Gazeteci Karadaş: Suriye yeniden dizayn ediliyor

img
İZMİR - HTŞ'nin Halep saldırısıyla başlayan sürecin ABD-İsrail'in tarafından bölgeyi yeniden dizayn etme planlarının sonucu olduğunu ve bu kapsamda olası seneryolara işret eden gazeteci-yazar Yusuf Karadaş, HTŞ ve SMO ile yola giren Erdoğan rejiminin de ciddi risklerle karşı karşıya olduğunu vurguladı.
 
Suriye'de 2011'den bu yana süren iç savaşta, 27 Kasım'da Heyet Tahrir Şam (HTŞ) öncülüğündeki cihatçı grupların Halep'e saldırmasıyla yeni bir boyuta geçildi. Kısa sürede Halep'i eline geçiren HTŞ, ardından 5 Aralık'ta Hama kent merkezini kontrol altına aldığının açıkladı ve Humus kentine ilerlemeye başladı. Suriye ordusu HTŞ ilerleyişi karşısında kentleri savunamazken, Irak ve Yemen tarafından Esad'a destek açıklamaları geldi. Fakat hedefine Şam'ı koyan HTŞ'nin ilerleyişi devam ediyor. HTŞ ile birlikte hareket eden Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ise Kuzey ve Doğu Suriye kenti Minbic'in köylerine saldırı düzenlemeye başladı. Halep saldırısı ile başlayan süreçte Halep, Tel Rifat ve Şehba bölgelerinde katliamlar yaşandı, şehirlerdeki evler, fabrikalar, dükkanlar yağmalandı. Binlerce insan da Suriye Demokratik Güçleri (QSD) tarafından güvenliği sağlanan bölgelere göç etti. Göç yolları da paramiliter gruplar tarafından zaman zaman kesildi, sivil halka yönelik saldırılar düzenlendi.
 
 
Gazeteci, yazar Yusuf Karadaş ile Suriye'de yaşanan son gelişmeleri ve gelecek döneme ilişkin senaryoları konuştuk. 
 
Suriye’de HTŞ ve SMO’nun Halep’i ele geçirmesiyle başlayan sürecin bölgede 1 yılı aşkın süredir yaşananlardan bağımsız olmadığını vurgulayan Karadaş, 7 Ekim 2023'ten itibaren İsrail'in Gazze, Filistin ardından Lübnan ve Suriye'ye yönelik müdahalesinin bulunduğunu anımsattı. ABD'nin Ortadoğu'da “Direniş Ekseni” olarak tanımlanan İran ve onunla işbirliği halindeki güçlere karşı İsrail üzerinden bir dizayn siyaseti yürüttüğünü kaydeden Karadaş, "Rusya'nın Ukrayna savaşından kaynaklı dikkat ve enerjisini oraya yoğunlaşmış olması, buradaki pozisyonunun zayıflatmasına yol açmıştı. İran için de sadece Jîna Emînî eylemleri bile bölgedeki gelişmelerin yanı sıra içeride de rahat olmadığını görmeye yetiyor. Tüm bunları yan yana koyduğumuzda Suriye'de Rusya-İran ekseninde şekillenen tablonun tersine dönmesine yönelik müdahale için uygun zeminin oluştuğunu görüyoruz. Ukrayna istihbaratının HTŞ'ye eğitim verdiği, HTŞ donanımlarının ABD, İngiltere, NATO tarafından verildiği gerçeği de söz konusu. Toplamına baktığımızda HTŞ ve SMO'nun harekete geçmesi İsrail'in merkezinde olduğu bölgenin yeniden dizayn edilme politikasının bir devamı olarak işlev görüyor" dedi.
 
SURİYE’NİN 3’E BÖLÜNME SENERYOSU
 
HTŞ'nin Halep'ten sonra Hama'ya girmesinin de dikkat çekici olduğunu ifade eden Karadaş, şöyle devam etti: "HTŞ’nin Hama'da ilerlemesi, Hama, Humus ve Şam hattında Suriye'nin Irak'a benzer şekilde Sünni, Alevi, Kürt bölgelerine bölünmesi senaryosunun bir parçası olarak görülüyor. Kürtlere yönelik yaptığı 'ılımlı', 'bizim hedefimiz siz değilsiniz' yönündeki açıklamalar da böylesi bir senaryoyu düşündürüyor. Suriye'de HTŞ, SMO, Türkiye, İsrail, ABD'nin çıkarlarının kesiştiği nokta, Esad rejiminin gerilemesi, Rusya ve İran etkisinin sınırlandırılması biçiminde öne çıkıyor. Hem harekete geçirilen güçler hem de arkasındaki güçler bu noktada ortaklaşma içindeler."
 
