‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'

img

AMED - Kürtlerin baskılara karşı kültürlerini, edebiyat ve kilamlarını yaşatmak için yaşamsallaştırması gerektiğini dile getiren MED-DER yöneticisi Halil İbrahim Taş, “Kürtçe seçmeli dersle geçiştirilemez. Eğitim dili olmalı ve statüye kavuşturulmalıdır” dedi. 

2000 yılından beri her yıl 21 Şubat Dünya Anadil Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) her yıl tehlike altındaki diller atlasını paylaşıyor. UNESCO’nun paylaştığı verilere göre; çocuklar tarafından anadil olarak konuşulmayan dillerin "kesinlikle tehdit altında" olduğu belirtiliyor. Kürt dili baskı ve yasaklamalardan dolayı de bu kategoride yer alıyor. Dil bilimciler, Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmemesi, Meclis başta olmak üzere kamusal alanda konuşulmasının yasaklanması nedeniyle büyük bir tehdit altında olduğu belirtiyor. 
 
Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Yöneticisi İbrahim Halil Taş, Kürtçenin resmi dil olması gerektiğini vurguladı. 
 
21 ŞUBAT’IN KÜRTLER İÇİN ÖNEMİ 
 
Kürt halkının dilinin de boyunduruk altında olduğunu ve bu anlamda 21 Şubat’ın Kürt halkı için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Taş, Kürt dilinin geleceği için devletin herhangi bir adım atmadığını ve çalışma yapılmadığına dikkati çekti. Taş, cumhuriyetin ilanıyla birlikte Kürtçe ile birlikte birçok dilin yok sayılmaya başlandığını belirterek, “Kürt toplumunun dili yasaklı ve vahşi bir asimilasyona maruz kalıyor. Kültürleri ve dilleri yok olmakla karşı karşıya. Cumhuriyet kurulduğunda anadoluda onlarca dil konuşuluyordu ama şuan bunların hepsi yok oldu. O dillerden sadece Kürtçe kaldı. Kürtçe sözlü edebiyatı güçlüydü. Kürtler dilleri ve edebiyatları için devletin uyguladığı bu politikalara karşı mücadele etti ve ayakta kalmayı başardı” dedi. 
 
‘ÇOK ÇALIŞMALIYIZ’
 
Kürt halkının özgürlük mücadelesi, yok olmanın eşiğinde olan Kürt dilini de ayakta tuttuğunu belirten Taş, “Bugün Kürt dili Kurmancî ve Kirmanckî olmak üzere 2 lehçede yoğunlukla konuşuluyor. Kurmancî de küçükte olsa adımlar atılmış. Bu aşamada devlete sorarsan her şey serbest ama öyle bir şey yok. Yapılanlarla söylenenler birbirine uymuyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Latin Alfabesini Hawar Dergisi’nde kullanmasından sonra Kürtler arasında Kürtçe yazı dili olarak yayıldı ve kullanıldı. Bundan sonra Kürtçenin önü açıldı. Ama yetmez tabi ki de, bizlerin bu konuda çok daha fazla mücadele etmemiz gerekir. Dilimiz ve kültürümüz daha ileriye taşıyabilmeliyiz. Bu konuda da yenilikçi birçok çalışma, proje gerekiyor” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALIDIR’
 
Konuşulmayan dilin tehlike altında olduğunu ifade eden Taş, “Bizlerin, çocuklarımızın, gençlerimizin Kürtçe konuşması gerekiyor. UNESCO’nun bir tespitine göre; bir ailede çocuklar tarafından konuşulmayan dil tehlike altındadır. Kürtçe de bu durumdadır. Bu konuda devlete gerekli baskıları yapılması gerekiyor. Çünkü dilin evlerden, dernek ve sivil kuruluşların dışına çıkıp sokaklara, pazarlara ulaşması gerekiyor. Dilin bir statüsü olmalı o da yasal düzenlemelerle anayasada garanti altına alınmalıdır. Kürt dili resmi dil olmalıdır” diye konuştu. 
 
‘SEÇMELİ DERSLE GEÇİŞTİRİLEMEZ’
 
İktidarın anadilin yasak olmadığı ve bu alanda çalışmalar yapıldığına dair ortaya atılan iddialara ilişkin ise Taş, “Aileler okullarda Kürtçe dili seçimi yaptıklarında onlarca sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu yaklaşımdan da görüyoruz ki; samimi değiller. Devletin, Kürtlerin dili ve kültürüne karşı olan duruşu ortadadır. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından bu yana nüfusun 3’te 1’i Kürtlerden oluşuyor. Bu halkın dili resmiyette yok, sadece 2 seçmeli dersle geçiştirilmeye çalışıyor. Bunlar kabul edilebilir gibi değil. Kürtçenin eğitim dili olması ve statü verilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır” diye konuştu. 
 
