eğitmenler adliyeye sevk edildi
10:35 Rojava’da Jineoloji Akademisi 2’nci Konferansı’nı gerçekleştirdi
10:07 Kürtçe eğitmenler 4 gündür gözaltında: Dilimizle yaşamayı sürdüreceğiz
09:50 Sol Parti 'ittifak'a nasıl bakıyor?
09:33 Özbingöl: Güran cinayetinde bir el delilleri karartma çabasında
09:12 Valinin hedef gösterdiği gençlere takipsizlik
09:10 Ceylan Önkol'un davası 'faili meçhul'e bırakıldı
09:09 DEM Parti'ye saldırı soruşturmasında ilerleme yok
09:07 Bakım merkezinde şiddet ve ihmal
09:06 Siber saldırı dönemi: ABD seçimlerine kadar savaşın dozu artacak
09:05 Federe Kurdistan seçimleri: KDP güç kaybediyor
09:04 1 aile, 2 tutsak, 3 kent!
09:03 Sakık'tan 'özgürlük' mitingi çağrısı: Tecridi kırmalıyız
09:02 Tutsaklar: Banyo ve tuvaletler kamerayla izleniyor
09:01 İki farklı kent iki kadın: Asla ‘yapamam’ demeyin
09:01 27 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:26 Bugün hava nasıl olacak?
26/09/2024
23:40 Amed’deki soruşturmada bir kişi serbest
23:35 ABD'de 'Türkiye'den yasadışı bağış' soruşturması
22:59 PEN Norveç, Amed’deki gözaltıları kınadı
20:10 Erzurum Cezaevi’ni ziyaret eden Beştaş: Bu keyfiyeti durdurun
19:35 Grup Yorum sanatçısı Şengül tahliye edildi
19:10 Çoban, askeri noktaya yakın bir yerde ölü bulundu
19:02 Ulucanlar Katliamı 25’inci yılında: Zulme karşı direnmek haktır
18:16 Hatimoğulları: Ey saray, sırtımızdan geçinmene izin vermeyeceğiz
17:42 ‘Cinsel istismar’ suçundan yargılanan öğretmen göreve döndü!
17:28 Gözaltındaki Kürtçe eğitmenlerin ifadeleri alınmaya başladı
17:17 ‘Kürtçe konuşarak saldırılara cevap vereceğiz’
17:08 ÇHD’den İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya hakkında suç duyurusu
16:52 Hastanede temizlik hemşirelere yaptırılıyor
16:22 Kadın katliamını protesto edenlere ceza istemi
15:56 KONDA: En çok siyasetçiler, yargı, medya ve polis hak ihlaline neden oluyor
15:48 Gazeteci Uçar’a dava açıldı
15:41 Hatimoğulları: Bir avuç insanın refahı için milyonlar aç bırakılıyor
15:39 TÜGVA Ordu il kurucusu kaçakçılık operasyonunda gözaltına alındı
15:32 İnsan hakları savunucusu Kanat beraat etti
15:04 Şam’dan açıklama: Geri çekilme şartını kabul etmeden masaya oturmayız
14:44 DBP'den 'suikast' çağrısına kınama: Karanlık zihniyetin karşısında dimdik duracağız
14:41 Özkan’ın taziyesine kitlesel ziyaret
14:34 Karakol bahçesinde işkence uygulanan 4 kişi yeniden tutuklandı!
14:09 MED-DER’de Kirmançkî atölye: Dilimizi konuşarak saldırılara cevap olacağız
14:02 Cem Garipoğlu'nun mezarı açılacak
13:43 Aslıhan Sinem Çiçek davasında avukatların talebi kabul edildi
13:29 Bağ bozumunda kazan sayısı azaldı!
13:20 Gergerlioğlu kendisini duruşmadan çıkaran hakimi HSK’ye şikayet etti
13:02 Tutsak gazeteci Ezîzî hastaneye kaldırıldı
11:51 DEM Parti’den suç duyurusu: Salim Güran ile Ensarioğlu’nun ilişkisi tespit edilsin
11:39 'Beyin Göçü' istatistiği: İşletmeciler ABD'ye, mühendisler Avrupa'ya
11:39 Avukatlardan İmralı’ya gitmek için başvuru
11:29 Kürtçe eğitmenlerin gözaltı süresi uzatıldı
11:05 DEM Parti'den 13 Ekim çağrısı: İmralı kapıları açılmalı
09:53 Güney Afrikalı Dhalamini: Öcalan’ın özgürlüğünü daha güçlü talep etmeliyiz
09:05 Gazeteci Yurtsever: Türkiye işgalden ilhaka geçiş yaptı
09:05 Tarihi yapıları yok edecek barajın yapımına başlandı
09:04 Nurcan Arslan davasında ‘iyi hal’ kararına itiraz edilecek
09:03 Kadınlar ortak mücadele yöntemlerini tartışıyor
09:00 Şüpheli kadın ölümünde ‘intihara yönlendirme'den ceza talebi
09:00 26 EYLÜL 2024 GÜNDEMİ
08:59 Habertürk'te Bafel Talabani için 'suikast' çağrısı
08:18 4 il için sağanak uyarısı
25/09/2024
22:11 Dil kurumlarına yönelik soruşturma: Bir kişi serbest, iki gözaltı
22:03 Mêrdîn'de yaşamını yitiren Özkan, Pirsûs'ta toprağa verildi
21:01 Lübnan'da 600’den fazla kişi öldü, 90 bin kişi yerinden edildi
19:24 KHK eylemi 298'inci haftasında
18:31 Kürtçe için seferberlik çağrısı
17:28 Dîlok'ta iş cinayeti
17:20 Amed’de ‘Kadın Otobüs Şoförü Ehliyet Eğitimi’ projesi
16:45 Saraçhane'de işçi buluşması: Vergide adalet istiyoruz
16:20 Mêrdîn’de gözaltına alınanlar serbest
16:01 Nihat Kazanhan davası 16 Aralık’a ertelendi
15:48 Sürgünde yaşamını yitiren siyasetçi Cav toprağa verildi