SMO'NUN FARKI
 
SMO’nun HTŞ'den farklı olarak doğrudan Türkiye'nin maaşlı cihatçı grupları olarak şekillendiğini söyleyen Karadaş, SMO'nun bu bağlamda önceliğinin Tel Rıfat ya da Halep'teki Kürt mahalleleri olduğunu kaybetti. Türkiye'deki iktidarın Fırat'ın batısında Tel Rıfat'tan sonra Minbiç'in de ele geçirmeyi hedeflediğini belirten Karadaş, "Bu gelişmeler de bunun bir fırsatı olarak görülüyor. İktidar yanlısı medyanın yaptığı haberlerde açık açık yazıldığı gibi MİT de sahada ve bu hedefi ortaya koyuyorlar. Erdoğan iktidarı SMO'ya 'Suriye'nin siyasi geleceğine sizi monte edeceğiz' sözünü veriyor. Türkiye'nin 2 hedefinden söz edebiliriz. İlki HTŞ ve SMO'nun kazandığı pozisyonu Astana sürecini kendi lehine güncellemek için kullanmak. Bunun devamı olarak da Esad'ın kendisiyle ön koşulsuz olarak masaya oturmasını sağlamak istiyor. Esad'la görüşmek istemesinin arkasında da asıl olarak Rojava'daki özerk yönetimin ortadan kaldırılması hedefi var. Suriye'deki tüm aktörlerin yönetimde yer almasından çok Kürtlerin statüsünü ortadan kaldırmak için Esad ile işbirliği yapma yaklaşımı söz konusu" diye belirtti.
 
'ERDOĞAN İÇİN RİSK BARINDIRIYOR'
 
Bölgedeki yeniden dizayn durumunun Erdoğan iktidarı açısından riskler barındırdığına dikkat çeken Karadaş, "Kürt sorununda 'Öcalan ile görüşme' çağrısı bile Türkiye yönetenleri açısından bir risklerden duyulan kaygıyı ve bu riskleri avantaja dönüştürme arayışını yansıtıyor. Mesela 2013-2015 süresinde Erdoğan iktidarının hem Suriye rejimini yıkmaya yönelik müdahaleye Kürtleri yedeklemek ve hem de ülke içinde başkanlık rejimi için Kürt hareketinin desteğini alma hedefi vardı. Ama Suriye'de Rojava gerçekliği başka bir tabloyu ortaya çıkardı. Türkiye'de 2015’teki seçimlerde AKP o döneme kadar ilk defa tek başına iktidar olabilecek oy çoğunluğunu kaybetti. Bugünkü süreçle ilgili düşündüğümüzde de bölgede attığı adımların kendisi için riskli olduğu açık. Burada hem riskleri ortadan kaldırmak hem de yayılmacı politikaları için alan açmak istiyor. Ancak bu durum bunların kendisine dönmesi ihtimalini ortadan kaldırmıyor. Ülkede demokrasi güçlerin bu politika karşısında güçlü bir seçenek haline geldiği oranda bu tablo değişecektir" ifadelerini kullandı.
 
'EMPERYALİZME KARŞI MÜCADELE'
 
Cihatçı grupların kullanışlı olamayacağını gördükleri yerde kendi pozisyonunu korumak için her şeyi göze alabileceğini söyleyen Karadaş, bölgede İŞİD'in zayıflamış olsa da bölge gerçekliği olarak birçok şey anlattığını aktardı. Emperyalistler ve Türkiye’deki iktidar gibi bölge gericilikler arasındaki paylaşım mücadelesinin HTŞ benzeri cihatçı örgütlere yaşam alanı sağladığını belirten Karadaş, "Emperyalistler gitmeden, işgaller son bulup halklar kendi geleceklerini kendilerini belirlemeden, bölgede hakların barış ve demokrasi içinde yaşayacağı bir gelecek kurulamadan bu tehdidin ortadan kalkması mümkün değil. Geçmişte Libya ve Irak örneği bunun göstergesi. Irak 20 yıldır sorunlarını aşabilmiş değil, Libya 2011'den beri ciddi bir kaos içinde. Müdahalelerin yaşandığı ülkeler büyük bir yıkım yaşıyor, halkları ölüm, göç ve yoksullukla yüz yüze kalıyor. Bölge 100 yıldır dünyanın en önemli enerji kaynaklarını bulunduruyor. Dünyanın en önemli ticaret yolları kavşağında yer alıyor. Böyle bir coğrafyada güçler arasındaki egemenlik savaşı devam ettiği sürece, halklar etnik, dinsel, kimliksel bölünmelere, ülkeler yıkımlara uğramaya devam edecek. Kendi geleceklerini kendilerinin belirlemesi, halkların kendilerine kader olarak dayatılan bu politikalara karşı birleşmeleriyle mümkündür. Bu politikalara itiraz etmeyen hiçbir politika Ortadoğu'da barış ve demokrasiyi inşa etmeyi sağlayamaz" diye konuştu.
 
