AGIRÎ - Li Tirba Ehmedê Xanî, Însiyatîfa Yekitiya Demokratîk encamnameya konferansa 'Girîngiya Yekitiya Neteweyî' aşkera kir û bang li partiyên siyasî yên Kurd, rêxistinên civakî yên sivîl û rûspiyan kir ku di bin sîwana Yekitiya Neteweyî de bibin yek.
Înîsiyatîfa Yekitiya Demokratîk encamnameya konferansa bi navê "Girîngiya Yekitiya Neteweyî ya Kurd" ku li navçeya Bazîdê ya Agiriyê bi şîara "Ji bo aştiyê bi armanca yekitiyê ber bi aştiyê ve" pêk hat aşkera kir. Daxuyaniya ku li ber tirba Ehmedê Xanî ya li navçeya Bazîdê hat dayîn, bi Kurdî ji aliyê Dîba Keskîn û bi tirkî jî ji aliyê Orhan Ayaz ve hat xwendin.
Di encamnameya konferansa bi serenavê 'Girîngiya Yekîtiya Kurdan' a ji aliyê Însiyatîfa Yekitiya Demokratîk ve hat organîzekirin de hat ragihandin ku ev yek bi kesayetên weke Ehmedê Xanî, Feqiyê Teyran, Şex Seîd, Seyîd Riza û Leyla Qasim ve girêdayî ye. Di deklarasyonê de hat gotin, "Konferansa me tevî hemû astengiyên hundir û derve, di tevahiya dîroka têkoşîna gelê me de ruh, vîn û daxwaza Yekitiya Neteweyî zindî hiştine, hemû pêşeng, sazî û kesayetên Kurd bi minetdarî û rêzdarî bibîr aniye. Biryardarî û îradeya pêkanîna yekitiya me ya neteweyî ku xeyala wan e, teqez bi têkoşînên wan ên lehengiyê bi rê ve biriye, nîşan daye."
'EM YEKITIYA XWE PÊK BÎNIN'
Encamnameyê bal kişand ser rastiya ku sedsala dawî ya dîroka gelê Kurd yek ji têkoşîn, berxwedan û lehengiyeke mezin e û ev nirxandin kir: "Rastiya ku yekitiya me ya neteweyî pêk nehatiye, weke sedema negihîştina me ya serketinê hatiye nirxandin. Nirx, destketî, tecrube û têgihên ku têkoşîna me ya demokrasî û azadiyê ku ev nîv sed sal in didome, ji bo pêkanîna yekitiya me ya netewî bîreke girîng afirandiye; hat destnîşankirin ku ev bîranîn di pêkanîna yekitiya me ya neteweyî de xwedî girîngiyeke dîrokî ye Konferansa me li ber ronkahiya vê rastiya dîrokî geşedanên siyasî û civakî yên li Rojhilata Navîn, Kurdistan û Tirkiyeyê ji gelek pîvanan nirxandiye û bal kişandiye ser wê rastiya ku hemû Rojhilata Navîn û bi taybet Sûriyê di nav xwe de di nav rabirdûyeke civakî-çandî ya girîng re derbas dibe."
Di daxuyaniyê de hat ragihandin ku pêşketinên siyasî û civakî yên li Sûriyeyê rû didin û tevahiya Rojhilata Navîn di dîroka têkoşînê ya gelê Kurd de sekneke nû vekirine û ji bo çareseriya demokratîk, wekhevîparêz û adîl a pirsgirêka Kurd derfet û şensên nû derketine holê. Her wisa girîngiya cîbicîkirina pêşveçûnên li Sûriyê piştî rûxana dîktatoriya Esed û bi lez sazkirina Yekitiya Neteweyî ya Kurd û her wiha silav li Konferansa Neteweyî ya Kurd ku li Qamîşlo hat saz dan kir. Hat gotin ku Konferansa Netewî xwedî wate û girîngiyeke dîrokî ye; ku divê wek mînak li hemû parçeyên Kurdistanê kar bike ku hemû rêxistinên Kurd û dînamîkên siyasî yên demokratîk xwedî berpirsyariyeke jiyanî bin ku vî ruhê yekitiyê raxînin ber çavan û di nava têkoşîn û xebateke ku Yekitiya Neteweyî weke îfadeyeke saziyî ya şênber xurt dike de cih bigirin û wiha hat gotin: "Konferansa me êrîş û komkujiyên ji aliyê rejîma Şara ve li Sûriyeyê li hemberî gelê Elewî tên kirin di serî de li hemberî gelê Elewî û piştre jî li hemberî gelê Durzî weke pêşketineke gefxwarinê ji bo tevahiya gelên Sûriyeyê nirxandiye; balê dikişîne ser girîngiya civaka Sûriyeyê ku xwedî mozaîkeke pir nasnameyî, pir-etnîkî, pir çandî û pir bawerî ye û sîstema xwerêveberiya demokratîk-federal pêk tîne."