‘HERKES SORUMLULUK ALMALI’
 
Kürtlere de anadilin gelişmesi ve kaybolmaması için sorumluluk düştüğünü kaydeden Taş, “Bu anlamda asimilasyona karşı mücadele edip dilimize sahip çıkmalıyız. Kültürümüz ve dilimiz sadece 21 Şubat’ta değil her zaman aklımızda ve yaşamınızda olmalı. Kendimizi kültürümüzü, sözlü edebiyatımızı, şarkılarımızı ve söylemlerimizle yaşamsallaştırmalıyız. Dil toplumun sorunudur. Toplumda yaşayan herkesin sorumluluk alması gerekir. Kürtçe, Kürtlerin sorunudur” dedi.   

Diğer başlıklar

18/03/2025
17:10 Önder: Su kaynakları için yasa teklifi hazırladım
17:07 ‘Karacadağ Lav Yolu koruma altına alısın’
16:52 Sosyolog Azad Barış’ın ev ve ofisine baskın
16:50 Ömer Öcalan: Sayın Öcalan barışın önünü açtı
16:33 Licîk davası: Önlem alınsaydı, insanlar hayatını kaybetmeyecekti
16:23 Qoser’de Newroz sonrası yürüyüş
16:07 Riha Newroz'a hazır: Özgürlük ateşini birlikte harlayalım
15:55 Tişrîn Barajı’nın çevresi bombalandı
15:55 Özerk Yönetim: Efrînlilerin dönüşü sağlanmalı
15:43 DEM Parti bileşenlerinden süreç açıklaması: Her türlü sorumluluğu almaya hazırız
15:39 İsrail saldırılarında 4 hükümet yetkilisi yaşamını yitirdi
15:34 Amed’de Newroz: Yağış da coşkuyu dindiremedi
15:27 PYD ve ENKS bir araya geldi
15:04 Keskin Bayındır: Kürtler Öcalan'ın sesini duymak istiyor
15:00 Hatem Özdemir idam tehlikesiyle karşı karşıya
14:56 Silopiya Newrozu: Yeni yaşam manifestosunu sahiplenelim
14:48 Colemêrg Newrozu’nda tarihi çağrıya destek
14:43 Tütün üreticilerinden fiyatlara tepki
14:27 Tutsaklara para gönderme kampanyası devam ediyor
14:10 Gazze saldırısında ölenlerin sayısı 412'ye çıktı
14:07 Cansever Sucu’nun katledilmesine tepki
14:01 DEM Parti TBB’yi ziyaret etti
13:29 Bakırhan'dan Tunç'a yanıt: 'Umut hakkı' vardır ve bir haktır
13:13 Bakırhan: Şimdi pedal çevirme sırası iktidarda, devlettedir
13:10 Agirî'de özgürlük Newroz’u: Bu süreç tek taraflı yürümez
13:05 Halkevleri Genel Başkanı hakkında soruşturma
12:44 Tunç'tan 'Newroz' açıklaması: Talep olursa mektupla ilgili değerlendirme yapılır
12:33 Qoser'de Öcalan posterleri açıldı
12:23 İzmir Newroz'a hazır: 22 Mart'ta Gündoğdu'da olalım
11:51 MKG: Eylem Babayiğit için adliyede olalım
11:51 Eylemdeki yurttaşlar serbest bırakıldı
11:29 7 merkezde Newroz ateşi yakılıyor
11:24 Avukatlardan İmralı başvurusu
11:17 Amed Newroz Tertip Komitesi: Halkları tarihi kutlamaya çağırıyoruz
11:11 Federe Kürdistan Bölgesi'nde 3 günlük Newroz tatili
10:50 Leyla Halid hastaneye kaldırıldı
10:43 Abdullah Öcalan: Süreç Êzidîlerin Rönesansı olacaktır
10:31 Suriye'de 24 saatte 63 kişi katledildi
10:02 Aldar Xelîl: Suriye tek merkezden yönetilemez
09:51 Tersane işçileri eylemi 14'üncü gününde
09:46 Mûş’ta Newroz hazırlıkları tamamlandı
09:44 Basın örgütlerinden Eylem Babayiğit'in duruşmasına çağrı
09:39 Van Cezaevi’nde tutsaklar yere yatırılarak darp edildi
09:22 Meteoroloji'den 27 kent için sarı kodlu uyarı
09:21 Eulalia Reguant: Uluslararası toplum Rojava için harekete geçmeli