MA / Tolga Güney

Diğer başlıklar

01/07/2025
23:31 MİT Başkanı İbrahim Kalın Hewlêr'i ziyaret etti
23:23 'Jin, jiyan, azadî' diyen yönetmen yeniden gözaltında
23:07 Tetwan'da binler festival konserinde buluştu
22:48 Gözaltına alınan 23 öğretmen serbest bırakıldı
22:15 Amed, Agirî ve Êlih'te halk buluşmaları: Devlet şeffaf davranmalı, adım atmalı
21:43 Çiğdem Doğu: Kürt halkı kendi kendini yönetmeli
Ayten Dêrsim: Her mahallenin komünü olmalı
21:34 Emekçiler 'Kayıma karşı ne yapmalı' sorusunu tartıştı
20:52 Torun: Meclis sürecin yasal düzenlemelerini bir an önce hayata geçirsin
20:28 Mêrdîn'de Demokratik Toplum bulaşmalarının startı verildi
20:17 Kadınlar, kadın katliamlarına karşı yürüdü
20:00 Hindistan'da fabrikasında patlama: En az 36 işçi yaşamını yitirdi
19:55 Orman yangıları nedeniyle 50 binden fazla kişi tahliye edildi
19:41 Amed'de bir kadın katledildi
19:26 KESK İzmir Şubeler Platformu'ndan gözaltı protestosu
19:13 Bakırhan, Avrupa'dan gelen heyetle bir araya geldi
18:45 İHD: Yangına müdahaledeki gecikme yaşamı tehdit ediyor
18:29 Seferihisar'da yangın: Başkandan yardım çağrısı
18:12 Kayyım protestolarında 5 tahliye
17:53 Özel'den 'Leman' açıklaması: Saygısızlığa da linçe de izin vermem
17:35 Sekasur'da başlatılan çadır nöbeti devam ediyor
17:21 Öğretmenler yürüyüşünde 23 gözaltı
17:05 HDK'den Leman açıklaması: İfade özgürlüğünü savunacağız
16:49 Erdoğan: Mizah kisvesiyle yapılan açık bir kışkırtmadır
16:24 Reşat Aşan ilk duruşmada tahliye edildi
16:24 Petrolün içme suyuna karıştığı köyde inceleme yapıldı
16:23 İzmir’deki gözaltılara tepki
16:18 DEM Parti komisyon taslağını Kurtulmuş’a sundu
16:14 İzmir'de 10 bin hektar alan yandı
15:45 İran’da altı ayda 424 kişi idam edildi
15:21 DEM Parti’nin komisyon için sunacağı taslağın detayları
15:06 Beyoğlu’nda provakatif buluşma
15:01 İHD Ankara Gençlik Komisyonu kuruldu
14:47 CHP kurultayı davasında ‘görevsizlik’ kararı kaldırıldı
14:45 Tarım Orkam-Sen TİS taleplerini açıkladı
14:37 Emekliler TÜİK’e yürüdü: Artık yeter
14:33 Nimet Tanrıkulu’nun davası eksik hususlar gerekçesiyle ertelendi
14:20 Tülay Hatimoğulları’ndan TESK’e ziyaret
14:18 Avrupa’dan gelen heyetten DEM Parti'ye ziyaret
14:01 IFJ: Hong Kong’da basın özgürlüğündeki sorunlar sürüyor
13:54 Dumlu Cezaevi'ndeki tutsaklara soruşturma
13:52 Leman dergisine erişim engeli
13:48 Leman dergisi çalışanlarının emniyetteki ifadeleri tamamlandı
13:47 Gemlik’te 3.0 şiddetinde üçüncü deprem
13:41 Barış ve Demokratik Toplum Süreci’nde kritik hafta
13:24 İran: ABD güvence vermezse müzakere yok
13:21 İstanbul'un enflasyonu belli oldu
13:17 Erxenî’de şüpheli ölüm
13:11 Gemlik'te 4.2 büyüklüğünde deprem
13:08 İmamoğlu: Bu ülke kumpaslarla uyanmak zorunda değil
13:08 31 yılın ardından ‘Herne Pêş’ marşıyla karşılandı
13:06 DAD'tan Madımak açıklaması: Hakikatleri Araştırma Komisyonu kurulsun
