RIHA – Rewşenbîrên kurd û ereb bang li rêxistinên hiqûqê yên navneteweyî û Yekitiya Ereban kirin ku pêşî li ber êrişên dewleta tirk ên li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê û Herêma Federe ya Kurdistanê bigirin.
Komîteya Diyaloga Erebî-Kurdî ku ji gelek rewşenbîr, akademîsyen, aktîvîst, hiqûqnas û encamên rêxistinên civaka sivîl pêk tê, têkildarî êrişên dewleta tirk ên li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê û Herêma Federe ya Kurdistanê nameyeke vekirî weşandin. Di nameya ku ji bo Sekreteriya Giştî ya Neteweyên Yekbûyî (NY), Yekitiya Ereban, Parlamentoya Ewropayê û rêxistinên mafan ên navneteweyî hatî nivîsandin de banga pêşîlêgirtina êrişan hat kirin.
Name, bi sernavê “Rejîma tirk a ku êrişî bakurê Sûriyeyê û Iraqê dike bisekinin" hat weşandin. Di nameyê de wiha hat gotin: “Ev demeke rejîma tirk bi hemû rê û rêbazan hewl dide rêyekê anî jî hincetekê bibîne da ku êrişî Iraq û bakurê Sûriyeyê bike. Rejîma tirk hewl dide bi vî rêbazî pirsgirêkên xwe yên navxweyî, bêçarebûn û lawazbûna rêveberiya xwe derxîne dewletên derdorê. Li aliyekî din jî hewl dide xeyalê împratoriya Erdoganî ya Osmaniya nû bi cih bîne.
Vê carê niyetên Tirkiyeyê yên leşkerî diyar bûn. Li ser vê yekê hikûmeta Amerîkayê di 18'ê mijdara 2022'yan de ji ber metrisiyên êrişeke muhtemel a Tirkiyeyê ji welatiyên xwe xwest ku neçin Sûriyeyê û Iraqê.
EV ÊRIŞ NÎŞANEYA LAWAZBÛNA AMERÎKAYÊ NE
Ev daxuyanî û hişyariyên ji nişka ve yên hikûmeta Amerîkayê lawazbûna wê nîşan dide ku nikare rê li ber êrişên Tirkiyeyê û binpêkirinên wê yên serdestiya herdu welatan bigire. Ji ber vê yekê bang li welatiyên xwe kir û ew hişyar kirin. Mixabin Amerîka bi tu awayî bi ereb,kurd, kêmnetewe, xiristiyan, êzidî û baweriyên din ên gelên Iraq û Sûriyeyê nafikire.
Di roja 20'ê mijdarê de Erdogan gefên xwe pêk anîn û êrişî herêmên bakurê Sûriyeyê û bakurê Iraqê kirin. Di encamê de bi dehan şehîd û birîndar çêbûn û binsazî wêran bû. Êriş gihişt Nexweşxaneya Covik-19 û hin deverên din.
BANGA PÊŞÎLÊGIRTINA ÊRIŞAN
Em Komîteya Diyaloga Erebî-Kurdî ya ku ji gelek rewşenbîr, akademîsyen, çalakvan, hiqûqnas û rêxistinên civaka sivîl ên kurd û ereb pêk tê, bang li we dikin ku helwesteke mirovî ya li gorî qanûnên navneteweyî yên parastina mafên mirovan û serdestiya dewletan nîşan bidin. Em bang li we dikin ku êriş û dagirkeriyên artêşa tirk ên li Sûriyeyê û Iraq rawestînin û ji bo parastina niştecihên herêmê ji kuştin û wêrankirinê qada hewayî li ber balafirên wê bigirin."
