Waniyan sala 2023’yan nirxandin: Şer, xizanî, cihêkarî, qedexe

  • rojane
  • 10:44 29 Kanûn 2023
  • |
img
WAN - Waniyên geşedanên sala 2023’yan nirxandin û destnîşan kirin ku polîtîkaya şer a îktîdarê bû sedema krîza aborî, bihabûna jiyanê, xespkirina maf û azadiyan. 
 
Em ketin rojên dawî yên sala 2023’yan. Gelek bûyerên girîng li cîhan, Kurdistan û Tirkiyeyê rû dan. Di nava van de bûyera herî girîng erdheja 6 Sibatê ya navenda wê Mereş bû û zêdetirî 50 hezar kesan di erdhejê de jiyana xwe ji dest dan. Herwiha piştre di 14 û 28’ê Gulanê de li Tirkiyeyê hlbbijartinên giştî û yên serokkomariyê hatin lidarxistin. Dîsa li Tirkiyeyê gelek geşedanên girîng pêk hatin û binpêkirina mafan û xespkirina azadiyan de Tirkiye bêhtir paş ket. Di mijara pirsgirêka kurd de polîtîkaya neçareserkirina pirsgirêka kurd dom kir û li Îmraliyê tecrîda tê meşandin kûrtir bû. Operasyonên li dijî Zap, Avaşîn û Metîna yên Herêma Federe ya Kurdistanê û Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê jî dom kirin. Polîtîkayên şer û neçareserkirina pirsgirêka kurd bû sedema kûrbûna krîza aborî, xizanî, binpêkirina mafan, sepanên derhiqûqî, di hêla baweriyan de jî bû sedema zext û qedexeyan. Di nava sala 2023’yan zext qet kêm nebûn. 
 
Me sala 2023'yan ji xelkê Wanê pirs kir. Waniyan jî sala bi geşedanên girîng derbas bûne ji ajansa me re nirxandin. 
 
‘SALA KU HERÎ ZÊDE ZILM TÊ DE HATIYE KIRIN'
 
Ji welatiya Îrfan Sari destnîşan kir ku sala 2023’yan ji hêla aboriyê ve bû sala herî dijwar û anî ziman ku sedema vê yekê jî israrkirina polîtîkayên şer in û wiha axivî: “Şer û zilm di sala 2023’yan de gihaşt asta herî jor. Li Rojhilata Navîn jî şer berdwam kir. Di van şeran de ziyaneke mezin gihişt xelkê sivîl. Ji ber bûdçeya şer her ku çû bihabûn zêde bû." 
 
Sari bilêv kir ku ew ji sala 2024’an bihêvî ne û wiha pê de çû: “Em dizanin dê salake dijwartir be. Dewlet çavkaniyên welat ji bo welatiyan bi kar nayîne, ji bo şer bi kar tîne. Em dixwazin sala 2024’an bibe wesîleya aştî û biratiyê. Êdî bila ev şer bi dawî bibin.” 
 
‘KURDÎ Û GOTINA KURDISTANÊ QEDEXE YE’
 
Omer Satici jî da zanîn ku di sala 2023’yan de li dijî kurdan polîtîkayên çokdanînê hatin meşandin û got: “Ez li Colemêrgê dijîm û li wir tim polîtîkayên serdagirtina malan û çewisandinê tên meşandin. Kurdî û gotina peyva Kurdistanê qedexe ye. Li Filistînê qetlîam çêbûn û her kesek li kolanan vê yekê şermezar kir lê belê dema heman tişt li Rojavayê çêbû derveyî gelê kurd, dengê tu kesê derneket. Me polîtîkayên dirûtiyê herî zelal di vê mînakê de dît. Hêvî dikim sala 2024’an ji bo gelê kurd aştî û wekheviyê bîne.” 
 