12:50 Bakırhan: Komisyon kurulsun, demokratikleşme adımları atılsın
12:30 Avrupa’dan gelen heyetten Öcalan ile görüşmek için dilekçe
12:20 Bakan Yumaklı’dan yangınlara dair açıklama
12:04 Gemlik'te deprem
11:28 Bahçeli LeMan Dergisi’ni hedef aldı
11:19 Hatay’da yangın yayılıyor: 27 uçak, 105 helikopter nerede?
11:18 AB’nin dönem başkanlığı Danimarka'ya geçti
11:17 Elkê'de 3 bölgeye girişlere yasak
11:17 DEM Parti: Muhalefeti bastırmaya yönelik her yaklaşımın karşısındayız
10:58 Fotoğraf yarışmasında dereceye girenlerin ödülleri verilmedi
10:53 ABD, Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırdı
10:52 Beyoğlu'nda gösteri ve yürüyüşler bir gün yasak
10:51 İstanbul'un 24 ilçesinde 8 saatlik elektrik kesintisi
10:49 Türkdoğan: Komisyon kurulursa siyasi ve hukuki zeminin önü açılacak
10:34 IHRNGO: Yeni yasa casusluk suçlamalarıyla idam riskini arttırıyor
10:13 Manisa'nın 3 ilçesinde orman yangını
09:40 İzmir'deki orman yangını 3'üncü gününde
09:25 Bayındır: Küresel gelişmeler Ulusal Kongre'yi zorunlu kılıyor
09:22 Gimgim’de kadınlar kültür, doğa ve özgürlük için buluştu
09:13 Feride Eralp: Kadınların özgür olduğu bir barış için çalışalım
09:12 Antakya'da yangın sürüyor
09:11 Tutsakların turşusuna 'stok' gerekçesiyle el konuldu
09:10 Hesandîn'de ÇED'siz faaliyet: Geri dönüşü zor tahribat uyarısı
09:08 Fatma Bostan Ünsal: Söylem dışında siyasi ve hukuki adımlar atılmalı
09:07 Riha'da çocuğa tecavüz davasının duruşması görülecek
09:06 Baro başkanları: TBB yasa izleme ve gözlem heyetleri kurmalı
09:05 Rozerin Çukur’un ailesinden AYM’ye tepki: Adaleti bulamadık
09:05 Seferi Yılmaz: Savaş rantçılarına karşı herkes barış için çalışmalı
09:02 Yazar Taç: Sürece sıkı sıkıya tutunalım
09:00 01 TEMMUZ 2025 GÜNDEMİ
07:45 İzmir'de CHP'lilere operasyon: Tunç Soyer gözaltına alındı
00:23 Tetwan festivali: Biz kadınlar sürece hazırız
30/06/2025
23:56 LeMan'ın Beyoğlu'ndaki binasına saldırı
23:43 LeMan: Sürülen lekeyi kabul etmiyoruz
23:23 Amed’de Demokatik Toplum Buluşmaları: Daha çok örgütlenmeliyiz
22:36 Agirî’de Demokratik Toplum Bulaşmaları sürüyor
22:29 Trump, Suriye'ye yaptırımların hafifletilmesine ilişkin kararname imzalayacak
22:23 Leman dergisine 'karikatür' soruşturması
22:18 Hasta tutsak Ayık için çağrı: Sağlık hakkına erişimi sağlansın
22:07 Kadın festivali Xecê ve Beser Şahin konseriyle sona erdi
21:39 ‘Nemrut Krater Gölü ve Kalderası tehdit altında’
21:36 Riha’da gerçekleştirilecek 250 halk buluşmasının startı verildi
21:31 Leyla Dolaş'ı katleden fail tutuklandı
21:26 Tülay Hatimoğulları'ndan Hatay'daki yangın için çağrı: Halk, kaderine terk edilmesin
21:16 Kadınlar uyuşturucuya karşı yürüdü
21:10 Aydın ve sanatçılar barışı konuştu: Herkes süreci sahiplenmeli
20:50 Erdoğan: Son hadiseler sürecin stratejik bir adım olduğunu teyit etmiştir