'GELÊ KURD AKTOREKÎ JÊNEVEGER Ê ROJHILATA NAVÎN E'
Di encamnameyê de hat destnîşankirin ku ev rewşa nû ya li Rojhilata Navîn ji bo tevahiya gelê Kurd pêvajoyeke nû temsîl dike û wiha hat gotin: "Tespît hatiye kirin ku gelê Kurd ji aliyê siyasî, leşkerî, rêxistinî û paradîgmayî ve di pêvajoya ji nû ve dîzaynkirina Rojhilata Navîn de aktorekî girîng, veguherîner û jêneveger e. Di vê konjonktura nû ya Rojhilata Navîn de bal kişand ku gelê Kurd di pêşketina pêvajoyê de xwedî roleke diyarker e, ji ber ku pêwîste di plansaziya taktîk û stratejîk û biryardayînê ya hemû aktoran de weke mijarekê bê nirxandin. Li ber ronahiya vê rastiyê, hebûna metirsiyên mezin li kêleka derfetên mezin ji bo avakirina Sûriyeyeke demokratîk destnîşan kir; ji ber vê yekê nirxandin kir ku yekitî û tifaqên di navbera hemû gelên Sûriyeyê de jiyanî ne. Geşedanên sosyo-polîtîk ên li Rojhilata Navîn û çar parçeyên Tirkiyê û Kurdistanê pêdiviya yekitiya netewî zêdetir kiriye. Gelê Kurd bi konferansa ku li dar xistine re bersiv daye vê pêwîstiyê."
BENDEWARÎ Û HÊVIYA JI BO ÇARESERIYÊ
Ayaz diyar kir ku pêwîste têgihiştineke ji rêzê û alîgir a biryarên îdarî qebûl bike û ji aliyê her parçeyî ve bê destnîşankirin an jî destnîşankirin, ku ev yek di Konferansa Yekitiya Neteweyî de bal hat kişandin ser yekperestiya xwe, mercên xwe yên siyasî û civakî. Axaftina xwe wiha dewam kir: "Benda dîrokî ya em niha tê de ne, ji bo hemû avahiyên Kurd, civakên baweriyan û nasnameyên çandî serdemeke krîtîk a ji nû ve avakirinê ye. Ji bo Kurd nasnameya xwe ber bi statûyekê ve bilind bikin pêkanîna yekitî û tifaqa neteweyî ya Kurdan girîng e; di têkoşînê de pêwîstî bi sebir û biryardariyê heye.
Konferansa me di çarçoveya van hemû geşedanan de girîngiya dîrokî ya banga Birêz Abdullah Ocalan a ji bo Civaka Demokratîk û Aştiyê ku di 27 'ê Sibata 2025'an de pêk hat destnîşan kir. bi berfirehî nirxandiye ku ev bang di mijara çareseriya demokratîk a pirsgirêka Kurd a li Tirkiyeyê de bendewarî û hêviyan zêde kiriye û hem di asta neteweyî hem jî navneteweyî de atmosfereke siyasî ya gelekî erênî afirandiye û hem jî li ser pîvanên herêmî û global
Konferansa me ku banga Civaka Demokratîk û Aştiyê ya Birêz Abdullah Ocalan weke nîşaneya pêvajoyeke nû ya ji bo pêkhatina aştiya civakî nirxandiye û destnîşan kiriye ku ji bo tacîdarkirina vê pêvajoyê, berpirsyariyê dixe ser milê hemû partiyên siyasî, rêxistinên civakî yên sivîl, derdorên akademîk, rûspiyan, jin û ciwanan ên li Tirkiye û Kurdistanê.
Konferansa me bal kişandiye ser rola pêşeng a jin û ciwanan di pêkanîna Civaka Demokratîk û aştiya civakî de. Di vê çarçoveyê de bal hat kişandin ku siyaseta demokratîk di vê pêvajoyê de girîngiyeke stratejîk bi dest xistiye û pêwîste Siyaseta Demokratîk bikeve nava guhertin û veguherîneke ku bersivê dide ruh û pêwîstiyên pêvajoyê
BANGA YEKITIYÊ
Biryara PKK'ê ya ji bo fesîxkirinê û qedandina têkoşîna çekdarî, rê li ber pêvajoyeke aştiyê vekiriye. Bi taybet jî li bajarê Silêmaniyê li dijî banga Birêz Abdullah Ocalan bersiveke xurt û hişk hatiye dayîn û bi merasîmekê çekdanînê bi pêşengiya jinan hatin şewitandin. Ev merasîma şewitandina çekan binê wê yekê xêz dike ku bi rengekî stratejîk nêzî pêvajoya Civaka Demokratîk û Aştiyê bûye û ev yek nîşanî civaka neteweyî û navneteweyî daye. Di vê wateyê de bal kişandiye ser girîngiya dewlet û hikûmeta Tirk jî nêzîkatiyeke stratejîk esas digire û bêyî dereng mayînê gavên siyasî û hiqûqî bavêje Êdî dem ew dem e ku hemû gelên Tirkiyeyê bi hev re bi ser bikevin. Di encamê de; Konferansa me bang li partiyên siyasî yên Kurd, rêxistinên civakî yên sivîl û rûspiyan kiriye ku di bin sîwana Yekîtiya Neteweyî de bibin yek."