Kesên ku daxuyanî îmzekirin ev in:
“1-Rojnamevan û nivîskar Muhsin Ewedullah- Misir
2-Mamosteya qanûnên navneteweyî û mirovî Dr. Raîda Hisên Mihemed El Debhanî
3-Şêwirmend Dr. Elaa Selama- Misir
4- Mûdirê Navenda Çavdêriya Mafên Mirovan a Sûriyeyê (SOHR) Ramî Ebdurehman
5-Endezyarê şêwirî Hanî Mîlad Hena- Misir
6-Serokê Navenda Siûd a Lêkolînan Mihemed Hisên Ehmed
7-Çavdêr û pisporê leşkerî û stratejîk Cemîl El Muemrî-Yemen
8- Nivîskar û şîrovekarê siyasî Ramî Zuhdî- Misir
9-Serokê Şepêla Çaksaziyê ya Sûriyeyê Şukrî Şêxanî
10- Nivîskar Elî Ebû El Xêr-Misir
11-Mûdîrê rêveber ê Rêxistina Destpêkê Yemen (Yemen Ewlen), sekretêrê giştî yê Saziya Nîştimanî ya Têkoşîna li dijî Narkotîkê Ebdulkerîm El Unsî
12-Pisporê avê Dr. Ehmed Ebdulxaliq El Şenawî-Misir
13- Rojnamevan Huba Mihemed -Misir
14- Nivîskar û rojnamevan Welîd El Rîmalî- Misir
15-Serokê Navenda Cihûd a Lêkolînan Dr. Ebdulsetar El Şimêrî
16-Rojnamevan Elî Receb-Misir
17-Mamosteyê Rêvebirina Stratejîk Dr. Prof Ehmed Îsa
18-Rojnamevan Reşa Munîr-Misir
19-Nivîskar û rojnemvan Îlham El Milîcî-Misir
20-Dr. Semah Ebdulmûnim- Misir
21-Mûdirê Şirîketa Jeostratejîk a Lêkolînan Îbrahîm Kaban – Almanya
22- Çalakvanê siyasî Mehmûd Mihemed- Başûrê Kurdistanê
23-Nivîskar û helbestvan Rêber Hebûn-Almanya
24-Çalakvanê siyasî Azad Xelîl –Almanya
25-Nivîskar Ehmed El Merîxî- Misir
26-Edîtorê Rojnameya El Nahar a Misirê, endamê parlamantoya Misirê Usama Şerşer
27- Rojnamevan Îsam Îsmaîl –Misir
28-Lêkolînerê kar û barên tevgerên tundraw û terora navneteweyî Munîr Edîb- Misir
29- Dr. Ehmed Receb- Misir
30- Rojnamevan Elî El Emîn-Lubnan
31-Serokê Navenda Qahîre ya Lêkolînên Kurdî Seyd Ebdulfetah- Misr.
32-Mamosteyê Têkiliyên Navneteweyî Dr. Ekrem Husam Ferhat- Misir
33-Nûçegihanê şer û perwerdekarê çapemeniya şer û rêvebirina metirsiyan Ehmed El Emîd-Misir
34-Şêwirmendê Rêxistina Lîbyayê ya Lêkolînên Ewlehiya Neteweyî Remzî Rimêh El Şerîf El Idrîsî
35-Endamê parlamentoya Misirê Atîf El Mexawirî
36-Mûdirê Navend Lêkolînên Kurdî Recaî Fayîd
37-Serokê Tevgera Gel Ebdulbaqî Mihemed- Çad
38-Rojnamevan- Renda Rifet-Misir
39-Nivîskara kar û barên navneteweyî Fatima Bedewî-Misir
40- Sekretêrê Giştî ya Navenda Farabî ya Lêkolînên Siyasî Dr. Muxtar Xebaşî
41-Helbestvan Emîne Ebdullah –Misir
42-Siyasetmedar Qasim El Xetîb- Sûriye
43-Dr. Suhêr Seltî Tel –Urdin
44- Dr. Meryem Ebû Deqa-Filistîn
45-Lêkolînerê tevgerên îslamî û terorê Ehmed Sultan-Misir
46-Çalakvanê siyasî Mihemed El Newayîsê –Urdin