20:17 Antakya'da yangın sürüyor: 500 kişi tahliye edildi
19:53 Colemêrg'te 4.4 büyüklüğünde deprem
19:33 Mêrdîn'de Zeynep Kınacı ve Sema Yüce anması
19:00 DEM Parti Amed Gençlik Meclisi'nden çalıştaya davet
18:56 Barış Anneleri’nden TUAY-DER’e ziyaret: Barışa çok yakınız
18:51 Petrol içme suyuna karıştı, kadınlar valiliğin önünde toplandı
18:30 İstanbul'da 3 kişi tutuklandı
17:57 AFAD: Yangın mağdurlarına 162 bin lira destek verilecek
17:36 İstanbul için kuvvetli rüzgar uyarısı
17:32 Türk-İş: Açlık sınırı 26 bin 115 lira
17:29 Şirnex’te 'İklim ve Kıyı Kanunu’na tepki
17:07 Almanya'da enflasyon yüzde 2'ye düştü
16:32 Amed Ekoloji Meclisi'nden bildirge: Komünlerle doğayı savunalım
16:29 Temelli: Hukuki altyapı ve güvence sağlanmalı
16:20 Emekliler için araştırma önergesi
15:47 Kadınlar 'Jineoloji Atölyesi'nde bir araya geldi
15:38 Barışa İhtiyacım Var Kadın İnisiyatifi 8 Temmuz’da Ankara’ya çağırıyor
14:50 Bodrum'da yangın
14:40 Şirin Ebadi: Evin Cezaevi’nde tutsaklara yönelik işkence arttı
14:17 2 kişinin hayatını kaybettiği olayda barış sağlandı
14:06 Kadın festivali ikinci gününde
14:03 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında karar çıkmadı
14:01 Barolardan 'zeytinlik yasasına' karşı mücadele çağrısı
14:00 Berivan Araz'ın taziyesine kitlesel ziyaret
13:58 Özgür Özel'den Saraçhane çağrısı
13:56 Kadın tutsaklara ‘Newroz kutlaması’ cezası
13:43 Kerim Boran cezaevinden çıktı
13:24 Antakya'da yangın yerleşim yerine ulaştı
12:48 CHP’den ilk açıklama: Partimizi teslim etmeyiz
12:00 CHP'nin kurultay davasında ‘görevsizlik kararına itiraz’ süreci beklenecek
11:37 Semsûr'da bir kadın katledildi
11:32 TÜİK’e göre işsiz sayısı 2 milyon 972 bin
11:30 DEM Parti ‘ara zam’ talebiyle İstanbul’da sahaya indi
11:21 Anneler: Birlik sağlanmalı
10:00 Abdullah Öcalan ile görüşmek isteyen isimler Türkiye'ye geliyor
09:53 Xêro Abbas: Sanatçılar sürece omuz vermeli
09:32 De Conca: Çözüm Öcalan’ın manifestolarında
09:30 3 kentte yangınlar kontrol altına alındı
09:03 DEM Parti İstanbul eşbaşkanı: Süreci demokratik zemine çekme görevi bize düşüyor
09:02 Şiddet uygulayıp tehdit ettiler: Burası Guantanamo
09:02 Mersin’deki sivil toplum örgütlerinden iktidara 'adım at' çağrısı
09:01 İstanbul Sözleşmesi’nin feshinin üzerinden 4 yıl geçti: Vazgeçmeyeceğiz
09:00 30 HAZİRAN 2025 GÜNDEMİ
08:55 İzmir'de yangınlar 2'nci gününde: 10 mahalle boşaltıldı
08:16 Hasta tutsak Boran'ın cezası kaldırıldı
08:03 Omerya'daki yangın kontrol altına alındı
00:15 Tozan Alkan, Alevi deyişlerinden oluşan yeni bir albüm hazırladı
29/06/2025
23:47 Türkiye, Kurojaro ve Metina'yı bombaladı
23:24 Erdîş’teki şenlik alanından Abdullah Öcalan’a selam
23:08 İzmir ve Manisa'da yangın: 1 tutuklama 1 gözaltı
22:13 Özgür Özel'den kurultay davasına ilişkin açıklama
22:03 İstanbul’da halk buluşmalarına yoğun katılım