09:08 CHP’li Sarı: Adaylık tartışmasına sıkışma partiyi temel sorunlardan uzaklaştırıyor
09:04 Wan'ın görkemli Newrozları
09:02 İzmir’de halklara Newroz çağrısı
09:00 18 MART 2025 GÜNDEMİ
08:45 İsrail’den Gazze’ye saldırı: En az 190 ölü
07:57 Açlık grevindeki yurttaşlar gözaltına alındı
07:48 Gece boyunca Newroz kutlaması
17/03/2025
22:41 Lozan ve Cenevre’de Kobanê için eylem: Saldırılar durdurulsun
22:18 Silopiya’da kadınlardan meşaleli Newroz kutlaması
21:51 Her yer Newroz alanı: 'Bijî Serok Apo' sloganı dinmedi
21:40 ‘Yasadışı bahis’ operasyonu: 21 kişi tutuklandı
21:20 Mazlum Ebdî’den Kobanê açıklaması: Kalıcı ateşkes sağlanmalı
21:00 Murat Karayılan: Devlet bizi doğru anlamalı
20:50 Cami inşaatında iskele çöktü: 2 işçi yaralandı
20:04 DEM Parti SİHA saldırısını Meclis'e taşıdı
19:41 İzmir’de pazarcılardan vergi eylemi
19:23 TJA’dan Berxbotan açıklaması: Herkes tepkisini ortaya koymalı
19:19 TAYAD’lı aileler: Yüksek güvenlikli cezaevleri kapatılsın
19:14 Katledilen Cansever Sucu için açıklama: Bu bir çığlıktır
18:42 Medyaya Gezi incelemesi: 6 TV kanalının kayıtları başsavcılığa gönderildi
18:21 Kobanê’de 9 kişinin katledilmesi Pirsûs’ta kınandı
17:01 DBP Giyadîn Eşbaşkanı'na çeviri tutuklaması
16:25 Licîk maden faciası davasında tutuklu sanık dinlendi
16:10 Tuncer Bakırhan: Barışın hukukunu konuştuk
Tülay Hatimoğulları: Devletin pozitif adım atmasını bekliyoruz
16:10 ESP'li tutsaklar eylem başlattı
16:00 DEM Parti ile AKP görüşmesi 1 saat 50 dakika sürdü
15:58 Misirc’de 11 yıldan sonra Newroz coşkusu
15:51 Til Temir yoğun saldırı altında
15:36 Tarihi çağrı Manisa Newrozu'nda yankılandı
15:01 Dicle Su Havzası’nın korunması için start verildi
14:59 Hezex'te Newroz ateşini kadınlar yaktı: Öcalan özgür olmalı
14:49 Öztürk'ten iktidara: Süreci sabote ediyorsunuz
14:12 Qendîl’de SİHA düşürüldüğü açıklandı
14:06 Îdir'de rengarenk Newroz kutlaması
14:05 Rusya ve Ukrayna arasında hava saldırıları
14:04 Özerk Yönetim: Uluslararası soruşturma başlatılsın
14:01 DEM Parti’den AKP’ye ‘çağrı’ ziyareti
13:37 Serhat’ta Newroz: Devlet adım atmalı
13:36 DEM Parti Kadın Meclisi’nden Berxbotan açıklaması
13:19 Sêwereg Öcalan'ın özgürlüğünü talep etti
13:04 Berxbotan katliamı nedeniyle eylemler iptal edildi
12:58 Eğitim Sen 'yoksulluk ve ticarileşmeye' karşı kampanya başlattı
12:31 10’uncu Amed Tiyatro Günleri için başvurular başladı
12:30 Berxbotan'da önce DAİŞ şimdi SİHA katliamı
12:14 Kobanê’de katledilen ailenin yakınları: Türkiye hesabını vermeli
12:05 DEM Parti heyeti ile MHP'den görüşme sonrası açıklama
11:53 DEM Parti’den tepki: Kobanê saldırısı kasıtlı bir eylemdir
11:41 Türkiye Belçikalı gazeteciyi sınır dışı etti
11:36 ESP'lilere çıplak arama dayatması
11:35 QSD: Türkiye sivillere yönelik katliam gerçekleştiriyor
11:01 DFG’den gazeteci Eylem Babayiğit’in duruşmasına çağrı
10:54 12 merkezde Newroz kutlaması
10:51 DEM Parti ve MHP görüşmesi başladı