47-Rojnamvan Mark Mecdî –Misir
48-Rojnevman Îslam Deyf- Misir
49-Akademîsyen Dr. Elî Sabit-Misir
50- Rêxistina Jeostratejîk a Civaka Sivîl a Kurd / Ewropa
51-Mûdirê Saziya Kurdên Bê Sînor Kadar Pîrê
52-Nivîskar û şîrovekar Osman Bereke-Lîbya
53-Endizyar Fatma Cemal Mihemed Hesen-Misir
54-Endizyar Yasir Gulagasî
55-Zanyarê olî Şêx Hamid El Kurdî-Misir
56-Serokê Navenda Altun a Lêkolînan Fethî Mehmûd
57-Rojnamvan Mistefa El Zewatî- Filistîn
58-Nûçegihanê Northpress Samir Şahîn
59-Nivîskar û lêkolîner Hisên El Siweydî-Lîbya
60-Rojnamevan Welaa Ebû Sitît-Misir
61-Nivîskar û dîroknas Prof/Dr Elî El Siwêrkî-Urdin
62-Helbestvan Hesen El Îbrahîmî –Mexrib
63-Akademîsyen Dr. Mehmûd Zayîd-Misir
64-Sekretêrê Giştî yê Partiya Sosyalîst a Misirê Ehmed Behaedîn Şaban
65-Lêkolîner û akademîseyena siyasî Dr. Muna Feyda
66-Rojnamevan Kardox Hesen-Iraq
67-Komserê Giştê yê Eşîrên Filistînê Akif El Mesrî
68-Derhêrê sînemayî Elî Ehmed Bedirxan
69-Endizyarê şêwirî, nivîskar û çalakvanê hiqûqê Nîhad El Qadî- Hollanda
70- Çalakvanê siyasî Elî Salim Seyd Ehmed Hemadî
71- Çalakvanê siyasî Mihemed Lexzef
72-Çalakvanê siyasî Mistefa Xalid –Almanya
73-Çalakvanê syasî Sabir Hemê-Almanya
74-Çalakvana siyasî Dîlber Hiso –Swîsra
75-Çalakvanê hiqûqî Mihemed Îbrahîm –Almanya
76-Çalakvanê siyasî Ferec Hafiz-Almanya
77-Nivîskar Talib Îbrahîm
78-Çalakvanê siyasî Fîras Qesas
79- Çalakvanê siyasî Hemze Suqatî-Sûriye
80- Akademîseyn Mihemed Elî El Esed-Sûriye
81-Çalakvanê sivîl Seed El Ehmed-Sûriye
82-Çalakvana feminist Raşîl Cezayîrî-Sûriye
83-Helbestvan Suha Hesen-Sûriye
84-Hiqûqnas Emar Şêx Elî –Sûriyeyê
85-Rojnamevan Adil El Fexeranî-Misir
86- Rojnamevan Seed El Ibêdî-Misir
87-Rojnamevan Husam Adil-Misir
88-Rojnamevan Yasir Selîm -Misir
89-Siyasetmedar û akademîsyen Esed El Ebadî –Iraq
90-Çalakvana siyasî Roşîn Muslim
91-Rojnamevan Mistefa Ebdî
92- Rojnamevan û endamê Sendîkaya Rojnamevanên Danîmarkî Îbrahîm Îbrahîm
93-Çalakvanê siyasî Husa El Qeba-Tûnis
94-Helbestvan û çalakvana feminist Xada Ecrem-Sûriye
95-Berpirsê Rêxistina Partiya Fransa ya Çepgir a Kurd-Dawud Şêxo
96-Rojnamevan Ehmed Eta-Misir
97-Rojnamevan Mistefa Enber-Misir
98-Şêwirmendê Navenda Ehram a Lêkolînên Stratejîk Dr. Cemal Ebdulcewad-Misir
99-Çalakvanê sivîl endizyar Mazin Ecek-Almanya
100-Çalakvanê siyasî Edîb Cemo-Fransa
101-Çalakvanê siyasî Hisên Elî Îbrahîm-Fransa
102-Çalakvanê siyasî Salar Şêxanî-Fransa
103-Nivîskar û rojnamevan Redad El Qelab-Urdin
104-RêxistinaDostên Kurdan li Fransa Thierry Lamberthoud.”