‘POLÎTÎKAYEKE DIRÛ DIMEŞÎNIN'
 
Bîlal Çakmak jî destnîşan kir ku krîza aborî di sala 2023’yan de bandora xwe li her qadê kir û bi bîr xist ku sala 2023’yan bi şeran derbas bû. Çakmak diyar kir bûyera herî girîng a sala 2023’yan êrişên Tirkiyeyê yên li dijî Rojava bû û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Li dijî qetlîamên Filistînê bertek hatin nîşandan. Lê belê li dijî qetlîmên li Rojava hatine kirin deng dernexistin. Ev polîtîkayeke dirû ye. Rêveberên Tirkiyeyê jî dibêjin em li cem gelê Filistînê ne lê belê di her qadekê de bi Îsraîlê re din av têkiliyên bazirganiyê de ne. Anku li dijî mirinan sekneke mirovî nîşan nadin. Çi bêjin, berovajiyê wê dikin. Em jiyaneke bêyî şer dixwazin.” 
 
‘DIVÊ GEL BIBÊJE ÊDÎ BES E’
 
Ji welatiyan Emrah Başurun (47) da zanîn ku daxwazên ji bo meseleya kurd ji hêla dewletê ve bi tundiyê tê bersivandin û anî ziman ku divê êdî gelê kurd ji vê rewşê re bêje “êdî bes e”. Başurun, bilêv kir ku ew di sala nû de cîhaneke bêyî şer hêvî dike û axaftina xwe wiha domand: “Em dikevin sala 2024’an lê belê hêj jî şer berdewam dikin. Em dibînin ku li her dereke xwîn û hêsirên çavan hene. Li bajarên kurdan polîtîkayên şerê taybet didin meşandin, ciwanan girêdayî madeyên hişbirê dikin. Herwiha êriş li Rojava tên kirin. Mirov bertek geşedanên li Filistînê didin lê belê dema mijar dibe kurd û Rojava bertek nîşan nadin. Nejidilbûneke wiha li welateke din tune ye. Hêvî dikim ku sala 2024’an bibe wesîleya aştiya ku em bêriya wê dikin.”
 
‘EZ YEKITIYA KURDAN DIXWAZIM'
 
Necmettîn Bal jî destnîşan kir ku bi qasî ku gelê kurd yekitiya xwe ava nekin, dê ev şer berdewam bikin û tevî xwestina bidawîbûna şer ev tişt anî ziman: “Sala 2023’yan çawa derbas bû dê sala 2024’an jî wisa derbas bibe. Ji ber şer û krîza aborî bi salan e berdewam dike. Êdî ez dixwazim kurd yekitiya xwe ava bikin. Divê em ji bo tiştên li Rojava tên kirin bibin yek. Li Rojava gelê kurd tê qetilkirin. Divê êdî ev şer bisekine. Em di sala nû de civakeke aştiyane dixwazin.” 
 
‘SEDEM DESTHILATA HEYÎ YE
 
Îlhamî Aydogan (45) da zanîn ku sedema paşveçûnê li her qadê ya paşveçûnê polîtîkayên xelet ên desthilata AKP û MHP’ê ne û ev tişt anî ziman: “Kriza aborî ya îsal bi şer ve derbas bû. Sedema vê yekê desthilata heyî ye. Çavkaniyên welat ji bo tang, top û çekan hatin razandin. Zirara herî mezin jî gel dît. Niha li Rojhilata Navîn şer heye. Her kesek ji bo Filistînê rabû ser pêyan lê belê li rojavayê mirov, zarok dimirin ne xema kesê ye. Ma yên li Rojava dijîn ne mirov in. Daxwaza me sekinandina şer e.”