10:11 Pênciwên’de patlama: 1 genç yaşamını yitirdi
09:40 Gever’de Newroz 10 yıl aradan sonra eski yerinde kutlanacak
09:17 Tutsak Uyar: Zilan ve Mazlum yoldaşların ruhuyla sürece katılmalıyız
09:15 Êlih'te Newroz öncesi yöresel kıyafet telaşı
09:14 Barış Annesi Durri Kaygusuz'dan iktidara: Adım atın
09:14 Çağrı sonrası baskı arttı, tutsaklar provokasyon uyarısı yaptı
09:09 Yöre derneklerinden Newroz’a çağrı: Tarihi fırsatı değerlendirelim
09:04 Sanatçılar Newroz'a hazır
09:03 Bedran Çiya Kurd: Anlaşmayla Özerk Yönetim’in kazanımları kalıcılaşacak
09:00 17 MART 2025 GÜNDEMİ
08:46 Hewag'ta 4 genç gözaltına alındı
08:05 Kobanê’ye SİHA saldırısı: Bir aile katledildi
16/03/2025
23:45 Lübnan sınırında Şam iktidarının 3 üyesi öldürüldü
23:35 ‘Sûriyeyê Bixemlînin’ klibi yayınlandı
23:28 Sêrt’te coşkulu Newroz kutlaması
23:19 Tişrîn’deki direniş 68’nci gününde
22:29 ABD: Husilere saldırılar devam edecek
22:24 Bahçeli DEM Parti’nin ziyaretine katılamayacak
22:05 Mersin’de ilk Newroz ateşi binlerin katılımıyla yakıldı
21:45 Şam iktidarı, yanında erkek olmayan kadınların resmi işlemlerini yapmıyor
20:58 Leyla Zana: Öcalan’ın çağrısı tarihi fırsattır
20:17 Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’deki saldırıları sürüyor
19:49 Sanatçı Ali Tekbaş, çocuk yaşlarda Halepçe’yi anlattığı kilamı paylaştı
19:26 62 kurum ve isimden Aleviler için ortak çağrı
18:32 DEM Parti’den SOLDEP’e ziyaret
18:22 Amedspor sahasında mağlup oldu
18:13 Irak, Türkiye’den getirilen 1.1 ton uyuşturucuyu yakaladı
17:49 DEM Parti’den Sol Parti ziyareti: Demokratik ortamda mücadele sürmelidir
17:40 Erdoğan, Trump ile telefonda görüştü
17:27 Ayla Akat Ata: Tek kurtuluş demokratik toplum
17:18 İstanbul'da Newroz kutlaması
17:13 Mersin'den seslendiler: Suriye'de Alevileri katledenler DAİŞ artıklarıdır
17:10 Ortadoğu Barış Konferansı sona erdi: Barışı sağlayacağız
17:09 ‘Newroz a Azadî’ stranının klibi yayımlandı
17:08 Aydın'da orman yangını
17:00 Amed’de 1’inci Newroz Halk Koşusu yapıldı
16:45 Çocuk hakları sempozyumu sona erdi
15:44 Halepçe’de katledilenler anıldı: Unutmuyor, unutturmuyoruz
15:25 İmamoğlu: Kürt sorunu TBMM zemininde çözülmelidir
14:53 Akademisyen Çiçek: Kürt meselesi bir halk meselesidir
14:52 Bayındır: Onurlu bir barış için cezaevlerinin kapıları açılmalı
14:29 Bakırhan: Çağrıyla birlikte demokratik yürüyüşümüz başlamıştır
13:11 DEM Parti'den DİSK'e ziyaret
11:58 Halepçe’de 3 gün sürecek anma başladı
11:53 Lazkiye’deki patlamada 16 kişi yaşamını yitirdi
11:19 Kuzey Makedonya'da yangın: En az 50 ölü
11:14 Abdullah Öcalan'ın mesajı aktarıldı: Aleviler bu sürecin kalbindedir
11:10 Cemil Bayık: Önder Apo Türkiye’nin demokratikleşmesini istiyor
10:28 DBP: Halepçe Katliamı insanlığa karşı suç olarak kabul edilmeli
09:42 ‘Abdullah Öcalan’ın Newroz’da konuşmasını istiyoruz’
09:36 ‘Patron’ 12 yıl sonra ifade verdi: 17 kişi tutuklandı
09:31 Halk buluşmalarına katılanlar: Artık devlet de bir adım atmalı