Sernavên din

21/03/2024
08:48 Li Semsûrê meşa meşaleyî ya Newrozê
20/03/2024
23:24 Bi sedan ciwan bi meşaleyan ber bi DEM Partiyê ve meşiyan
21:47 Li Amedê resepsiyona Newrozê hat çêkirin
21:24 Emîne Şenyaşar: Ez ji bo edeletê biçim ku derê?
19:51 Di meha 104'an a Komkujiya Pirsûsê de doza edaletê hat kirin
18:30 Di teqîna li Minbicê de 11 kes birîndar bûn
18:15 Di çalakiya li Cenevreyê de kesên bi bedena xwe bûn Newroz hatin bibîranîn
17:58 Li Hezexê pîrozbahiya Newrozê
17:46 Esnafên Amedê: Em ê dikanên xwe bigirin û li qada Newrozê bin
17:45 Di Nobeta Edaletê de bangawaziya Newroza Amedê
17:44 Li Geverê ciwanan qada Newrozê tejî kir
17:16 Namzetên DEM Partiyê derî bi derî digerin: Em ê şaredariyan bi hev re bi rê ve bibin
16:57 Agirê Newrozê bi cilên xwe vêxistin
16:46 Li Cizîr û Qoserê piştî pîrozbahiyê meş hate lidarxistin
16:41 Tevî baran û heriyê jî agirê Newrozê vêxistin
16:38 Li Konya, Aydin, Manîsa û Çanakkaleyê pîrozbahiyên Newrozê
16:27 Tevî baranê jî li quntarê Çiyayê Kato agirê Newrozê hate vêxistin
15:59 Di Newroza Akdenîzê de azadiya Abdullah Ocalan qêriyan
15:50 Buldan di Newroza Îdirê de bang kir: Dê tecrîd rabe û azadî were
15:28 Li Wêranşarê agirê ‘azadiyê’ hate vêxistin
15:13 Mitînga Çewligê dê di 27’ê adarê de bê lidarxistin
15:08 Karkerên TPAO’yê bi daxwaza debara mirovane meş li dar xistin
14:42 Di doza 1’ê Îlonê de ku 100 kes tên darizandin biryara beraetê hate dayîn
14:38 Li Enqereyê ji bo Newroz û mitîngê bang hate kirin
14:36 Newroza Cizîrê: Navnîşana çareseriyê Îmrali ye
14:08 Encamnameya Konferansa Aştiyê: Divê Abdullah Ocalan tev li pêvajoyê bibe
13:59 Gelê Tetwanê bi dirûşma 'Bijî berxwedana zindanan' pîroz kirin
13:42 Li Îzmîrê 4 kes hatin binçavkirin
13:07 Li Geverê coşa Newrozê dest pê kir
12:58 Girtiyan banga yekitiya neteweyî kirin
12:45 Bernameya Newroza Amedê diyar bû: Ketinên qadê dê saet 08.30’an dest pê bikin
12:41 Banga tevlibûna Newrozê li xelkê Agiriyê hat kirin
12:40 Ji bo serokatiya AYM’ê dê sibê hilbijartin bên kirin
12:15 Coşa Newrozê ya li Erdîşê guh neda berf û zivistanê
11:58 Newroza Cizîrê zû dest pê kir
11:42 Bi hezaran kes diherikin qadan
11:41 Ji ber barîna berfê li Wanê rêya 446 jîngehan hate girtin
11:34 Li gelek navendan agirê Newrozê hat vêxistin
11:14 Li Îzmîrê jinek hate qetilkirin
10:59 DEM Partiyê ji bo hilbijêrên bitevger bang kir: Bi van dengan dikare 15 şaredarî ji qeyûman bên standin
10:35 Li Behra Marmarayê erdhej çêbû
10:19 AKP-MHP ku li Îdirê di rewşeke nebaş de ne wezîrên nû û berê tev li xebatan krin
10:09 Mizgîniya Newrozê: Sîstema fuzeyan a li dijî SÎHA'yan hate temînkirin
09:39 Ji bo Newroza Amedê bang kirin: Werin em ber bi ‘azadiyê’ ve bimeşin
09:38 Bîanetê bi hincetên aboriyê sê edîtorên xwe ji kar derxist
09:28 PDK’ê rojnameger Silêman Ehmed revand û ev 148 roj in agahî jê nayên girtin
09:10 Greva birçîbûnê ya girtiyên siyasî di roja 115’an de didome
09:08 Paketên Remezanê yên qeyûm ji hêla AKP’iyan ve tên belavkirin
09:07 Rojnameger Dîcle: PDK di navenda plansaziya êrişê de ye
09:06 Amed ji bo Newrozê amade ye: Rabe Dema Azadî û Serkeftinê ye
09:00 ROJEVA 20'Ê ADARA 2024'AN
08:44 Li Rihayê zarokekê bi awayekî guman jiyana xwe ji dest da
19/03/2024
22:05 KASED'ê Newrozê pîroz kir
20:27 Hevşaredara Artûklûyê ya berê Bozan hat binçavkirin
20:24 Li Colemêrgê erdhej çêbû
20:21 Li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê pîrozbahiyên Newrozê
20:17 Malbata Şenyaşarê bang li waliyê berê yê Rihayê kir ku bibe şahid
18:26 Nobeda Edaletê: Ev Newroz bibe wesîleya aştî û biratiyê
18:19 Li Çiravê piştî 10 salan Newroz hat pîroz kirin: Silav li Ocalan
17:24 DEM Partî li Rihayê derî bi derî digere
16:56 Newroza Mûglayê hate pîrozkirin: Hilbijartin roja têkoşîna li dijî îktîdarê ne
16:54 Artêşa Îsraîlê êrîşî bajarê Refahê kir
16:52 Ji Newroza Êlihê çendek nîşe
16:05 Leşkerek di şer de hate kuştin
16:03 Li Nisêbînê piştî Newrozê meş hat lidarxistin
16:00 Newroza Nisêbînê: Li Washingtonê negerin, ji bo çareseriyê deriyên Îmraliyê vekin
15:58 Namzeta hevşaredariyê ya Êlihê Sonuk: Dîroka vî bajarî dîroka berxwedanê ye
15:56 Newroza Dêrsimê: Ji Yezîdan re rê tune ye, hezar silav ji Ocalan re
15:34 Gelên li Minbicê dijîn, Newroz bi hev re pîroz kirin
15:26 Li quntarê Amanosan pîrozbahiya Newrozê: Navnîşana çareseriya pirsgirêka kurd Îmrali ye
15:21 Hevseroka EGE-TUHAYDER’ê Nîlay Guleser hate berdan
15:12 Rojnamevan Eryîgît di 20’emîn salvegera mirina xwe de nehat jibîrkirin
14:58 Cizîr û Hezex ji bo Newroza sibe amade ne
14:57 Li Êlihê bi deh hezaran agirê Newrozê vêxist!
14:49 Bakirhan: Êlih dê hafizeya xwe ji bîr neke
14:43 Platforma Ked û Demokrasiyê ya Amedê Newroza gelan pîroz kir
14:02 Li her derê coşa Newrozê
13:30 Li du bajaran endam û rêveberên DEM Partiyê hatin binçavkirin
13:27 Li Dêrsimê Newroza bicoş dest pê kir
13:22 Li Îzmîrê 4 jin hatin berdan
13:18 Di Doza Kobanê de gotinên dawî tên guhdarîkirin: Gotina me ya ewil çi be ya dawî jî ew e
13:03 Komîteya Amadekar a Newrozê: Em agirê Newrozê ji Amedê bilind bikin
12:32 Hatîmogûllari di Newroza Bazîdê de got: Peyama Ocalan a 2013’an peyama me ye
12:14 Newroza Rihayê di 23’yê adarê de ye: Dema azadî û yekitiyê ye
11:55 Nameya têkildarî girtiyên di rojiya mirinê de hate sansurkirin
11:53 Bi hezaran kes diherikin Newroza Êlihê
11:37 Li Nisêbînê ‘Newroza azadiyê’ dest pê kir
11:34 Xizmên girtiyan: Ji bo azadiya Rêbertiya xwe em di 21’ê Adarê de li Amedê bin
11:33 Buroya Hiqûqê ya Sedsalê ji bo Îmraliyê serlêdan kir
11:12 Li 14 navendan Newroz hate pîrozkirin
10:58 Di operasyona navenda wê Îzmîr e de 4 ESP’î hatin binçavkirin
10:46 Çewlig ji Newroza sibê re amade ye
10:36 Li Îdirê gel bi DEM’ê re ne
10:19 Li ser rêbeja Colemêrg-Şirnexê aşût hate xwarê
10:15 Bi deh hezaran kes dê tev li Newroza Geverê bibin
09:50 Çandar: Ocalan bi dehan caran rê û rêbazên çareseriyê rêz kir
09:49 Rashmawî: Dê gelên kurd û filistînî azad bibin
09:33 Mexûdûrên erdhejê: Erzaqên dema xwarina wan li ber qedandinê belav dikin
09:33 Parêzer Gezer: Girtî heya daxwazên wan bên qebûlkirin dê çalakiya xwe bidomînin
09:06 Kopî xwe amade dikin ku qeyûm bişînin